Θα μπορούσε να γίνει την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη μια ιστορική χειραψία Πούτιν –Ζελένσκι; Μάλλον απίθανο, αν όχι αδύνατον. Μπορεί ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι να κάλεσε τον Ρώσο ομόλογό του Βλάντιμιρ Πούτιν να επισκεφθεί αυτοπροσώπως την Κωνσταντινούπολη για να μετάσχουν από κοινού στη συνάντηση, αλλά η έκκλησή του δεν φαίνεται να έχει τύχη. Άλλωστε, αποκλείστηκε και το ενδεχόμενο μετάβασης στην Πόλη και του Αμερικανού προέδρου Τραμπ, που πραγματοποιεί περιοδεία στον Κόλπο.
Όπως αναφέρει ο ρωσικός ιστότοπος, “gulagu net”, που θεωρείται πως πρόσκειται στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας (FSO), «ο Πούτιν δεν σχεδιάζει να πετάξει για την Κωνσταντινούπολη».
Αντίθετα, σημειώνει το ρωσικό πόρταλ, ετοιμάζεται ένα αεροπλάνο για τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ και τον σύμβουλο του Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, για να τους μεταφέρει στην Κωνσταντινούπολη.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αρνήθηκε πάντως να σχολιάσει την πρόταση του Ζελένσκι, αλλά περιορίστηκε να δηλώσει ότι η Μόσχα είναι έτοιμη για «σοβαρές» συνομιλίες για μια «διαρκή ειρηνευτική λύση».
Δεν κινδυνεύει να συλληφθεί
Τεχνικά, ο Πούτιν θα μπορούσε βέβαια να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη. Η Τουρκία δεν έχει υπογράψει το Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το οποίο έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης εναντίον του Πούτιν για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία. Ο Ρώσος πρόεδρος δεν κινδυνεύει επομένως να συλληφθεί στην Τουρκία, με την οποία άλλωστε η Μόσχα έχει σημαντική συνεργασία, ιδίως στους τομείς της ενέργειας.
«Αλλά φαίνεται εξαιρετικά απίθανο ο Βλαντιμίρ Πούτιν να θέλει να συναντήσει τον Ουκρανό ομόλογό του», λέει η Ταλίν Τερ Μινασιάν, ιστορικός με εξειδίκευση στην πρώην ΕΣΣΔ και συνδιευθύντρια του Παρατηρητηρίου Μετασοβιετικών Κρατών. «Οι Τούρκοι έχουν προσφερθεί να μεσολαβήσουν σε αρκετές περιπτώσεις και η Άγκυρα πράγματι έχει λόγο στις υποθέσεις της Μαύρης Θάλασσας δεδομένης της γεωγραφικής της θέσης», εξηγεί .
Αποκλείεται η χειραψία
Η Καρόλ Γκριμό, καθηγήτρια Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Μασσαλίας, σημειώνει πάντως ότι «για τη ρωσική κυβέρνηση, η επανάσταση του Μαϊντάν το 2014, ήταν ένα πραξικόπημα και συνεπώς για τη Μόσχα, η σημερινή ουκρανική κυβέρνηση είναι παράνομη. Αυτή η ρητορική επαναλαμβάνεται εδώ και καιρό από το Κρεμλίνο και τον Βλαντιμίρ Πούτιν, επομένως είναι δύσκολο να τον φανταστούμε να αποδέχεται την πρόταση Ζελένσκι για μια πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση σήμερα».
Οι πολεμικοί στόχοι της Ρωσίας εξακολουθούν να περιλαμβάνουν – και ίσως πάνω απ’ όλα – την αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο. Επομένως, η χειραψία Πούτιν-Ζελένσκι αποκλείεται.
Αλλά ίσως ακριβώς για αυτούς τους λόγους ο Ουκρανός πρόεδρος πρότεινε μια συνάντηση «πρόσωπο με πρόσωπο». «Είναι λίγο σαν παιχνίδι για τον Ζελένσκι να προτείνει αυτή την απευθείας συνάντηση. Γνωρίζει πολύ καλά ότι ο Πούτιν δεν τον θεωρεί νόμιμο πρόεδρο αλλά «δικτάτορα» και αυτός ο ελιγμός του επιτρέπει να ωθήσει τον εχθρό του να εμφανιστεί ως κάποιον που αρνείται το απλωμένο χέρι», αναλύει η Κάρολ Γκριμό.
Επιπλέον, επικοινωνιακά το Κίεβο θεωρεί ότι η απουσία του Βλαντιμίρ Πούτιν από συνάντηση της Κωνσταντινούπολης θα ήταν το «τελικό σήμα» ότι η Μόσχα δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο.
Ο κίνδυνος «να αποτύχουν όλα»
Το ζήτημα των «συνομιλητών» είναι επομένως κρίσιμο. «Εάν ο Ζελένσκι αρνηθεί να μιλήσει με οποιονδήποτε άλλον εκτός από τον Πούτιν, οι συνομιλίες σίγουρα θα καταρρεύσουν», λέει η Ταλίν Τερ Μινασιάν, η οποία πιστεύει ότι το αίτημα του Ουκρανού ηγέτη θα μπορούσε «να προκαλέσει την κατάρρευση των πάντων».
Για την Καρόλ Γκριμό πάντως, το Κρεμλίνο θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να «παρακάμψει» αυτό το «αγκάθι», προκειμένου να συνεχίσει να εμφανίζεται ως «η πλευρά που θέλει ειρήνη».
Αν και είναι δύσκολο να προβλεφθεί η αντίδραση του Ουκρανού προέδρου, η παρουσία των δύο προέδρων στην πραγματικότητα, δεν είναι απολύτως απαραίτητη για να ανοίξει ο δρόμος προς την ειρήνη. «Αν ο στόχος είναι πραγματικά να φιμώσουμε τα όπλα, δεν βάζουμε τον Πούτιν και τον Ζελένσκι στο τραπέζι, αλλά πραγματικούς διαπραγματευτές!», υπογραμμίζει η Ταλίν Τερ Μινασιάν, η οποία επισημαίνει ότι η διαπραγμάτευση απέχει πολύ από το να είναι η κύρια δραστηριότητα των δύο ηγετών.
«Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να διαπραγματευτούν επαγγελματίες διπλωμάτες, ειδικά σε αυτό το επίπεδο της σύγκρουσης: δεν βλέπουμε πώς θα ήταν δυνατόν αυτοί οι δύο ηγέτες να συναντηθούν και να επιλύσουν τη σύγκρουση.»
