Είναι μια πρόταση που το Κρεμλίνο δεν μπορεί ούτε να απορρίψει ούτε να αποδεχτεί, αλλά μια πρόταση που μπορεί να το αναγκάσει σε μια αμήχανη επιλογή, αποκαλύπτοντας τις πραγματικές διαθέσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η Ουκρανία και οι κυριότεροι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της, σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ, απηύθυναν σήμερα ένα άτυπο «τελεσίγραφο» στη Ρωσία, καλώντας την να αποδεχτεί την «πλήρη και άνευ όρων» κατάπαυση του πυρός, διάρκειας 30 ημερών, αρχής γενομένης από τη Δευτέρα 12 Μαΐου, απειλώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση θα προχωρήσουν σε «μαζικές κυρώσεις».
Χωρίς να απαντήσει ευθέως στην πρόταση, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ εξέφρασε τη λύπη του, μιλώντας σε δημοσιογράφους, για τη «συγκρουσιακή» στάση που τηρούν οι Ευρωπαίοι απέναντι στη Ρωσία. «Ακούμε αντιφατικές δηλώσεις εκ μέρους της Ευρώπης. Γενικά, επικεντρώνονται στην αντιπαράθεση παρά στις προσπάθειες αποκατάστασης των σχέσεών μας, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο», είπε.
Ελάχιστες επιλογές
Ουκρανία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία και η Πολωνία στην ουσία αντιμετώπιζαν ελάχιστες επιλογές: η εμφανής και δημοσίως υποχώρηση της υπομονής της κυβέρνησης Τραμπ και με τη Μόσχα αλλά και -λιγότερο δικαιολογημένα ίσως- με το Κίεβο- ενείχε τον κίνδυνο ο Λευκός Οίκος απλώς να «πάει για άλλα».
Κάτι που θα σήμαινε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απέσυραν τη βοήθεια προς την Ουκρανία, μαζί με τις προσπάθειές τους για μια ειρηνική λύση: κάτι πιθανώς καταστροφικό για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Η τεράστια διπλωματική προσπάθεια που ανέλαβαν την περασμένη εβδομάδα ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ και φυσικά ο ίδιος ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έφερε τον Λευκό Οίκο προ της ευθύνης να υποστηρίξει (ή όχι) αυτήν την ευρωπαϊκή προσπάθεια. Την ανάληψη δηλαδή του ελέγχου και της ευθύνης για την έκβαση του μεγαλύτερου πολέμου στην ήπειρο από τη δεκαετία του 1940.
Επιστροφή στη Σαουδική Αραβία
Η Ευρώπη τελικά «εισηγείται» στη Ρωσία την πρόταση που αρχικά υπέβαλαν οι ΗΠΑ και η Ουκρανία: μια 30ήμερη άνευ όρων εκεχειρία όπως αυτή είχε περιγραφεί για πρώτη φορά μετά από εκείνη τη διμερή συνάντηση στη Σαουδική Αραβία προ διμήνου. Αλλά αναγκάζουν επίσης τον Λευκό Οίκο να αναλάβει δράση, να παρακολουθήσει την εκεχειρία και στη συνέχεια να υποστηρίξει σκληρές συνέπειες – ο Μακρόν τις αποκάλεσε «μαζικές κυρώσεις» – κατά Ρωσίας, εάν η πρωτοβουλία καταρρεύσει.
Πλέον, η προηγούμενη απάντηση του Κρεμλίνου «να μιλήσουμε για τις λεπτομέρειες» δεν είναι αρκετή. Πρέπει να συμφωνήσει, να αμφισβητήσει ή να αγνοήσει την πρόταση. Είναι επίσης πιθανό, όπως έχουμε δει στο παρελθόν, να επινοήσει μια πολύπλοκη, «άσχετη» απάντηση.
Το μαγικό χαρτί
«Η Ρωσία μπορεί να συμφωνήσει στην κατάπαυση, αλλά στη συνέχεια να μηχανευτεί μια έξαρση της βίας, για την οποία μπορεί να κατηγορήσει τους Ουκρανούς. Ή να κάψει ορισμένα μόνο στοιχεία της πρότασης – για παράδειγμα, να αντεπιτεθεί εναντίον των ουκρανικών δυνάμεων σε Κουρσκ και Μπέλγκοροντ – φέρνοντας τον Λευκό Οίκο σε δύσκολη θέση για το αν πρέπει πρέπει να καταδικάσει με οργή τη μη τήρηση -μερικώς- της εκεχειρίας από το Κρεμλίνο. Η Μόσχα μπορεί, τέλος, να επιλέξει να αγνοήσει εντελώς την πρόταση και να χρησιμοποιήσει το μαγικό της χαρτί, ένα τηλεφώνημα Τραμπ-Πούτιν, για να ξανανακατέψει την τράπουλα
Ειναι ίσως η πιο σημαντική διπλωματική στιγμή του πολέμου, και σίγουρα οι πιο σημαντικές 36 ώρες από τότε που ο Πούτιν αντιμετώπισε την εξέγερση του κορυφαίου συμβούλου του, Γεβγκένι Πριγκοζίν, τον Ιούνιο του 2023.
Ο χρόνος όμως είναι ένα σοβαρό πρόβλημα: κάτι που πρέπει να διαρκέσει 30 ημέρες πρέπει να κτισθεί μέσα σε 30 ώρες.
