Στην διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, η ρωσική πρωτεύουσα έχει γίνει στόχος ουκρανικών επιχειρήσεων με drones αρκετές φορές. Η τελευταία απόπειρα επίθεσης με την χρήση drones πραγματοποιήθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας, με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας να υποστηρίζει ότι αναχαιτίστηκαν και καταστράφηκαν 26 ουκρανικά μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα.
Το πλέον αξιοσημείωτο στοιχείο της επίθεσης είναι το timing καθώς σημειώθηκε λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της τριήμερης κατάπαυσης του πυρός που κήρυξε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν για την Ημέρα της Νίκης στις 9 Μαΐου, την ημέρα που η Ρωσία γιορτάζει τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης επί της Ναζιστικής Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ενόψει των εορτασμών, στους οποίους αναμένεται να είναι παρόντες ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, ο ομόλογός του της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα και αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων άλλων χωρών-συμμάχων της Ρωσίας, ο Πούτιν ανακοίνωσε πως πρόθεσή του είναι να εφαρμοστεί από τη χώρα του τριήμερη ανακωχή, από την 8η ως τη 10η Μαΐου.
Το Κίεβο πάντως δεν εμπιστεύεται την ρωσική πλευρά, αντιπροτείνοντας γενική κατάπαυση του πυρός για τριάντα ημέρες, κάτι που η Μόσχα απορρίπτει υποστηρίζοντας ότι για να συμφωνηθεί κάτι τέτοιο πρέπει πρώτα να «διευθετηθούν όλες οι λεπτομέρειες».
Παράλληλα, αφήνει υπόνοιες ότι θα μπορούσε να διαταράξει την παρέλαση για την Ημέρα της Νίκης στη Μόσχα, με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να δηλώνει ότι το Κίεβο «δεν μπορεί να είναι υπεύθυνο» για όσα συμβαίνουν στο ρωσικό έδαφος κατά τη διάρκεια των εορτασμών.
Ο Ζελένσκι δεν ανέφερε ονόματα, ούτε έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες. Οι δηλώσεις του ωστόσο ήρθαν μετά από τα σχόλιά του ότι η Ρωσία ανησυχεί για το τι θα μπορούσε να συμβεί κατά τη διάρκεια των εορτασμών και την προειδοποίηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση που καλεί τους ηγέτες της να μην παραστούν στις εκδηλώσεις.
«Η πρόταση του Πούτιν να υπάρξει εκεχειρία από τις 8 έως και τις 10 Μαΐου είναι καθαρά για λόγους θεάματος. Κανείς δεν θα βοηθήσει τον Πούτιν να παίξει αυτό το παιχνίδι για να δημιουργήσει μια ήπια ατμόσφαιρα για την έξοδο του από την απομόνωση στις 9 Μαΐου και για να κάνει τους ηγέτες, τους φίλους και τους συνεργάτες του, που θα έρθουν στην Κόκκινη Πλατεία για τον έναν ή τον άλλο λόγο, να νιώσουν άνετα και ασφαλείς», ανέφερε ο Ζελένσκι προσθέτοντας ότι κάποιες χώρες είχαν ρωτήσει το Κίεβο για την ασφάλεια της μετάβασης στη Μόσχα για να πάρουν την απάντηση ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να είναι υπεύθυνη για ό,τι συμβαίνει στο ρωσικό έδαφος.
Σχολιάζοντας ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε σε ανάρτησή του στο Telegram ότι κανείς δεν ζητά τις εγγυήσεις του Ζελένσκι, αλλά εάν πραγματοποιηθούν οι «προκλήσεις» του «κανείς δεν θα εγγυηθεί την αυγή της 10ης Μαΐου στο Κίεβο».
Δεν θέλει ούτε να βρέξει εκείνη την ημέρα
Και μόνο η απειλή αποκαλύπτει ότι υπάρχει ανησυχία στη Μόσχα. Ο Ρώσος πρόεδρος επιθυμεί να περάσει η Ημέρα της Νίκης χωρίς κάποιο αδικαιολόγητο και ενοχλητικό περιστατικό. Για την ακρίβεια δεν θέλει ούτε να βρέξει στην παρέλασή του, λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής και ειδικός στις σχέσεις εξουσίας του Κρεμλίνου Μαρκ Γκαλεότι. Κυριολεκτικά, γι’ αυτό και εφαρμόζεται η τεχνική της σποράς των νεφών προκειμένου για να βρέξει νωρίτερα ή μακριά από την Μόσχα, εξηγεί υποστηρίζοντας πως το τελευταίο πράγμα που θέλει είναι το Κίεβο να κάνει κάτι πιο μεγάλο.
«Πίσω στο 2023, λίγες μέρες πριν από την Ημέρα της Νίκης, οι Ουκρανοί κατάφεραν να εκτοξεύσουν drones μικρότερης εμβέλειας, ένα από τα οποία εξερράγη ακριβώς πάνω από τον θόλο του παλατιού της Γερουσίας του Κρεμλίνου. Αυτές τις μέρες, οι πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες για πλήγματα μεγαλύτερης εμβέλειας της Ουκρανίας – οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην πρωτεύουσα γίνονται όλο και πιο συχνές – την καθιστούν ακόμη πιο σοβαρή απειλή. Εξάλλου, όπως καταδεικνύει η πρόσφατη δολοφονία του στρατηγού Γιάροσλαβ Μοσκάλικ, οι Ουκρανοί έχουν γίνει επίσης πιο ικανοί και στις μυστικές επιχειρήσεις στο έδαφος», αναφέρει.
Το ιστορικό της Ρωσίας στην τήρηση της εκεχειρίας που η ίδια κηρύττει σε αυτόν τον πόλεμο δεν καλλιεργεί σχεδόν καμία ελπίδα ότι αυτές τις τρεις ημέρες δεν θα σημειωθούν επεισόδια. Ακόμα κι έτσι, σημειώνει ο Γκαλεότι, και δεδομένου ότι δεν έχει προχωρήσει σε κάτι παρόμοιο τα τελευταία χρόνια, αυτό είναι ένα σημάδι ότι ο Πούτιν γνωρίζει καλά τη μεγαλύτερη ικανότητα του Κιέβου, να φέρει σε αμηχανία αυτές τις μέρες.
Εκτιμάει πάντως ότι οι Ουκρανοί δύσκολα θα εξαπολύσουν επίθεση που θα αναγκάσει τον Σι Τζινπίνγκ να καταφύγει σε καταφύγιο. Πιο πιθανό να είναι οι αξιωματικοί ασφαλείας και οι διοικητές αεράμυνας που είναι επιφορτισμένοι με το να διασφαλίσουν ότι δεν θα υπάρχουν εκπλήξεις να έχουν μερικές εφιαλτικές ημέρες πριν τους εορτασμούς.
Η Ημέρα της Νίκης
Για τους περισσότερους από τους απλούς Ρώσους που θα συγκεντρωθούν στους δρόμους, ακούγοντας πατριωτική μουσική από τα μεγάφωνα, είναι μια ημέρα αργίας, μια ευκαιρία να τιμήσουν τους βετεράνους που επέζησαν και μια υπενθύμιση της ιστορικής στιγμής. Μπορεί και να δουν μια πολεμική ταινία ή να βγάλουν selfie αλλά οι εορτασμοί έχουν τον ίδιο αντίκτυπο με το Χάλοουιν για αυτούς, αναφέρει ο καθηγητής.
Αντιθέτως, για όσους βρίσκονται γύρω από τον Πούτιν είναι μια μεγάλη ιερή ημέρα. Δεν είναι απλώς μια ανάμνηση του θριάμβου του παρελθόντος, αλλά μια ευκαιρία να προσπαθήσουν να τον χαρτογραφήσουν στο παρόν, σύμφωνα με τον Γκαλεότι.
Εκτός αυτού, είναι μια ευκαιρία προσέγγισης στις διεθνείς σχέσεις. Τα τελευταία χρόνια όχι μόνο είδαμε την παρέλαση εντυπωσιακά ελλιπή σε σύγχρονα τανκς, αλλά και με αισθητά «ελαφρύ» το βάθρο των επισήμων.
Γι’ αυτό, την 80ή επέτειο, η λίστα των καλεσμένων είναι μάλλον πιο μεγάλη, αντανακλώντας ίσως την αίσθηση ότι ο χρόνος της Ρωσίας στο περιθώριο μπορεί να πλησιάζει στο τέλος της.
Ειδικότερα, η παρουσία των ηγετών της Κίνας, του Βιετνάμ και της Βραζιλίας (αλλά χωρίς της Ινδίας καθώς οι εντάσεις με το Πακιστάν φαίνεται ότι θα αναγκάσουν τον Ναρέντρα Μόντι να λείψει) έχει σκοπό να υπογραμμίσει ότι ακόμα κι αν η Δύση εξακολουθεί να ελπίζει να απομονώσει τη Ρωσία, η θέση της στον «παγκόσμιο Νότο» παραμένει ισχυρή.
