Δεν θα μπορούσαν να ήσαν περισσότερες οι παγκόσμιες κρίσεις και οι γεωπολιτικές ανασφάλειες που απασχολούν πολιτικούς και πολίτες από την τελευταία Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου το 2023. Αλλά ο επικεφαλής της Διάσκεψης, Γερμανός διακεκριμένος διπλωμάτης Κρίστοφ Χόισγκεν, δεν είναι είναι παιδί της απαισιοδοξίας.
Μιλώντας πρόσφατα στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο εξέφρασε την ευχή παρά τους πολέμους, τις εστίες κρίσεων, τις οικονομικές ανασφάλειες και την κλιματική κρίση να μπορέσουν οι συμμετέχοντες της φετινής 60ης Διάσκεψης, από τις 16 ως τις 18 Φεβρουαρίου, να αναζητήσουν κάποια αχτίδα ελπίδας στον βαρύ πολιτικό ουρανό και να προσπαθήσουν να διαμορφώσουν συνθήκες ύφεσης στα μέτωπα του πολέμου.
“Δεν θα πρέπει να τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία όπως ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς” είπε χαρακτηριστικά σε εφημερίδες του εκδοτικού ομίλου Funke, “επομένως είναι σωστό να εξετάσουμε πώς θα φτάσουμε σε λύση μέσω διαπραγματεύσεων …. σημαντικό είναι επίσης στο τέλος να μην κερδίσει τον πόλεμο ο Πούτιν”.
Πιθανότατα Ζελένσκι και ο πρόεδρος του Ισραήλ
Το ότι στο ουκρανικό μέτωπο φαίνεται να επικρατεί αδιέξοδο αποδεικνύεται και από την αποπομπή του διοικητή των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων Βαλερί Ζαλούζνι, ο οποίος φορτώθηκε την αποτυχία της μεγάλης “εαρινής αντεπίθεσης” του 2023. Αλλά και η ετοιμότητα της Δύσης να στηρίξει την Ουκρανία με χρήματα και πολεμικό υλικό δεν είναι η ίδια όπως πριν δύο χρόνια.
Γι’ αυτό και οι εξελίξεις στην Ουκρανία θα είναι είναι ένα από τα βασικά σημεία της Διάσκεψης. Πρόσκληση έχει σταλεί στον πρόεδρο Ζελένσκι, αλλά για λόγους ασφαλείας η παρουσία του θα επιβεβαιωθεί την τελευταία στιγμή. Εικάζεται πάντως ότι θα έρθει. Αντίθετα και φέτος δεν έχουν προσκληθεί ούτε ο πρόεδρος Πούτιν, ούτε μέλη της ρωσικής κυβέρνησης.
“Πριν από λίγες ημέρες ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι θα ήταν ευτυχής να διαπραγματευτεί, αλλά όχι με αυτή την ουκρανική κυβέρνηση. Άρα δεν υπάρχει καμία σοβαρή προθυμία για συζήτηση. Κι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είπαμε με δική μας πρωτοβουλία ότι δεν προσκαλούμε τη ρωσική κυβέρνηση, αλλά Ρώσους από μη κυβερνητικές οργανώσεις και εξόριστους πολιτικούς”.
Ο Χόισγκεν επιβεβαίωσε όμως την συμμετοχή του προέδρου του Ισραήλ Ιτζάκ Χέρτζογκ. Μέλη της κυβέρνησης Νετανιάχου δεν είναι ακόμη γνωστό αν θα συμμετάσχουν, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δεν θα είναι παρών. Η τελευταία του παρουσία στη Διάσκεψη του Μονάχου χρονολογείται από το 2018 με μια εντυπωσιακή εμφάνιση. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του κρατούσε ένα κομμάτι από ιρανικό ντρόουν που καταρρίφθηκε πάνω από το Ισραήλ για να αποδείξει την κατηγορία για ιρανική επιθετικότητα κατά της χώρας του.
Η κλιμάκωση του πολέμου στη Γάζα που προκαλεί όλο και περισσότερες αντιδράσεις από υψηλόβαθμους πολιτικούς για τον δυσανάλογα μεγάλο αριθμό νεκρών Παλαιστινίων και την ανθρωπιστική τραγωδία των ζωντανών-νεκρών είναι το δεύτερο βασικό θέμα στην άτυπη ατζέντα της Διάσκεψης. Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στα περίχωρα της πόλης Ράφα, όπου έχουν καταφύγει πάνω από 1 εκ. Παλαιστίνιοι από το βόρειο τμήμα της Γάζας, συνοδεύονται από προειδοποιήσεις για μια “νέα ανθρωπιστική τραγωδία με προαναγγελία” όπως έγραψε στην πλατφόρμα Χ η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Μπέρμποκ.
Κίνηση στήριξης στον Γκουτέρες
Η επιλογή να ανοίξει τις εργασίες της Διάσκεψης όπως και πριν δύο χρόνια ο Γ. Γραμματέας των ΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία.
Ο Γκουτέρες βρίσκεται στο στόχαστρο του Ισραήλ επειδή επέκρινε την επιχείρηση κατά της Χαμάς στη Γάζα λόγω του απαράδεκτα μεγάλου αριθμού νεκρών αμάχων. Τον περασμένο Δεκέμβριο ο τότε ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ελί Κοέν χαρακτήρισε τη θητεία του στα ΗΕ “κίνδυνο για την παγκόσμια ειρήνη”.
Τελευταία ο Πορτογάλος πολιτικός και διπλωμάτης δέχτηκε πιέσεις και για την UNRWA, την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για Παλαιστίνιους πρόσφυγες έπειτα από πληροφορίες, που βρίσκονται σε στάδιο διεύρυνσης, ότι ορισμένοι εργαζόμενοί της συμμετείχαν στις φρικαλεότητες της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Ο Χόιγκεν ήταν επί σειρά ετών σύμβουλος της Μέρκελ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και από το 2017 έως το 2021 μόνιμος αντιπρόσωπος της Γερμανίας στα ΗΕ, σε μια περίοδο που ο Γκουτέρες ήταν ήδη Γενικός Γραμματέας. Εκτός λοιπόν του ότι οι δύο άνδρες γνωρίζονται προσωπικά τους συνδέει και μια αμοιβαία εκτίμηση.
Γκουτέρες: Προειδοποιεί ότι «ο κόσμος εισέρχεται σε μια εποχή χάους»
Η παρουσία του λοιπόν ως πρώτος στο βήμα του “Νταβός της ασφάλειας”, όπως λέγεται η Διάσκεψη, θεωρείται ως κίνηση στήριξης του ίδιου του Γκουτέρες και του έργου που επιτελεί ο οργανισμός του. Και είναι σημαντικό ότι εκτός από το Ισραήλ σχεδόν όλες οι χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής αναμένονται στο Μόναχο. Αρχηγοί κυβερνήσεων από Λίβανο, Κατάρ, Ιράκ και Κουβέιτ, καθώς και οι υπουργοί Εξωτερικών Αιγύπτου, Σαουδικής Αραβίας και Ομάν. Ακόμη και η κυβέρνηση της Υεμένης θα εκπροσωπηθεί σε υψηλό βαθμό.
Η Κάμαλα Χάρις επικεφαλής αμερικανικής αντιπροσωπείας
Όπως και τα προηγούμενα χρόνια η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρις θα ηγηθεί της αντιπροσωπείας της χώρας της στη Διάσκεψη Ασφάλειας του Μονάχου και θα εκφωνήσει κεντρική ομιλία στην οποία θα τονίσει τη σημασία της διεθνούς αμερικανικής ηγεσίας, “την ενίσχυση των συμμαχιών και των συνεργασιών μας και την υπεράσπιση των διεθνών κανόνων και προτύπων”, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου. Παράλληλα θα κάνει σειρά διμερών συναντήσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν θα είναι επίσης παρών, όπως κι άλλοι 100 υπουργοί και 50 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων.
