Skip to main content

Πόλεμος εν πλω: Χάος από την Ερυθρά έως τη Μαύρη Θάλασσα και από τη Βαλτική έως τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας

Οι ναυτικές δυνάμεις των μεγάλων του πλανήτη ενισχύονται με τους ταχύτερους ρυθμούς από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο - Η «θαλασσοταραχή» θα μπορούσε να έχει οδυνηρές συνέπειες σε εμπόριο και οικονομία

Μετά τη βάναυση σφαγή Ισραηλινών αμάχων από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης έχει φέρει τη Λωρίδα της Γάζας στο χείλος του αφανισμού και τη Μέση Ανατολή στο χείλος ενός ευρύτερου πολέμου.

Η βύθιση πλοίων των Χούθι από τις Ηνωμένες Πολιτείες και κυρίως οι βομβαρδισμοί των θέσεών τους στην Υεμένη ως απάντηση στις επιθέσεις των ανταρτών στην εμπορική ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα, ακολουθούν μία σειρά από δολοφονίες υψηλού επιπέδου μελών της Χαμάς, της Χεζμπολάχ και του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν που πραγματοποιήθηκαν στον Λίβανο, το Ιράκ και τη Συρία. Η έως τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι οι Χούθι είναι αρκετά «ανθεκτικοί» και δεν πρόκειται να υποταχθούν γρήγορα στα βρετανικά και αμερικανικά πλήγματα. Και αυτός δεν είναι ο μόνος κίνδυνος στην Ερυθρά Θάλασσα. Ο δικτάτορας της Αιθιοπίας μισθώνει μια ναυτική βάση στη γειτονική Σομαλιλάνδη.

Όπως σχολιάζει το Foreign Policy εν μέσω αυτής της αναταραχής, η Ουάσιγκτον επιμένει στο παλιό της εγχειρίδιο: ρίχνει χρήματα, όπλα και στρατιωτικά μέσα στην περιοχή. Αλλά η Μέση Ανατολή δεν είναι το μόνο ανοιχτό μέτωπο που ανησυχεί τις ΗΠΑ, τη Δύση και τον κόσμο ολόκληρο. Πολεμική θύελλα σαρώνει θάλασσες κρίσιμες για το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία, ύστερα από δεκαετίες ηρεμίας.

Πέρα από την Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι επιθέσεις των Χούθι, έχουν περιορίσει τη δραστηριότητα στη Διώρυγα του Σουέζ και έχουν συρρικνώσει τα έσοδά της κατά 40%, η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα έχει γεμίσει με πολεμικά πλοία. Η σκιά του πολέμου πέφτει στη Βαλτική και τη Βόρεια Θάλασσα με σαμποτάζ σε αγωγούς και καλώδια. Και στην Ασία οι δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού ενισχύονται με τους ταχύτερους ρυθμούς από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με τον Economist, εν μέσω εντεινόμενων ανησυχιών για θερμό επεισόδιο της Κίνας με την Ταϊβάν ή/και τις Φιλιππίνες. Οι εκλογές στην Ταϊβάν θα αποτελέσουν ίσως τη μεγαλύτερη δοκιμασία, με την παρουσία των κινεζικών πολεμικών πλοίων να αμφισβητούν την πρωτοκαθεδρία του Ναυτικού των ΗΠΑ στον Ειρηνικό για πρώτη φορά από το 1945.

Η Δύση προσπαθεί να απαντήσει σε όλη αυτή τη «θαλασσοταραχή» με κυρώσεις. Αλλά αυτές πυροδοτούν μία έκρηξη του λαθρεμπορίου. Σύμφωνα με τον Economist το 10% του συνόλου των δεξαμενόπλοιων που διασχίζουν τα διεθνή ύδατα αποτελούν μέρος ενός άναρχου, «σκοτεινού στόλου», που λειτουργεί εκτός της επικρατούσας νομοθεσίας. Το ποσοστό είναι διπλάσιο σε σχέση με πριν από 18 μήνες.

Το πλήγμα στο παγκόσμιο εμπόριο

Όλη η παραπάνω κατάσταση και κυρίως ο φόβος για κλιμάκωση των εντάσεων, συνιστά απειλή για το θαλάσσιο εμπόριο, το οποίο καλύπτει περίπου το 16% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η ναυσιπλοΐα βρίσκει εναλλακτικούς διαδρόμους και οι εφοδιαστικές αλυσίδες  προσαρμόζονται. Οι απλοί κραδασμοί μπορούν συχνά να απορροφηθούν – αλλά όχι χωρίς κόστος. Οι τιμές των εμπορευματοκιβωτίων έχουν  ήδη εκτιναχθεί στα ύψη και οι τιμές του πετρελαίου ακολουθούν την ανιούσα. Εάν η διαταραχή επεκταθεί στα στενά του Ορμούζ, μέσω του οποίου ρέει μεγάλο μέρος του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στον κόσμο, ή εάν το Ιράν αποφασίσει να εμπλακεί άμεσα στον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς, η αύξηση του κόστους ενέργειας και βασικών αγαθών θα μπορούσε να είναι εκρηκτική.

Έχουμε πολύ πρόσφατα λάβει μία γεύση του τι θα μπορούσε να συμβεί. Μετά τα lockdown του 2020 – 2021 και τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 είχαμε ενεργειακή κρίση και μία παγκόσμια κρίση κόστους ζωής.