Kαθαρό νερό, φαγητό, φάρμακα, στέγη, ασφάλεια: Τα πιο στοιχειώδη, απλά πράγματα, δεδομένα, για την ανθρώπινη επιβίωση, στερούνται πάνω από δύο εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στη λωρίδα της Γάζας, σχεδόν δύο εβδομάδες μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ και τον ισραηλινό αποκλεισμό, που ακολούθησε. Μαζί με τις βόμβες!
Το Ισραήλ δεν επιτρέπει την παράδοση βοήθειας για τον πληθυσμό στη Λωρίδα της Γάζας από το ισραηλινό έδαφος, αν η Χαμάς δεν απελευθερώσει τους περίπου 200 ομήρους που απήγαγε την πρώτη ημέρα της τρομοκρατικής επίθεσής της, στις 7 Οκτωβρίου.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει λόγο για «καταστροφικές συνθήκες» και όλοι περιμένουν πλέον αν θα ανοίξει σήμερα ο μεθοριακός σταθμός της Ράφα – της μοναδικής μη ελεγχόμενης από το Ισραήλ, εισόδου στη Λωρίδα της Γάζας. Η Αίγυπτος κρατά κλειστό τον μεθοριακό σταθμό, καθώς εκφράζονται φόβοι για μια ανεξέλεγκτη εισροή Παλαιστινίων προσφύγων.
Δεκάδες φορτηγά με 3.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας περιμένουν εδώ και μέρες να ανοίξει ο μεθοριακός σταθμός στα σύνορα Αιγύπτου – Γάζας, προκειμένου να φτάσουν είδη πρώτης ανάγκης. «Ελπίζουμε ότι θα ανοίξει σήμερα η Ράφα», δήλωσε ο επικεφαλής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
Το άνοιγμα της Ράφα συμφωνήθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τον Αιγύπτιο ομόλογό του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Αρχικά θα επιτραπεί σε 20 φορτηγά να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας. «Θέλουμε να στείλουμε όσο το δυνατόν περισσότερα φορτηγά», είπε ο Μπάιντεν κατά την πτήση της επιστροφής από την επίσκεψή του στο Ισραήλ. Παράλληλα, προειδοποίησε: «Αν η Χαμάς κατασχέσει τις προμήθειες ή δεν τις αφήσει να περάσουν, τότε θα τελειώσει». Το Ισραήλ έθεσε επίσης ως όρο ότι η βοήθεια δεν θα φτάσει στα χέρια της Χαμάς.
Έλεγχοι από τον ΟΗΕ
Παρατηρητές των Ηνωμένων Εθνών θα επιθεωρήσουν εξονυχιστικά τα φορτηγά, στο πλαίσιο της συμφωνίας μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ. Τα φορτηγά θα έχουν επίσης σημαία του ΟΗΕ, για την αποφυγή επιθέσεων. «Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Έχουμε γίνει πρόσφυγες στη γη μας», λέει η Μάραμ Χουμάιντ, Παλαιστίνια δημοσιογράφος από το Al-Jazeera. Ζούσε με την οικογένειά της στη Γάζα όταν ο ισραηλινός στρατός διέταξε τον πληθυσμό να εκκενώσει την πόλη προετοιμάζοντας τη χερσαία εισβολή. Είχαν προθεσμία 24 ωρών για να φύγουν, αλλά προς τα πού; Και πώς να φύγουν, με τις βόμβες να σφυρίζουν γύρω τους. «Αυτή ήταν όμως η μοναδική επιλογή που είχαμε με το σύζυγό μου», λέει η Μάραμ. Όπως πολλοί άλλοι κάτοικοι της Γάζας, φοβάται μια δεύτερη «Νάκμπα» -την «καταστροφή»- έναν όρο που θυμίζει την αναγκαστική έξοδο 700.000 Παλαιστινίων που εκδιώχθηκαν από τα εδάφη τους το 1948, μετά τον πρώτο αραβο-ισραηλινό πόλεμο.
Από τότε που το Ισραήλ απάντησε στις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς με αεροπορικές επιδρομές, κάπου ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι έχουν εγκαταλείψει τη βόρεια Γάζα, φθάνοντας στο νότιο τμήμα της Λωρίδας. Τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι έχουν αναζητήσει προστασία σε σχολεία και νοσοκομεία της υπηρεσίας Αρωγής UNRWA του ΟΗΕ. Η οργάνωση βοήθειας είναι μια από τις τελευταίες γραμμές εφοδιασμού τους. Η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες είχε ήδη παράσχει τρόφιμα σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο κατοίκους στη Λωρίδα της Γάζας πριν από την έναρξη του πολέμου. Συνολικά, φροντίζει έξι εκατομμύρια Παλαιστίνιους πρόσφυγες από την Ιορδανία στη Συρία έως τον Λίβανο.
Σχεδόν το ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού της UNRWA πηγαίνει στην περιοχή που ελέγχει η Χαμάς από το 2007. Εκτός από την ανθρωπιστική βοήθεια, τα χρήματα αυτά εξασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, σχολική εκπαίδευση για περισσότερα από μισό εκατομμύριο κορίτσια και αγόρια. Τα σχολεία και τα νοσοκομεία που φέρουν τη σημαία του ΟΗΕ εξασφαλίζουν τις θέσεις εργασίας χιλιάδων νέων. Τώρα, όμως, αντιμετωπίζει τη βαθύτερη υπαρξιακή κρίση από τότε που δημιουργήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, το 1949.
Βοήθεια στο Αφγανιστάν, αλλά όχι στη Γάζα;
«Η UNRWA είναι μια από τις τελευταίες γραμμές ανεφοδιασμού για τον λαό της Γάζας και εξαντλείται, προειδοποιεί ο Ελβετός Φιλίπ Λαζαρινί, επικεφαλής της οργάνωσης του ΟΗΕ στην περιοχή. «Τώρα βρισκόμαστε στα πρόθυρα της κατάρρευσης», προσθέτει. «Η Λωρίδα της Γάζας τελειώνει από νερό. Δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα. Η Γάζα βρίσκεται σε ασφυξία και φαίνεται ότι ο κόσμος έχει χάσει την ανθρωπιά του».
Το Ισραήλ και πολλές χώρες της Δύσης εκφράζουν -και σωστά- φόβους ότι η ανθρωπιστική βοήθεια μπορεί να καταλήξει στα χέρια της Χαμάς. Το ερώτημα είναι όμως γιατί –για παράδειγμα- η Δύση έστελνε και στέλνει επίσης βοήθεια στο Αφγανιστάν για να αποτρέψει μια ανθρωπιστική καταστροφή, παρόλο που γνωρίζει ότι οι Ταλιμπάν κυβερνούν τη χώρα. «Νομίζω ότι έχουμε υποχρέωση να συνεχίσουμε να βοηθάμε τους Παλαιστίνιους, ακόμα κι αν κυβερνώνται από τη Χαμάς», λένε εκπρόσωποι του ΟΗΕ. «Η εναλλακτική θα ήταν μια πλήρης ανθρωπιστική κατάρρευση. Χωρίς τα σχολεία και τις θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια της UNRWA, οι νέοι στην περιοχή θα οδηγούνταν ακόμη περισσότερο στον εξτρεμισμό».
Πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς: Πώς θα μπορούσε να «διαχυθεί» σε όλη τη Μέση Ανατολή
Οι νόμοι του πολέμου
Ο Βρετανός συγγραφέας Κέναν Μάλικ λέει στην εφημερίδα The Observer ότι «η βαρβαρότητα της Χαμάς δεν μπορεί να δικαιολογήσει τους μαζικούς βομβαρδισμούς και τη σφαγή χιλιάδων Παλαιστινίων αμάχων στη Γάζα».
Το εβραϊκό κράτος έχει δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του, εξηγεί ο Ισραηλινός εξέχων νομικός, Μάικλ Σφαρντ, μιλώντας στην Haaretz. Απλώς, «το Ισραήλ δεν πρέπει να αγνοήσει τις απαγορεύσεις που επιβάλλει ο νόμος του πολέμου» .
Ναι, η Χαμάς ήταν ένοχη για ένα «αποτρόπαιο και ασυγχώρητο έγκλημα πολέμου» στις 7 Οκτωβρίου. «Και όμως», γράφει o Σφαρντ, «ο νόμος του πολέμου δεν σχεδιάστηκε μόνο για καταστάσεις τέλειας ψυχραιμίας, όπου δεν υπάρχει ούτε δικαιολογημένος θυμός ούτε κατανοητή δίψα για εκδίκηση. Με τους νόμους του πολέμου, η ανθρωπότητα έχει αποδείξει την παραίτησή της από την απόλυτη απαγόρευση της χρήσης βίας και επιτάσσει κανόνες που θεσπίζουν ελάχιστα ανθρωπιά και όρια στα δεινά που προκαλούνται στους αμάχους».
