Στην αρχή συγκέντρωναν την παγκόσμια προσοχή με διαδηλώσεις κάθε Σάββατο. Στη συνέχεια παρεισέφρησαν βίαια στοιχεία. Ένα χρόνο μετά, η δυναμική του κινήματος ξεφούσκωσε, αν και πολλοί συνεχίζουν να συμμετέχουν.
Η τιμή της βενζίνης και του ντίζελ επρόκειτο να αυξηθεί. Για να μην γίνει αυτό, ξέσπασε πριν έναν χρόνο μια εξέγερση, που επρόκειτο να μεταβληθεί σε κάτι μεγαλύτερο, κάτι ασυνήθιστο. Η οργή των Γάλλων απέναντι στον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και την απαράδεκτη, όπως θεωρούσαν, πολιτική του, η οργή για τους υψηλόβαθμους στο μακρινό Παρίσι, όλα αυτά νευρίαζαν τους ανθρώπους τόσο πολύ, που ντυμένοι με κίτρινα γιλέκα, μπλόκαραν δρόμους εκτονώνοντας κάθε Σάββατο το θυμό τους. Στις 17 Νοεμβρίου του 2018 πάνω από 280.000 άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους σε όλη τη Γαλλία. Ήταν η ημέρα που γεννήθηκε το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων», η πρώτη μεγάλη κινητοποίηση, που έμελλε να αλλάξει τη χώρα και την πολιτική της.
Γενιά του Facebook με αγανακτισμένους
Σήμερα, μπλόκα δεν υπάρχουν στους δρόμους και ο αριθμός των διαδηλωτών έχει συρρικνωθεί. Αλλά τα πρώτα Σαββατοκύριακα η χώρα κρατούσε την αναπνοή της, ο κόσμος έστρεφε την προσοχή του στην Γαλλία και ο Γάλλος πρόεδρος οδηγήθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην μέχρι τότε καριέρα του. Σήμερα οι εβδομαδιαίες κινητοποιήσεις δεν λαμβάνονται καν υπόψη. Αλλά τι απέμεινε από αυτές; Τι έγιναν οι άνθρωποι που φορούσαν κίτρινα γιλέκα; Ακόμη και για τους Γάλλους, που είναι γνωστοί για την κλίση τους στις διαδηλώσεις, τα «Κίτρινα Γιλέκα» παραμένουν ένας ιδιαίτερος τρόπος διαμαρτυρίας. «Ο τρόπος οργάνωσης ήταν διαφορετικός, δεν ήταν τα συνδικάτα που καλούσαν σε διαδηλώσεις», λέει ο Φρανκ Μπασνέρ, επικεφαλής τους Γερμανογαλλικού Ινστιτούτου στο Λούντβιχσμπουργκ. «Επρόκειτο για μια γενιά του Facebook μαζί με αγανακτισμένους». Στην αρχή προσπάθησε η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν ή ο ακροαριστερός Ζαν Λικ Μελανσόν να μπουν μπροστά, χωρίς επιτυχία: Τα «Κίτρινα Γιλέκα» δεν ήταν ποτέ πολύ αριστερά ή πολύ δεξιά. Συγκέντρωναν ανθρώπους από μεγάλες μητροπόλεις που κατέβαιναν στους δρόμους. Από περιοχές που δεν πάει καν λεωφορείο και που χωρίς αυτοκίνητο δεν μπορεί να γίνει τίποτα.
Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους διαδήλωναν ειρηνικά στους δρόμους. Όμως εκείνο που θα μείνει στη μνήμη είναι τα πολυτελή Ηλύσια Πεδία σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, τα φλεγόμενα αυτοκίνητα, οι σπασμένες προθήκες καταστημάτων, αναίτια καταστροφή γύρω από την Αψίδα του Θριάμβου. Με λίγα λόγια, βία και συγκρούσεις. Ανάμεσα στους διαδηλωτές παρεισέφρησαν και ταραχοποιοί. Ο λυπηρός απολογισμός των «Κίτρινων Γιλέκων» ήταν δεκάδες νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες, μεταξύ αυτών και αστυνομικοί. Ο Μακρόν αναγκάστηκε να βγάλει περισσότερο από μια φορά το καρνέ των επιταγών του για να ηρεμήσει τους πολίτες. Διότι ένα από τα αγαπημένα συνθήματα των «Κίτρινων Γιλέκων» ήταν «Μακρόν, παραιτήσου».
Αποδυναμώθηκε το κίνημα
Τελικά ο γάλλος πρόεδρος ξεκίνησε διάλογο με τους πολίτες. Σε ολόκληρη τη χώρα διοργανώθηκαν συναντήσεις μαζί του, «και αυτό πέτυχε τον στόχο του», υποστηρίζει ο Μπασνέρ. «Ο Μακρόν στις ομιλίες του παραδέχθηκε λάθη του και έκανε αναφορά σε πολλές ιδέες από τη συναντήσεις του με τους πολίτες». Δεν είναι όμως όλοι από τα «Κίτρινα Γιλέκα» που είναι σήμερα ικανοποιημένοι. «Δεν άλλαξε απολύτως τίποτα» παραπονιέται η Στεφανί από το Στρασβούργο. Η 63χρονη συνταξιούχος συμμετείχε από την αρχή στο κίνημα και δεν θέλει να δει το πραγματικό της όνομα δημοσιευμένο στις εφημερίδες. Ούτε ο Μισέλ. Ο 35χρονος ψάχνει για δουλειά. «Πολλά κοινωνικά στρώματα συνεργάστηκαν, αυτό κάνει τον πλούτο των «Κίτρινων Γιλέκων», λέει για την αρχή του κινήματος. Ακολούθησε η πολυδιάσπαση, η ανάδειξη πολλών αρχηγών, μερικοί εξ αυτών διαφιλονικούμενα πρόσωπα, που έκαναν τους σταρ στα ΜΜΕ.
‘Ετσι η στήριξη των Γάλλων άρχισε σιγά σιγά να υποχωρεί. Ένα χρόνο μετά, τα «κίτρινα γιλέκα» σχεδιάζουν και πάλι συγκεντρώσεις. Διάφορες ομάδες καλούν σε διαδηλώσεις στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις. Άλλοι θέλουν να μπλοκάρουν το παρισινό μετρό, άλλοι καλούν σε συλλαητήρια στα Ηλύσια Πεδία. Η αστυνομία έχει απαγορεύσει τις διαδήλωσες σε ολόκληρη τη συνοικία και γύρω από τον Πύργο του Άιφελ. Πόσοι θα έρθουν στην πρωτεύουσα, είναι άγνωστο. Αλλά για τη Στεφανί και τον Μισέλ από το Στρασβούργο είναι βέβαιο, ότι θα βρίσκονται στο Παρίσι.
Γιούλια Νάουε, Αμελί Ρίχτερ/dpa
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
