Της Ανθής Αγγελοπούλου
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε πρόσφατα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.), κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 800.000 θάνατοι από αυτοκτονία, αριθμός πολύ μεγαλύτερος από τους θανάτους σε μία εμπόλεμη ζώνη. Συγκεκριμένα, κάθε 40 δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος φεύγει από τη ζωή από αυτοχειρία. Όπως λένε οι ειδικοί, η αυτοκτονία αποτελεί αυτή τη στιγμή τη 2η αιτία θανάτου παγκοσμίως στις ηλικίες 15-29 ετών. Ενώ έχει και τεράστιες επιπτώσεις σε οικογενειακό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Το υπόβαθρο της αυτοκτονικής συμπεριφοράς
Το βασικό υπόβαθρο που προμηνύει πιθανότητα αυτοκτονικών τάσεων αποδίδεται σε άτομα που βιώνουν ψυχικές παθήσεις με συχνότερη την κατάθλιψη, αλλά και τη διπολική διαταραχή, τη σχιζοφρένεια και την κατάχρηση ουσιών.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου αποτελούν η κακοποίηση στην παιδική ηλικία, η βία, η κοινωνική απομόνωση, το κοινωνικό στίγμα, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η περιθωριοποίηση των μεταναστών, των προσφύγων και των φυλακισμένων, κ.λπ.
Ωστόσο, υπάρχουν και παράγοντες που ευθύνονται σύμφωνα με τους επιστήμονες, όπως είναι η αδυναμία χειρισμού του στρες σε στιγμές κρίσης, η απώλεια εργασίας, ο χωρισμός, η μιμητική συμπεριφορά σε κάτι που βλέπει μέσω τηλεόρασης ή διαδικτύου, η οικονομική δυσχέρεια του ιδίου ή της οικογένειας του, η δυσκολία πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και φυσικά το οικογενειακό ιστορικό αυτοκτονιών και οι προηγούμενες απόπειρες αυτοκτονίας από τον ίδιο.
Ένα πρόβλημα με πολλά «μέτωπα»
Ως πρόβλημα δημόσιας υγείας, η αυτοκτονία χρήζει πολυεπίπεδης αντιμετώπισης με πρωταρχικό στόχο την πρόληψη, λένε οι ειδικοί.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης της αυτοκτονίας αποτελούν η μείωση της πρόσβασης στα μέσα αυτοκτονίας όπως είναι τα φάρμακα, τα όπλα, τα φυτοφάρμακα κ.α., η εφαρμογή κώδικά δεοντολογίας και η εκπαίδευση των μέσων ενημέρωσης σχετικά με τον τρόπο δημοσιοποίησης περιστατικών αυτοκτονίας, η καλύτερη αντιμετώπιση της κατάχρησης ουσιών και αλκοόλης, η έγκαιρη αναγνώριση και η αντιμετώπιση ψυχικών παθήσεων και η αύξηση της ευαισθητοποίησης για μείωση του στίγματος όσον αφορά στις ψυχικές παθήσεις.
Επίσης, η καλύτερη εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας για την αξιολόγηση και τη διαχείριση της αυτοκτονικής συμπεριφοράς, αλλά και μη επαγγελματιών για την αναγνώριση αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών.
Ως εκ τούτου, η πρόληψη της αυτοκτονίας απαιτεί συντονισμό και συνεργασία μεταξύ πολλών φορέων της κοινωνίας και θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για κάθε κυβέρνηση.
