Τη δημιουργία γεννητικών κυττάρων, τα οποία εξελίσσονται σε σπερματοζωάρια, κατάφεραν να επιτύχουν Αμερικανοί επιστήμονες, μέσω της εμφύτευσης σε ποντίκια βλαστικών κυττάρων, τα οποία είχαν προέλθει από δερματικά κύτταρα ενήλικων στείρων ανδρών.
Οι άνδρες στην έρευνα έπασχαν από αζωοσπερμία, την πιο σοβαρή μορφή ανδρικής στειρότητας, καθώς εξαιτίας μιας γενετικής μετάλλαξης (π.χ. στο πλαίσιο των τοξικών αντικαρκινικών θεραπειών), ο οργανισμός τους δεν μπορούσε να παράγει ώριμα σπερματοζωάρια.
Αν και το επίτευγμα θεωρείται σημαντικό, τα γεννητικά κύτταρα, τα οποία δημιουργήθηκαν από βλαστικά κύτταρα στείρων ανδρών και αποτελούν πρόδρομο των σπερματοζωαρίων, ήταν 50 έως 100 φορές λιγότερα από αυτά που δημιουργήθηκαν από άνδρες που δεν είχαν τις εν λόγω μεταλλάξεις, καθιστώντας αναγκαία τη συνέχιση της έρευνας.
Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και του Πανεπιστημίου της Μοντάνα, με επικεφαλής την καθηγήτρια κυτταρικής βιολογίας Ρένι Πέρα, χρησιμοποίησαν κύτταρα από το δέρμα πέντε ανδρών, τα οποία αναπρογραμμάτισαν, έτσι ώστε να δημιουργήσουν πολυδύναμα εμβρυϊκού τύπου βλαστικά κύτταρα, τα οποία, σε επόμενο στάδιο, είναι δυνατό να μετατραπούν σε πιο εξειδικευμένα κύτταρα.
Δύο άνδρες ήταν γόνιμοι και τρεις στείροι, καθώς είχαν μια μετάλλαξη στο χρωμόσωμα Υ που εμπόδιζε την παραγωγή φυσιολογικού σπέρματος.
Πάντως τα γεννητικά κύτταρα τόσο των γόνιμων, όσο και των στείρων ανδρών, τα οποία προήλθαν από τα βλαστικά που είχαν μεταμοσχευθεί στο αναπαραγωγικό σύστημα πειραματόζωων, δεν ολοκλήρωσαν τη διαφοροποίηση και ωρίμανσή τους, πιθανώς επειδή υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις αναπαραγωγικές διαδικασίες των ανθρώπων και των ποντικιών.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη το γεγονός ότι από τα δερματικά και, στη συνέχεια, από τα βλαστικά κύτταρα των στείρων ανδρών ήταν δυνατό να παραχθούν γεννητικά κύτταρα, κάτι που σημαίνει ότι πιθανότατα οι μη γόνιμοι άνδρες είχαν έστω ελάχιστα λειτουργικά γεννητικά κύτταρα κάποτε, όταν ακόμα ήταν μωρά, τα οποία όμως χάθηκαν τελείως καθώς μεγάλωσαν.
Αν και χρειάζονται περαιτέρω έρευνες, οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι στο μέλλον θα είναι δυνατό να συλλέγονται και να καταψύχονται τέτοια κύτταρα από τα πολύ νεαρά αγόρια που έχουν την εν λόγω μετάλλαξη, προτού αυτά καταστούν στείρα λόγω αζωοσπερμίας, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδί αργότερα στη ζωή τους.
Η δημιουργία γεννητικών κυττάρων από βλαστικά κύτταρα, τα οποία προηγουμένως έχουν προέλθει από τον αναπρογραμματισμό δερματικών κυττάρων, δεν προϋποθέτει γονιδιακή παρέμβαση, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο.
Οι έρευνες θα συνεχιστούν σε μεγαλύτερα ζώα (πιθήκους), προτού ξεκινήσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Τα προβλήματα γονιμότητας υπολογίζεται ότι πλήττουν το 10% έως 15% των σύγχρονων ζευγαριών.
Πηγή: ΑΜΠΕ
