Η νέα γενιά φαρμάκων που αλλάζει την παγκόσμια αγορά υγείας φτάνει πλέον και στις αναδυόμενες οικονομίες. Τα GLP-1, οι λεγόμενες «ενέσεις αδυνατίσματος», μετατρέπονται σε μαζικό φαινόμενο, από προνόμιο των εύπορων χωρών σε προϊόν με τεράστια ζήτηση στην Ινδία, την Κίνα και ολόκληρο τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Με τη λήξη των πατεντών και την είσοδο φθηνότερων γενοσήμων, ανοίγει μια νέα εποχή στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των χρόνιων ασθενειών — αλλά και μια σκληρή μάχη για την κυριαρχία στη φαρμακοβιομηχανία του μέλλοντος.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Economist στην Ινδία οι online φαρμακαποθήκες της χώρας προσφέρουν παράδοση αυθημερόν για φάρμακα αδυνατίσματος, με τη ζήτηση να εκτοξεύεται.
Από τον Μάρτιο, η αμερικανική Eli Lilly έχει κυκλοφορήσει στην Ινδία το Mounjaro, τη θεραπεία της κατά της παχυσαρκίας. Ένα μηνιαίο πακέτο κοστίζει γύρω στα 180 δολάρια — μόλις το ένα τέταρτο της τιμής στις ΗΠΑ, αλλά και πάλι ακριβό για τους περισσότερους Ινδούς. Μέχρι τον Σεπτέμβριο, το Mounjaro είχε γίνει το δεύτερο πιο δημοφιλές φάρμακο στη χώρα.
Η νέα παγκόσμια τρέλα των GLP-1
Το φαινόμενο της Ινδίας είναι μέρος μιας πολύ ευρύτερης μετατόπισης. Τα GLP-1, μια νέα γενιά φαρμάκων που μεταμορφώνει τη θεραπεία της παχυσαρκίας και του διαβήτη, δεν είναι πια προνόμιο του πλούσιου Βορρά.
Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας υπολογίζει ότι τα δύο τρίτα των παχύσαρκων ενηλίκων του πλανήτη ζουν σε φτωχότερες χώρες. Και η παχυσαρκία δεν είναι απλώς αισθητικό ζήτημα: αυξάνει τον κίνδυνο διαβήτη, καρδιοπαθειών, ακόμα και καρκίνου. Τα GLP-1 φάρμακα, πέρα από τη μείωση βάρους, φαίνεται να ωφελούν και σε ασθένειες όπως η άπνοια ύπνου, οι νεφρικές παθήσεις και το Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Economist.
Αν οι θεραπείες αυτές καταστούν πιο προσιτές, σημειώνει το βρετανικό περιοδικό, θα αλλάξουν ριζικά την αντιμετώπιση των χρόνιων νοσημάτων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες – και αυτή η αλλαγή ίσως ξεκινήσει ήδη από το 2026, όταν αναμένονται φθηνότερα γενόσημα και νέες, μορφές σε χάπι.
Αγορά-ρεκόρ, ζήτηση χωρίς όρια
Η ζήτηση είναι εκρηκτική. Σύμφωνα με τη Citeline, οι παγκόσμιες πωλήσεις των GLP-1 θα ξεπεράσουν τα 26 δισ. δολάρια το 2025 – επίπεδα διπλάσια διπλάσιες από πέρυσι. Η αγορά ελέγχεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από δύο εταιρείες: την αμερικανική Eli Lilly και τη δανέζικη Novo Nordisk, δημιουργό των Ozempic και Wegovy.
Αν και οι ρυθμιστικές αρχές της Κίνας ενέκριναν τα Mounjaro και Wegovy ήδη από το 2024, οι εταιρείες επικέντρωσαν αρχικά τα αποθέματά τους στις ΗΠΑ και την Ευρώπη — εκεί όπου καταγράφεται το 80% των πωλήσεων. Τώρα, όμως, στρέφονται και σε τεράστιες αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία.
Η λήξη των πατεντών και η ινδική αντεπίθεση
Η κυριαρχία τους δύσκολα θα παραμείνει απόλυτη. Από τις αρχές του 2026, οι πατέντες της σεμαγλουτίδης – του δραστικού συστατικού του Wegovy – θα λήξουν σε αρκετές αναδυόμενες αγορές, όπως η Βραζιλία, η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία.
Οι ινδικές φαρμακοβιομηχανίες, που ήδη παράγουν το 20% των γενόσημων παγκοσμίως, ετοιμάζονται να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Τουλάχιστον δέκα ινδικές εκδόσεις του φαρμάκου βρίσκονται σε τελικό στάδιο κλινικών δοκιμών. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι τα πρώτα γενόσημα θα κοστίζουν περίπου το ένα τρίτο της αρχικής τιμής, με σταδιακή περαιτέρω μείωση καθώς θα αυξάνεται ο ανταγωνισμός.
Η JP Morgan προβλέπει ότι η ινδική αγορά GLP-1 θα αυξηθεί από 179 εκατ. δολάρια το 2025 σε 1,5 δισ. το 2030, ενώ ο φαρμακευτικός κολοσσός Dr Reddy’s σχεδιάζει να εξάγει το γενόσημό του σε 87 χώρες. Η κυβέρνηση της Ινδίας σκοπεύει να στηρίξει τον κλάδο με επιδότηση παραγωγής GLP-1, ενισχύοντας περαιτέρω το νέο «φάρμακο-θαύμα».
Η Κίνα, το άλλο μεγάλο πεδίο μάχης
Η Κίνα, που έχει περισσότερους παχύσαρκους ενήλικες από οποιαδήποτε άλλη χώρα, θα αποτελέσει το επόμενο τεράστιο πεδίο. Η κρατική ασφάλιση δεν καλύπτει θεραπείες απώλειας βάρους, γεγονός που καθιστά την τιμή καθοριστικό παράγοντα.
Ήδη, περίπου 20 φάρμακα βασισμένα στη semaglutide βρίσκονται σε διαδικασία έγκρισης. Αλλά οι Κινέζοι δεν αρκούνται στην αντιγραφή· προχωρούν σε νέα δικά τους σκευάσματα.
Τον Ιούνιο, οι αρχές ενέκριναν το mazdutide της τοπικής εταιρείας Innovent, που συνεργάστηκε με την Eli Lilly. Σε κλινικές δοκιμές, ήταν εξίσου αποτελεσματικό με το Mounjaro.
Παράλληλα, η Novo Nordisk επένδυσε 2 δισ. δολάρια σε συνεργασία με κινεζική startup για ανάπτυξη νέου φαρμάκου, ενώ η αμερικανική Regeneron υπέγραψε συμφωνία 2 δισ. με την Hansoh Pharmaceuticals για ένα ακόμη πειραματικό σκεύασμα.
Η επόμενη φάση: χάπια αντί για ενέσεις
Μέχρι τώρα οι ασθενείς χρειάζονται εβδομαδιαίες ενέσεις — μια δυσάρεστη ρουτίνα που αποθαρρύνει πολλούς. Οι δύο φαρμακευτικοί γίγαντες έχουν ήδη αναπτύξει στοματικές εκδοχές των θεραπειών.
Αν και οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι τιμές τους θα είναι παρόμοιες με των ενέσεων, τα χάπια θα αποδειχθούν σωτήρια για τον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου οι ψυκτικές αλυσίδες μεταφοράς είναι αναξιόπιστες.
Μέσα σε λίγα χρόνια, ένα φάρμακο που ξεκίνησε ως πολυτελής επιλογή των πλουσίων εξελίσσεται σε παγκόσμιο φαινόμενο δημόσιας υγείας και οικονομικής αναδιανομής.
