Για το πώς μπορεί να επιτευχθεί η πιο εύρυθμη λειτουργία των Διευθύνσεων στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων για καλύτερη απόδοση των υπηρεσιών το πως έχουν αποδώσει τα μέτρα του υπουργείου για τον έλεγχο της διάθεσης των φαρμάκων, η ενίσχυση της οικονομίας μέσω των κλινικών μελετών και τα προβλήματα που επιφέρουν οι υποχρεωτικές επιστροφές μπαίνουν στο μικροσκόπιο της συζήτησής μας με τον Ενδοκρινολόγο-Διαβητολόγο & πρόεδρο ΕΟΦ, Σπύρο Θ. Σαπουνά.
Κύριε πρόεδρε, ποιες μεταρρυθμίσεις θεωρείτε απαραίτητες για τη διαμόρφωση μιας αποδοτικής και αποδεκτής Εθνικής Πολιτικής Φαρμάκου;
Όσον αφορά στην εθνική πολιτική φαρμάκου, η οποία καθορίζεται από τον υπουργό Υγείας και το υπουργείο, χρειάζεται θεσμική αναβάθμιση της διαδικασίας αξιολόγησης φαρμάκων, βελτίωση της τιμολόγησης και αποζημίωσης, καθώς και ενίσχυση της διαφανούς συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων μερών (ασθενείς, γιατροί, φαρμακοβιομηχανία, φαρμακοποιοί). Αυτό που απασχολεί πρωτίστως τη διοίκηση του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων είναι η εύρυθμη λειτουργία των Διευθύνσεων και η καλύτερη απόδοση των υπηρεσιών. Σκοπεύουμε να επενδύσουμε στο καλό κλίμα μεταξύ διοίκησης και προσωπικού καθώς και μεταξύ των υπαλλήλων. Σε μία σειρά διαρθρωτικών κινήσεων προς αυτή την κατεύθυνση περιλαμβάνονται ενέργειες όπως η ενίσχυση του οργανισμού με προσωπικό, η βελτιστοποίηση διαδικασιών, η ψηφιοποίηση, η πριμοδότηση με κίνητρα και διάφορα ακόμα.
Η εφαρμογή της πλατφόρμας του EMVO μπορεί να ενισχύσει την ασφάλεια και τη διαθεσιμότητα των φαρμάκων στην ελληνική αγορά;
Η ενεργοποίηση του ελληνικού κόμβου της ευρωπαϊκής πλατφόρμας επαλήθευσης φαρμάκων (HMVS/HMVO) από τον Φεβρουάριο 2025 αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην μείωση των πλαστών/ψευδεπίγραφων σκευασμάτων και τη διασφάλιση της διαφάνειας σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα. Πρόκειται για ένα θετικό βήμα προς μια πιο ψηφιακά οργανωμένη και ελεγχόμενη αγορά και ταυτόχρονα μία ευρωπαϊκή μας υποχρέωση.
Η πρόταση για μείωση του προϋπολογισμού του ΙΦΕΤ μέσω έκτακτων εισαγωγών από τον ΕΟΦ έχει αποδώσει;
Αυτή τη στιγμή οι μηχανισμοί λειτουργούν πραγματικά πολύ καλά και η πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα -ειδικά στα ογκολογικά- είναι πολύ καλή. Ο περιορισμός του όγκου εισαγωγών από τον ΙΦΕΤ μέσω κεντρικών διαπραγματεύσεων και αυστηρότερης αξιολόγησης των αιτημάτων και η αύξηση των έκτακτων εισαγωγών μέσω ΕΟΦ (των ιδίων των Κατόχων Άδειας Κυκλοφορίας (ΚΑΚ), με καταβολή clawback, rebate) έχει ήδη συμβάλει σε έναν πιο συγκρατημένο και στοχευμένο προϋπολογισμό σε σχέση με τις ανάγκες που έχουν διαμορφωθεί και σε σχέση με την πρόοδο και ανάπτυξη της καινοτομίας. Ωστόσο, παραμένει κρίσιμος ο κίνδυνος καθυστερήσεων αν η διαδικασία δεν διατηρήσει την ευελιξία της για πραγματικά επείγουσες ανάγκες.
Εξατομικευμένη ιατρική και η ιατρική ακριβείας μπορούν να μειώσουν τη φαρμακευτική δαπάνη;
Ναι, εφόσον εφαρμοστούν σωστά. Οι στοχευμένες θεραπείες, βασισμένες σε γενετικούς ή βιολογικούς δείκτες, οδηγούν σε καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα με λιγότερες παρενέργειες και σπατάλη. Ωστόσο, απαιτείται επένδυση σε υποδομές, δεδομένα και κατάλληλες διαδικασίες αποζημίωσης για να αποδώσει το μοντέλο σε εθνικό επίπεδο.
Η κλινική έρευνα μπορεί να ενισχύσει το δημόσιο σύστημα υγείας και την οικονομία;
Αναμφισβήτητα. Η προσέλκυση κλινικών μελετών στην Ελλάδα όχι μόνο ενισχύει τη χρηματοδότηση νοσοκομείων και ερευνητικών ιδρυμάτων, αλλά και δίνει πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες για ασθενείς. Η ανάπτυξη αυτού του τομέα μπορεί να έχει σημαντικές θετικές οικονομικές και επιστημονικές επιδράσεις για τη χώρα. Θεωρώ πως βελτιωνόμαστε καθημερινά σε αυτόν τον τομέα και υπάρχει περιθώριο έτι περαιτέρω βελτίωσης.
Είναι αλήθεια ότι η λίστα των συνταγογραφούμενων φαρμάκων έχει μειωθεί, με αποτέλεσμα οι πολίτες να πληρώνουν περισσότερα από την τσέπη τους;
Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για ουσιαστική μείωση της θετικής λίστας. Παρόλα αυτά, η αυστηρότερη εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων και η μη κάλυψη ορισμένων σκευασμάτων έχει οδηγήσει ορισμένες ομάδες πολιτών να επιβαρύνονται με μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής ή με αγορά φαρμάκων εκτός λίστας.
Υπάρχουν εταιρείες που αποσύρουν ή δεν δηλώνουν φάρμακα στη λίστα λόγω των υποχρεωτικών επιστροφών;
Δυστυχώς υπάρχουν, ιδιαίτερα στον τομέα των ακριβών καινοτόμων φαρμάκων ή εκείνων με μικρό όγκο πωλήσεων, βλέπουμε εταιρείες που εκφράζουν προβληματισμό ή αποσύρουν σκευάσματα εξαιτίας του οικονομικού βάρους των υποχρεωτικών επιστροφών. Έτσι το υπουργείο Υγείας προέβη σε μία σειρά από παρεμβάσεις, όπως οι αυξήσεις τιμών κάποιων φθηνών φαρμάκων προκειμένου να διασφαλιστεί η παραμονή τους στην κυκλοφορία, η αυστηροποίηση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και πολλά άλλα. Άλλωστε η κυβέρνηση γνωρίζοντας το πρόβλημα αυτό ενίσχυσε τον φαρμακευτικό προϋπολογισμό με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και τους εθνικούς πόρους.
