Για δεκαετίες, έρευνες σε όλο τον κόσμο έδειχναν ότι η μέση ηλικία είναι το χαμηλότερο σημείο ευτυχίας στη ζωή. Οι νέοι και οι μεγαλύτεροι δήλωναν πιο ικανοποιημένοι, ενώ όσοι βρίσκονταν στα 40 ή στα 50 περνούσαν το λεγόμενο «U-bend της ευτυχίας» – ή «καμπούρα της απόγνωσης», ανάλογα με το πώς το έβλεπε κανείς.
Η ηλικία της κορύφωσης της δυστυχίας διέφερε: οι Ελβετοί ένιωθαν χειρότερα στα 35, άλλοι Ευρωπαίοι κοντά στα 40 και οι Ουκρανοί στα 60. Όμως το μοτίβο ήταν εν πολλοίς κοινό.
Το σχήμα αλλάζει
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 27 Αυγούστου στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE, οι οικονομολόγοι Ντέιβιντ Μπλαντσφλάουερ, Άλεξ Μπράισον και Σιαοβέι Σου διαπιστώνουν ότι το «U-bend» παραμορφώνεται.
Οι νέοι σήμερα αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα δυστυχίας από κάθε άλλη ηλικιακή ομάδα. «Έχουμε περάσει από την καμπύλη σε σχήμα U σε μια… πίστα σκι», σχολιάζει στον Economist ο Μπράισον.
Τα δεδομένα από ΗΠΑ και Βρετανία
Οι ερευνητές, όπως εξηγεί ο Economist, εντόπισαν την αλλαγή πρώτα στο Behavioral Risk Factor Surveillance System (BRFSS), μια μακροχρόνια έρευνα στις ΗΠΑ.
Από το 2009 έως το 2018 το μοτίβο ήταν σαφές: η δυστυχία κορυφωνόταν στη μέση ηλικία. Όμως από το 2019 έως το 2024, οι ενήλικες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας παραμένουν σταθεροί, ενώ οι νέοι βυθίζονται σε απόγνωση.
Αντίστοιχα στοιχεία από τη Βρετανία δείχνουν ότι άγχος και δυσθυμία αυξήθηκαν κατακόρυφα στους κάτω των 40 μετά το 2016, σβήνοντας την «καμπύλη» ως το 2019.
Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο
Όπως σημειώνει η μελέτη, τα ίδια μοτίβα εντοπίζονται σε δεδομένα του Global Mind Project σε 44 χώρες από όλες τις ηπείρους: νέοι δηλώνουν χειρότερη ψυχική υγεία από τους μεγαλύτερους.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι κάθε γενιά μπαίνει στη μέση ηλικία πιο δυστυχισμένη από την προηγούμενη. Η Generation X και οι millennials βίωσαν το «τέλμα» νωρίτερα από τους baby boomers. Και η Generation Z ξεκινά την ενήλικη ζωή της πιο δυστυχισμένη από οποιαδήποτε άλλη γενιά.
Γιατί οι νέοι είναι πιο δυστυχισμένοι;
Οι ερευνητές δίνουν διάφορες εξηγήσεις:
- Αγορά εργασίας: Μελέτες δείχνουν ότι η απόγνωση έχει αυξηθεί πιο έντονα στους νέους Αμερικανούς εργαζόμενους, ειδικά στους λιγότερο μορφωμένους. Το προστατευτικό «δίχτυ» της απασχόλησης φαίνεται να έχει χαθεί.
- Νεανική ανεργία: Σε χώρες της Νότιας Ευρώπης, αντίθετα, η μείωση της ανεργίας μετά το 2015 οδήγησε σε αύξηση της ικανοποίησης ζωής στους νέους.
- Social media: Συχνά κατηγορούνται, όμως οι πιο αυστηρές μελέτες δεν τεκμηριώνουν ισχυρή σχέση μεταξύ χρήσης εφαρμογών και κακής ψυχικής υγείας.
Μπορεί να αλλάξει η καμπύλη;
Κάποιοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι σημερινοί νέοι ίσως ακολουθήσουν το παραδοσιακό μοτίβο και γίνουν ακόμη πιο δυστυχισμένοι στη μέση ηλικία. Αν ισχύσει αυτό, τότε η «καμπύλη» θα επανεμφανιστεί σε λίγα χρόνια, αλλά από χαμηλότερη αφετηρία.
Άλλες αναλύσεις πάντως, όπως του Economist, δείχνουν ότι η ψυχική υγεία των νέων Αμερικανών βελτιώνεται ελαφρώς το τελευταίο διάστημα. Αν αυτό συνεχιστεί, η δυστυχία ίσως ξαναχτυπήσει τους μεσήλικες, αφήνοντας στους νεότερους μια ελπίδα για πιο φωτεινό μέλλον.
