Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μία νέα μέθοδο αντικαρκινικής θεραπείας προτείνουν οι επιστήμονες του Far Eastern Federal University (FEFU) έπειτα από ανασκόπηση των μηχανισμών για τη μοριακή ενεργοποίηση των βλαστοκυττάρων των γλοιωμάτων (ευρέως διαδεδομένων όγκων του εγκεφάλου) που έκαναν και η οποία εγκρίθηκε για δημοσίευση στο περιοδικό Frontiers in Cellular Neuroscience.
Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στη μετάβαση των καρκινικών βλαστικών κυττάρων από τον ύπνο σε κατάσταση εγρήγορσης και περαιτέρω στην ενεργό διαίρεση. Τα βλαστοκύτταρα είναι σπάνια κύτταρα που είναι υπεύθυνα όχι μόνο για την ανάπτυξη και την εξάπλωση του όγκου, αλλά και για την υποτροπή του, η οποία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη σύγχρονη θεραπεία. Ένας όγκος μπορεί να υποτροπιάσει σύντομα μετά από χειρουργική επέμβαση ή χημειοθεραπεία, ή μπορεί να χρειαστεί πολύς χρόνος για να επιστρέψει.
Η δυσκολία της θεραπείας έγκειται στο γεγονός ότι τα βλαστοκύτταρα μπορεί να επηρεάζονται μόνο στην ενεργή τους φάση, η οποία είναι δύσκολο να ανιχνευθεί.
Η μέθοδος ενεργοποίησης των κυττάρων είναι ρίσκο
Όπως λέει ο Alexander Kagansky, επικεφαλής του Κέντρου Γονιδιώματος και Αναγεννητικής Ιατρικής στο FEFU, και ειδικός στην επιγενετική που ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας, η μέθοδος ενεργοποίησης των βλαστικών κυττάρων αποτελέι ουσιαστικά ρίσκο καθώς είναι αρκετά επικίνδυνη, όμως στην παθητική τους κατάσταση τα κύτταρα αυτά έχουν σχεδόν ανοσία στη χημειοθεραπεία.
Και συμπληρώνει, σε περιπτώσεις καρκίνου πρέπει πάντα να επιλέγει ο θεράπων ιατρός μεταξύ των πιθανών κινδύνων και των ωφελειών μιας συγκεκριμένης θεραπευτικής μεθόδου και, η μέθοδος «επανεκκίνησης» των καρκινικών κυττάρων μπορεί να είναι μια από τις πιο ελπιδοφόρες.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα βλαστοκύτταρα του γλοιώματος διαθέτουν ένα ευρύ φάσμα προστατευτικών μηχανισμών που καθιστούν αδύνατη τη στοχευμένη θεραπευτική επίδραση. Ενώ ορισμένα συγκεκριμένα κυτταρικά κανάλια αποκλείονται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, καθώς η απόφραξη αντισταθμίζεται από έναν αριθμό μοριακών δεσμών που λειτουργούν σε διαφορετικό επίπεδο.
Όπως είπαν, αυτό το ζήτημα μπορεί να επιλυθεί με τη βοήθεια της διαφορικής θεραπείας. Η ιδέα είναι να κάνουν τα βλαστοκύτταρα ενός γλοιώματος να επανεκκινήσουν τον κυτταρικό κύκλο, δηλαδή να τα φέρνουν στην ενεργό τους κατάσταση και να τους επιτεθούν απροσδόκητα με χημειοθεραπεία τη στιγμή που δεν κοιμούνται, αλλά δεν προστατεύονται ακόμα.
«Θα θέλαμε να επικεντρωθούμε σε ένα εξαιρετικά σημαντικό ερώτημα: εάν οι ιδιαιτερότητες και οι μοριακοί μηχανισμοί των κυττάρων που περιβάλλουν τα βλαστοκύτταρα του γλοιώματος επηρεάζουν την ενεργοποίηση των τελευταίων ή ενεργοποιούνται ανεξάρτητα», λέει ο Alexander Kagansky
Οι επιστήμονες ψάχνουν απάντηση στο πώς και γιατί ενεργοποιούνται τα κύτταρα του καρκίνου
Τα βλαστικά κύτταρα του καρκίνου μπορούν, όπως αναφέρουν οι ερευνητές, να παραμείνουν για ύπνο για μεγάλο χρονικό διάστημα και να ενεργοποιούνται απροσδόκητα υπό την επίδραση εξωτερικού παράγοντα, όπως σωματικό τραύμα ή ψυχολογικό στρες.
Οι σύγχρονες μελέτες δεν δίνουν αρκετή προσοχή στους μηχανισμούς ενεργοποίησης των καρκινικών στελεχιαίων κυττάρων επειδή είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Είναι επίσης γενετικά παρόμοιες με τα κανονικά βλαστικά κύτταρα, αν και τα κύτταρα των γλοιωμάτων έχουν τα ειδικά χαρακτηριστικά τους, δηλαδή τις γενετικές ιδιαιτερότητες. Οι επιστήμονες γνωρίζουν επίσης ότι η εξάπλωση των όγκων προσδιορίζεται από μεταλλάξεις σε συγκεκριμένες πρωτεΐνες. Ωστόσο, είναι ακόμα ασαφές πώς αυτές οι πρωτεΐνες συνδέονται με την ενεργοποίηση των βλαστικών κυττάρων όγκου.
Νέα μέθοδος αντιμετώπισης του καρκίνου
Μια άλλη μέθοδος αντιμετώπισης του καρκίνου που αναφέρεται και επίσης απεικονίζεται με το γλοίωμα ως παράδειγμα, σχετίζεται με τη μοριακή προφίλ των καρκινικών κυττάρων. Η ιδέα είναι ότι οι επιστήμονες θα πρέπει να εντοπίζουν τις γενετικές ιδιαιτερότητες των κυττάρων του όγκου και να ανακαλύπτουν το κυρίαρχο γονίδιο και τους συγκεκριμένους δείκτες τους. Η απόκτηση τέτοιων πληροφοριών σε όλα τα απαιτούμενα υποκυτταρικά επίπεδα σημαίνει να εισέλθουν σε ένα νέο στάδιο στην ανάπτυξη της ογκολογίας και της ιατρικής γενικά.
Ωστόσο, για να αναπτυχθεί επιτυχώς αυτή η μέθοδος, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες ιεραρχίας των καρκινικών στελεχιαίων κυττάρων και οι μηχανισμοί που τις ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν.
Πηγές:
Alina Shrourou B.Sc. Zoology
