Το «κατεπείγον» της ενσωμάτωσης σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας καταδεικνύουν τα νέα στοιχεία για τις περικοπές πράσινης ενέργειας κατά το πρώτο εννεάμηνο του 2025.
Σύμφωνα με ανάλυση του Green Tank που βασίστηκε σε επίσημα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, το σχετικό νούμερο κορυφώθηκε εκ νέου, φτάνοντας τις 1.786 Γιγαβατώρες ποσότητα υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2024, όταν και οι συνολικές απορρίψεις είχαν ανέλθει στις 699 GWh.
Μόνο τον Σεπτέμβριο, οι περικοπές έφτασαν τις 169 GWh, αντιπροσωπεύοντας 6,4% της συνολικής παραγωγής από ΑΠΕ και σημειώνοντας αύξηση 49% έναντι του ίδιου μήνα πέρυσι. Ημέρα-ρεκόρ ήταν η Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου, με 33,5 GWh απορριφθείσας ενέργειας, κυρίως μεταξύ 11:00 και 14:00, όταν η ηλιακή παραγωγή κορυφώθηκε και η ζήτηση υποχώρησε. Το γεγονός ότι σχεδόν 1,8 TWh καθαρής ενέργειας χάθηκαν μέσα σε μόλις εννέα μήνες καταδεικνύει την ανάγκη για άμεσες λύσεις — τόσο τεχνικές όσο και θεσμικές — ώστε να μην ανατρέπεται το οικονομικό ισοζύγιο των παραγωγών.
Η οικονομική και η στρατηγική διάσταση
Το πρόβλημα, όπως έχει γράψει σε προηγούμενο ρεπορτάζ η «Ν» έχει διττή διάσταση με την πρώτη να αφορά το προφανές, δηλαδή την βιωσιμότητα των έργων ΑΠΕ και δη των φωτοβολταϊκών που ολοένα και περισσότερο καταλήγουν να λειτουργούν και να παράγουν χωρίς κανένα αντίκρισμα, πράγμα που σημαίνει χωρίς κανένα οικονομικό όφελος και έσοδα.
Η δεύτερη πτυχή του θέματος αφορά την ίδια την απόρριψη της παραγόμενης «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, όταν ο κεντρικός προσανατολισμός είναι το «πρασίνισμα» του ηλεκτρικού μίγματος της χώρας ως «όχημα» και «εργαλείο» για την απομείωση του συνολικού ενεργειακού κόστους. Με άλλα λόγια, η αλματώδης ανάπτυξη των ΑΠΕ σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο «στιγματίζεται» από την «αδυναμία» ή την «αποτυχία» να φτάσει στο τελικό καταναλωτή το φθηνό κόστος παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας.
Ως προς το πρώτο σκέλος, αυτό της αγοράς που πλέον τείνει να λάβει διαστάσεις «μάστιγας», δοκιμάζοντας τις αντοχές των business plan που καταρτίστηκαν στη βάση τελείως διαφορετικών δεδομένων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζεται και αναμένεται σύντομα να ανακοινώσει τον Μηχανισμό Αντιστάθμισης Περικοπών ΑΠΕ βάσει του οποίου θα αποδίδονται αποζημιώσεις στους παραγωγούς ΑΠΕ για την απορριπτόμενη «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια.
Χρειάζεται να σημειωθεί ότι οι αποζημιώσεις θα εστιάσουν στις περικοπές λόγω ανακατανομής, δηλαδή σε μέρος της παραγωγής που καταλήγει για «τρίτους» λόγους και ενώ έχει ενταχθεί στο ημερήσιο πρόγραμμα αγοράς, να περικόπτεται, αφήνοντας εκτός αποζημιώσεων το μεγάλο πλήθος περικοπών που «χάνεται» υποχρεωτικά λόγω αναντιστοιχίας της ζήτησης με την παραγωγή κατά τις ώρες υπερπαραγωγής των ΑΠΕ, δηλαδή κύρια τα μεσημέρια λόγω φωτοβολταϊκών.
Κατά συνέπεια, η λύση της αποθήκευσης, αν και, όπως διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές που συνομίλησαν με την «Ν» δεν συνιστά πανάκεια για κάθε πρόβλημα περικοπής ΑΠΕ, ωστόσο δύναται να επιτρέψει την καλύτερη αντιστοίχιση προσφοράς και ζήτησης, μετατοπίζοντας μέρος της «πράσινης» υπερπαραγωγής σε ώρες (σε βραδινές κατά κύριο λόγο) που υπάρχει κατανάλωση.
Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» παραμένει
Η αποθήκευση «απλώνει» στη διάρκεια της ημέρας την κατανάλωση της πλεονάζουσας πράσινης ενέργειας, χωρίς ωστόσο, να εξαφανίζει και τον «ελέφαντα στο δωμάτιο» που είναι εν συνόλω η χαμηλή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με το σημαντικά υψηλότερο δυναμικό παραγωγής.
Πρόσφατα από το βήμα του Renewable & Storage Forum ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, σημείωσε ότι «σήμερα το σύστημα διαθέτει 16 GW ΑΠΕ σε λειτουργία και ακόμη 16 GW έργων με όρους σύνδεσης». Ξεκαθάρισε ωστόσο πως οι περικοπές δεν οφείλονται σε ανεπάρκεια δικτύων, αλλά στην ταυτόχρονη παραγωγή και χαμηλή κατανάλωση.
«Πρέπει να παύσει να αναπαράγεται η λανθασμένη αντίληψη πως περικόπτουμε τις ΑΠΕ και πετάμε παραγόμενη ενέργεια λόγω των δικτύων. Οι περικοπές που γίνονται μέχρι τώρα, οφείλονται στην έλλειψη κατανάλωσης τις ώρες που ταυτοχρονίζεται η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», υπογράμμισε.
Η ανάγκη για ξεκάθαρο πολιτικό σχεδιασμό
Από την πλευρά του, ο Αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ, Ιωάννης Μάργαρης, στάθηκε στην ανάγκη επιτάχυνσης των έργων αποθήκευσης και στην υιοθέτηση ενός ξεκάθαρου πλαισίου για την προτεραιότητα έκδοσης όρων σύνδεσης.
«Έχει καθυστερήσει η ενσωμάτωση μπαταριών συγκριτικά με τις ΑΠΕ και πρέπει να τρέξει η διαδικασία για να μπορεί να συνεχιστεί και η περαιτέρω διείσδυση νέων έργων», δήλωσε, προσθέτοντας πως η ξεκάθαρη πολιτική καθοδήγηση «είναι απαραίτητη και για την κατανόηση εκ μέρους της κοινωνίας του οικονομικού οφέλους που προκύπτει από τις επενδύσεις σε έργα ηλεκτρικών υποδομών».
Έτος – ρεκόρ το 2025 για τις ΑΠΕ
Πάντως σύμφωνα με τα στοιχεία του Green Tank, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κατέγραψαν εντυπωσιακή πορεία το 2025, σημειώνοντας υψηλό δεκαετίας.
Μόνο τον Σεπτέμβριο, η παραγωγή από ΑΠΕ -κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά- έφτασε τις 2,464 GWh, τη μεγαλύτερη για τον συγκεκριμένο μήνα την τελευταία δεκαετία, τοποθετώντας τες στην πρώτη θέση της ηλεκτροπαραγωγής. Στο σύνολο του εννεαμήνου, οι ΑΠΕ παρήγαγαν 20,709 GWh, αυξημένες κατά 8,5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, και παρέμειναν η κορυφαία πηγή ενέργειας της χώρας, μπροστά από το φυσικό αέριο.
Οι καθαρές μορφές ενέργειας (αιολικά, φωτοβολταϊκά, υδροηλεκτρικά, βιομάζα και αυτοπαραγωγή) κάλυψαν το 53,2% της συνολικής εγχώριας ζήτησης, επιβεβαιώνοντας ότι η ενεργειακή μετάβαση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη — ακόμη κι αν συνοδεύεται από προκλήσεις που απαιτούν ώριμες αποφάσεις για δίκτυα, αποθήκευση και ευελιξία.
