Είναι χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά σε πολλά μέρη ο καιρός δεν θυμίζει ακριβώς χειμώνα. Το χιόνι απουσιάζει προς μεγάλη απογοήτευση όλων, από τους διευθυντές των χιονοδρομικών κέντρων έως τους μαθητές, που ελπίζουν σε μια μέρα χωρίς σχολείο.
Αν και μια σφοδρή καταιγίδα ρίχνει αυτές τις ημέρες χιόνι κατά μήκος της βόρειας ζώνης των ΗΠΑ, τέτοια γεγονότα αποδεικνύονται εξαίρεση σε αυτό που γρήγορα γίνεται ο νέος κανόνας. Το χιόνι βρίσκεται σε παρακμή στις περιοχές του κόσμου που εξαρτώνται περισσότερο από αυτό για χειμερινή αναψυχή – και το πιο σημαντικό, για ανοιξιάτικο νερό.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg στη Βόρεια Καλιφόρνια η χιονοκύστη αυτή την εβδομάδα ήταν μόλις στο 38% του μέσου όρου της, ένα ανησυχητικό ποσοστό δεδομένης της εξάρτησης, που έχει η γεωργική βιομηχανία των 56 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην πολιτεία από το λιωμένο χιόνι.
Το χιόνι της Ιταλίας είναι 45% κάτω από το μέσο όρο και σε περιοχές του Αφγανιστάν είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Σχεδόν οι μισές από τις 169 λεκάνες απορροής ποταμών του Βορείου Ημισφαιρίου που αναλύθηκαν σε μια μελέτη υψηλού προφίλ που δημοσιεύθηκε προ ημερών στο Nature, έχουν υποχωρήσει από το 1981. Οι ερευνητές εντόπισαν μια κλιματική επίδραση σε 31 από αυτές.
Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη είναι μεταξύ των κέντρων στα οποία εξαφανίζεται το χιόνι. Οι επιστήμονες πίσω από τη μελέτη επιβεβαίωσαν και την ανθρώπινη συμβολή σε αυτό που οι ερευνητές τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αναφέρουν ως «ξηρασία χιονιού».
Τα ευρήματα περιέχουν επίσης μια δυσοίωνη πρόβλεψη: Καθώς ο κόσμος θερμαίνεται, μέρη που εξαρτώνται από το χιόνι με μέσες χειμερινές θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους -8 βαθμούς Κελσίου γίνονται πολύ πιο ευαίσθητα στην κλιματική αλλαγή. Τα 4/5 του πληθυσμού του βορείου ημισφαιρίου ζουν σε περιοχές που έχουν ήδη περάσει αυτό το όριο, σύμφωνα με τη νέα μελέτη.
Γιατί είναι σημαντικό το χιόνι
Το μεγαλύτερο μέρος του χιονιού του κόσμου πέφτει στο βόρειο ημισφαίριο όπου είναι ζωτικής σημασίας πόρος για περισσότερους από 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Το Βόρειο Ημισφαίριο φιλοξενεί 9 στους 10 ανθρώπους στον πλανήτη. Και το 80% του πληθυσμού αυτού εξαρτάται από ποταμούς, που γεμίζουν όταν λιώνουν τα χιόνια.
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να καταγράφουν το τι συμβαίνει και προσπαθούν να προβλέψουν την έλλειψη χιονιού, αλλά είναι σαφές ότι κάτι αλλάζει στα βουνά, θέτοντας σε κίνδυνο ζωές και δισεκατομμύρια δολάρια σε βιοπορισμούς και υποδομές.
Η λεγόμενη «ξηρασία του χιονιού» άρχισε να διαπερνά την επιστημονική συνείδηση την τελευταία δεκαετία, καθώς οι οργανισμοί ύδρευσης, οι βιομηχανίες και οι κοινότητες αισθάνθηκαν όλες τις επιπτώσεις κάποιας άγνωστης ακόμη αλλαγής.
Κάτι αλλάζει στα βουνά
Για χιλιετίες, οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στις σκιές των οροσειρών στις εύκρατες περιοχές της Γης. Ο χειμώνας σκέπαζε τις κορυφές με χιόνι, και μετά περισσότερο χιόνι, μέχρι που η ανοιξιάτικη ζεστασιά μετέτρεπε τα ρέματα σε ποτάμια που έκαναν δυνατή τη ζωή. Αυτή η εξάρτηση από το χιόνι του βουνού συνεχίζεται σήμερα.
«Έχουμε όλων των ειδών τις καλλιέργειες και άλλες χρήσεις που συνήθιζαν να λαμβάνουν τον κύριο όγκο του νερού τον Μάιο και τον Ιούνιο για αιώνες», δήλωσε στο Bloomberg ο Francesco Avanzi, ερευνητής υδρολογίας και χιονιού στο Ίδρυμα Ερευνών CIMA στη Σαβόνα της Ιταλίας. «Δεν το λαμβάνουν πια με την ίδια συνέπεια».
Υπάρχουν ξηρασίες που ορίζονται από την έλλειψη βροχής και άλλες από ξηρό έδαφος. Υπάρχει ξηρασία ροής ρεμάτων και εξάντληση των υπόγειων υδάτων. Η ξηρασία του χιονιού δίνει μια νέα άποψη των βουνών που ξεραίνονται: Είναι μια κατάσταση που προκαλείται είτε από την έλλειψη χειμερινών βροχοπτώσεων είτε από τις πολύ ζεστές θερμοκρασίες για το χιόνι. Μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά έναν βαθμό Κελσίου μπορεί να μειώσει την ποσότητα του νερού που αποθηκεύεται στο χιόνι στις αρχές της άνοιξης κατά 20%.
