Με μια αναλυτική και ιδιαίτερα αιχμηρή επιστολή προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 23ης Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θέτει ως κεντρική προτεραιότητα την ανάκτηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας. Επικαλούμενη τα λόγια του Μάριο Ντράγκι ότι «η ανταγωνιστικότητα αποτελεί το θεμέλιο της ευημερίας και της ανεξαρτησίας μας», προειδοποιεί ότι εσφαλμένες επιλογές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ταχύτερη οικονομική παρακμή της Ένωσης.
Η επικεφαλής της Κομισιόν τονίζει πως η ΕΕ πρέπει να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις, ανανεώνοντας το οικονομικό της υπόδειγμα ώστε να παραμείνει ανθεκτική, καινοτόμος και γεωπολιτικά αυτόνομη. «Δεν μπορούμε να αγνοούμε όσους στηρίζονται αποκλειστικά στην ισχύ», σημειώνει, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρώπη οφείλει να υπερασπιστεί τις αξίες της μέσα από την οικονομία της.
Ένα νέο βιομηχανικό συμβόλαιο: το «Clean Industrial Deal»
Κομβικό σημείο της επιστολής αποτελεί η εξαγγελία του σχεδίου Clean Industrial Deal, μιας νέας στρατηγικής για την ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρώπη με βάση τις καθαρές τεχνολογίες. Η Κομισιόν σκοπεύει να προωθήσει έως το τέλος του 2025 έναν Νόμο Βιομηχανικής Επιτάχυνσης, εστιασμένο στις ενεργοβόρες επιχειρήσεις και την πράσινη τεχνολογική καινοτομία, με στόχο να συγκρατηθεί η παραγωγή εντός της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Ειδικά για την αυτοκινητοβιομηχανία, η φον ντερ Λάιεν ανακοινώνει αναθεώρηση των κανόνων εκπομπών και διατήρηση τεχνολογικής ουδετερότητας, συμπεριλαμβάνοντας καύσιμα χαμηλών ρύπων, e-fuels και προηγμένα βιοκαύσιμα.
Αντιδράσεις στις αθέμιτες πρακτικές και νέες οικονομικές άμυνες
Η πρόεδρος της Επιτροπής στρέφει τα βέλη της σε χώρες που, όπως είπε, «εκμεταλλεύονται τα ανοιχτά μας σύνορα με αθέμιτο ανταγωνισμό», φωτογραφίζοντας την Κίνα. «Η Ευρώπη δεν φοβάται τον ανταγωνισμό, αρκεί να είναι δίκαιος», σημειώνει.
Ανακοινώνει την ενίσχυση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM) και αυστηρότερους ελέγχους για την αποφυγή καταστρατήγησης. Παράλληλα, προτείνει τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Τράπεζας Αποανθρακοποίησης, που θα κινητοποιήσει κεφάλαια ύψους 100 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της πράσινης βιομηχανικής μετάβασης.
Ενεργειακή πίεση και φορολογικές ανάσες
Ένα σημαντικό τμήμα της επιστολής επικεντρώνεται στην ενεργειακή κρίση. Η φον ντερ Λάιεν αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη εξακολουθεί να πληρώνει υπερδιπλάσιο κόστος για φυσικό αέριο σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα και καλεί τα κράτη μέλη να μειώσουν φόρους και τέλη στην ηλεκτρική ενέργεια.
Η Κομισιόν ετοιμάζει μηχανισμό σταθεροποίησης των τιμών στο ETS2 και σχεδιάζει στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών μέσω του Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα. Παράλληλα, προτρέπει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν ευέλικτα τα πλαίσια κρατικών ενισχύσεων για να απορροφήσουν μέρος του κόστους ενέργειας στις επιχειρήσεις.
«Απλούστευση δεν σημαίνει ανταγωνιστικότητα»
Αναφερόμενη στις μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας, η φον ντερ Λάιεν επισημαίνει ότι το έργο απλούστευσης έχει ήδη αποφέρει εξοικονόμηση 8 δισ. ευρώ ετησίως για τις επιχειρήσεις, προειδοποιώντας ωστόσο ότι «η απλούστευση από μόνη της δεν αρκεί».
Επικαλούμενη τον οικονομολόγο Φιλίπ Αγιόν, υπογραμμίζει ότι η πραγματική ανταγωνιστικότητα γεννιέται από την καινοτομία και ζητά συντονισμένη δράση από τα κράτη μέλη για επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων και προσέλκυση επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς.
Εσωτερικές εντάσεις και πιέσεις από τη βιομηχανία
Παρά το φιλόδοξο περιεχόμενο της επιστολής, η φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει έντονη δυσαρέσκεια από κυβερνήσεις και επιχειρηματικούς φορείς που θεωρούν ότι οι μεταρρυθμίσεις προχωρούν με βραδύ ρυθμό.
Βιομηχανικές ενώσεις επισημαίνουν ότι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες εξακολουθούν να εμποδίζουν επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες και ενεργειακά έργα, ενώ διπλωματικές πηγές εντός του Συμβουλίου παραδέχονται ότι οι προσπάθειες απλούστευσης συχνά μπλοκάρουν από εθνικές αντιστάσεις και πολύπλοκες συνεννοήσεις.
Η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής της 23ης Οκτωβρίου αναμένεται έτσι να αποτελέσει κρίσιμη δοκιμασία τόσο για το πολιτικό βάρος της φον ντερ Λάιεν όσο και για την ικανότητα των Ευρωπαίων ηγετών να μετατρέψουν τη ρητορική περί «ανταγωνιστικής Ευρώπης» σε συγκεκριμένες αποφάσεις.
Με πληροφορίες από ΕΡΤ
