Στις 23 Σεπτεμβρίου, κατά τη διάρκεια της συνάντησης υψηλού επιπέδου για την Πρωτοβουλία Παγκόσμιας Ανάπτυξης, που διοργανώθηκε από την Κίνα στην έδρα του Οργανιμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) στη Νέα Υόρκη, η Κίνα ανακοίνωσε ότι, ως υπεύθυνη και σημαίνουσα αναπτυσσόμενη χώρα, δεν θα επιδιώξει νέα ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση στις τρέχουσες και μελλοντικές διαπραγματεύσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Η δήλωση αυτή συνιστά μια ισχυρή δέσμευση της Κίνας προς τη διεθνή κοινότητα.
Η σχετική απόφαση συνάδει με το σημερινό αναπτυξιακό επίπεδο της χώρας. Η ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση αποσκοπεί στο να διευκολύνει τα αναπτυσσόμενα κράτη να ενσωματωθούν σταδιακά στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, παρέχοντάς τους μεταβατικά πλεονεκτήματα.
Παρότι η Κίνα εξακολουθεί να ανήκει στον «Παγκόσμιο Νότο», η οικονομική της δύναμη είναι αδιαμφισβήτητη: ως η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, με ηγετική θέση στο παγκόσμιο εμπόριο αγαθών, αποτελεί επίσης κορυφαία πηγή επενδύσεων και ελκυστικό προορισμό για ξένα κεφάλαια.
Παράλληλα, η Κίνα διαθέτει ισχυρή ανταγωνιστικότητα σε τεχνολογικούς τομείς αιχμής, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στη μεταποίηση, ενώ έχει επιτύχει σημαντικά άλματα στον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, βελτιώνοντας αισθητά το βιοτικό επίπεδο τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές.
Η απόφαση της Κίνας αντανακλά τη δέσμευσή της για την ενίσχυση ενός πιο δίκαιου και ισορροπημένου παγκόσμιου εμπορικού πλαισίου. Ο ΠΟΕ χαιρέτισε την απόφαση, με τη Γενική Διευθύντρια του οργανισμού, Νγκόζι Οκόντζο-Ιουεάλα, να τη χαρακτηρίζει ως καθοριστική στιγμή για τον ΠΟΕ. Επί του παρόντος, το πολυμερές εμπορικό σύστημα που βασίζεται σε κανόνες αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις.
Ο ηγεμονισμός, ο μονομερισμός και ο προστατευτισμός βρίσκονται σε άνοδο. Ορισμένες χώρες δίνουν προτεραιότητα στα δικά τους συμφέροντα, ξεκινώντας διαδοχικούς εμπορικούς πολέμους και δασμολογικές επιβαρύνσεις.
Οι ενέργειες αυτές υπονομεύουν τη θεσμική υπόσταση του ΠΟΕ, πλήττουν τα νόμιμα συμφέροντα των μελών, διασαλεύουν την παγκόσμια οικονομική τάξη και ενισχύουν την αβεβαιότητα και την αστάθεια στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη.
Σε αυτό το δυσμενές πλαίσιο, η Κίνα ανέλαβε την πρωτοβουλία να ανακοινώσει ότι δεν θα ζητήσει νέα ειδική και διαφοροποιημένη μεταχείριση στις τρέχουσες και μελλοντικές διαπραγματεύσεις του ΠΟΕ, επιδεικνύοντας την αταλάντευτη της στάση και την ευθύνη μιας μεγάλης δύναμης να υποστηρίξει το πολυμερές εμπορικό σύστημα με πρακτικές δράσεις.
Σήμερα, η ανάγκη για μεταρρύθμιση στον ΠΟΕ και η προσαρμογή των διεθνών οικονομικών και εμπορικών κανόνων γίνονται ολοένα και πιο επιτακτικές. Όπως δήλωσε η Ιουεάλα, η μεταρρύθμιση του Οργανισμού θα αποτελέσει κομβικό ζήτημα στην 14η Υπουργική Διάσκεψη το 2026.
Το επίκεντρο της μεταρρυθμιστικής ατζέντας θα πρέπει να είναι η προστασία των συμφερόντων των αναπτυσσόμενων και λιγότερο ανεπτυγμένων μελών, με την ειδική μεταχείριση ως θεμελιώδες εργαλείο.
Ως εκ τούτου, η απόφαση της Κίνας να απεμπολήσει νέα αιτήματα ειδικής μεταχείρισης εξυπηρετεί το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του Οργανισμού, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα υποστήριξης προς την κατεύθυνση της μεταρρύθμισης του ΠΟΕ.
Ως η μεγαλύτερη αναπτυσσόμενη χώρα, η Κίνα ασκεί ηγετικό ρόλο στη συγκρότηση κοινού εδάφους και στην προώθηση μιας θετικής δυναμικής συνεργασίας στα πλαίσια του ΠΟΕ.
Η ενεργή συμμετοχή της στις πολυμερείς διαπραγματεύσεις αναμένεται να συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη ουσιαστικών αποτελεσμάτων και στην οικοδόμηση ενός πιο ελεύθερου, ευνοϊκού διεθνούς εμπορικού περιβάλλοντος.
