Μια υπόθεση-ορόσημο για το οικονομικό έγκλημα και τον κόσμο των ψηφιακών νομισμάτων γράφεται στο Λονδίνο. Η Ζιμίν Τσιαν, γνωστή και ως Γιάντι Ζανγκ, παραδέχεται την ενοχή της για τη μεγαλύτερη κατάσχεση κρυπτονομισμάτων που έχει γίνει ποτέ παγκοσμίως, αξίας άνω των 5 δισ. λιρών (6,7 δισ. δολαρίων).
Μεταξύ 2014 και 2017, η Τσιαν ηγήθηκε μιας τεράστιας απάτης στην Κίνα, εξαπατώντας περισσότερους από 128.000 επενδυτές. Τα χρήματα αποθηκεύτηκαν σε bitcoin, με τη Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου να δηλώνει πως κατέσχεσε συνολικά 61.000 BTC.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC η 47χρονη διέφυγε από την Κίνα με πλαστά έγγραφα και εγκαταστάθηκε στη Βρετανία, όπου προσπάθησε να ξεπλύνει τα κλεμμένα κεφάλαια μέσω αγοράς ακινήτων.
Μετά από πέντε χρόνια φυγοδικίας, συνελήφθη και βρέθηκε αντιμέτωπη με πολυετή έρευνα που ξεκίνησε το 2018, έπειτα από πληροφορία για ύποπτες μεταφορές κεφαλαίων.
«Η θεά του πλούτου» και οι χιλιάδες επενδυτές
Στην Κίνα, η Τσιαν προωθούσε το σχέδιό της ως μια ευκαιρία που θα μετέτρεπε τη χώρα σε παγκόσμιο κόμβο χρηματοοικονομίας και τεχνολογίας. Μέσα από εταιρεία – βιτρίνα, υποσχόταν καθημερινά μερίσματα και εγγυημένα κέρδη.
Τα κινεζικά μέσα την αποκαλούσαν «θεά του πλούτου», ενώ οι επενδυτές –πολλοί από αυτούς μεσαία και ανώτερα στελέχη, ακόμη και τραπεζίτες ή δικαστικοί – έφταναν να βάζουν από εκατοντάδες χιλιάδες έως και δεκάδες εκατομμύρια γουάν.
Η διάδοση γινόταν συχνά από στόμα σε στόμα, με φίλους και συγγενείς να πείθουν ο ένας τον άλλο να συμμετάσχει.
Το «δεξί χέρι» και οι πολυτελείς επενδύσεις
Η υπόθεση εμπλέκει και την Τζιαν Γουέν, πρώην εργαζόμενη σε κινέζικο takeaway στο Λονδίνο, η οποία βοηθούσε στη νομιμοποίηση των εσόδων. Η Γουέν, 44 ετών, καταδικάστηκε πέρυσι σε ποινή έξι ετών και οκτώ μηνών.
Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, άφησε το διαμέρισμα πάνω από το εστιατόριο για μια πολυτελή βίλα στο βόρειο Λονδίνο, ενώ αγόρασε και δύο ακίνητα στο Ντουμπάι αξίας άνω των 500.000 λιρών.
Η Μητροπολιτική Αστυνομία κατέσχεσε από τη Γουέν bitcoin αξίας άνω των 300 εκατ. λιρών, ενώ η Εισαγγελία (CPS) σημείωσε ότι η προέλευση των χρημάτων δεν μπορούσε να εξηγηθεί από καμία νόμιμη δραστηριότητα.
Τα όνειρα της Τσιαν
Η Ζιμίν Τσιαν μπήκε για πρώτη φορά στο ραντάρ των βρετανικών αρχών το 2018, όταν σε έφοδο σε έπαυλη του Χάμπστεντ κατασχέθηκαν συσκευές που περιείχαν τα 61.000 bitcoin – ένα από τα μεγαλύτερα ψηφιακά ευρήματα που έχει καταγράψει ποτέ η αστυνομία. Ωστόσο, οι αρχές δεν συνειδητοποίησαν την αξία τους παρά το 2021, όταν πλέον η Τσιαν είχε εξαφανιστεί.
Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή της πριν το 2014, όταν ίδρυσε την Tianjin Lantian Gerui Electronic Technology στην Κίνα, μια εταιρεία που πουλούσε επενδυτικά προϊόντα με αποδόσεις έως 300% και ισχυριζόταν ότι είχε δραστηριότητα στο bitcoin mining. Όταν άρχισαν οι έρευνες στην Κίνα, η Τσιαν μετέτρεψε τα κεφάλαια σε bitcoin και διέφυγε το καλοκαίρι του 2017, χρησιμοποιώντας διαφορετικές ταυτότητες για να ξεφύγει.
Σύμφωνα με τους Financial Times στα αρχεία της βρετανικής αστυνομίας βρέθηκε ακόμη και ψηφιακό ημερολόγιο, όπου κατέγραφε τα όνειρά της: ήθελε να στεφθεί «Αναγεννημένη Θεά» από τον Δαλάι Λάμα και να ιδρύσει το δικό της βασίλειο, το κρατίδιο Liberland, μια ακατοίκητη λωρίδα γης στον Δούναβη, ανάμεσα σε Κροατία και Σερβία. Το όραμά της περιελάμβανε ναό, αεροδρόμιο, λιμάνι και ακόμη και στέμμα και σκήπτρο αξίας 5 εκατ. λιρών.
Παρ’ όλα αυτά, η καθημερινότητά της απείχε από το μεγαλοπρεπές αφήγημα. Σύμφωνα με καταθέσεις της Γουέν, η Τσιαν δυσκολευόταν να περπατήσει λόγω τροχαίου ατυχήματος και περνούσε έως και 20 ώρες την ημέρα στο κρεβάτι με το λάπτοπ της, παίζοντας παιχνίδια, κάνοντας online αγορές και διακινώντας bitcoin.
Η μάχη για τα κατασχεμένα κεφάλαια
Παρότι ο συνήγορος της Τσιαν υποστήριξε ότι «η άνοδος της αξίας των κρυπτονομισμάτων επαρκεί για να αποζημιωθούν οι επενδυτές», το ζήτημα παραμένει ανοιχτό: υπάρχουν πληροφορίες ότι η βρετανική κυβέρνηση μπορεί να επιδιώξει να διατηρήσει τα κατασχεθέντα ποσά, όπως μεταδίδει το BBC.
Οι αλλαγές στη νομοθεσία για το οικονομικό έγκλημα, που προώθησε η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση, επιτρέπουν στο κράτος να κατασχέσει, να «παγώσει» και να ανακτήσει ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Κάποιες διατάξεις προβλέπουν επίσης ότι τα θύματα μπορούν να διεκδικήσουν την επιστροφή μέρους των κεφαλαίων.
«Κορύφωση ετών έρευνας»
Για τις βρετανικές αρχές, η υπόθεση αποτελεί παράδειγμα του πώς τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο από εγκληματικές οργανώσεις για να αποκρύψουν ή να μεταφέρουν έσοδα.
«Η καταδίκη αυτή σηματοδοτεί την κορύφωση μιας πολυετούς, πολύπλοκης έρευνας», δήλωσε ο επικεφαλής του Οικονομικών Εγλημάτων και Κυβερνοεγκλήματος στη Μητροπολιτική Αστυνομία, Γουίλ Λιν. Η συνεργασία με τις κινεζικές αρχές συνεχίζεται, καθώς η έρευνα παραμένει ανοιχτή.
Η Τσιαν παραμένει υπό κράτηση και αναμένει την ποινή της, η οποία θα οριστεί μετά την ολοκλήρωση της δίκης συνεργών της.
