Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε τις προτάσεις της στο Συμβούλιο για την υπογραφή και τη σύναψη της συμφωνίας εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur (EMPA) και της εκσυγχρονισμένης συνολικής συμφωνίας ΕΕ-Μεξικού (MGA).
Αυτές οι συμφωνίες-ορόσημα αποτελούν κρίσιμο μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για τη διαφοροποίηση των εμπορικών της σχέσεων και την ενίσχυση των οικονομικών και πολιτικών δεσμών με ομοϊδεάτες εταίρους σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι εταιρικές αυτές σχέσεις θα δημιουργήσουν εξαγωγικές ευκαιρίες αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ για επιχειρήσεις όλων των μεγεθών της ΕΕ, θα συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, θα στηρίξουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας και θα προωθήσουν τα συμφέροντα και τις αξίες της ΕΕ. Θα ενισχύσουν τις αξιακές αλυσίδες και θα βοηθήσουν την ΕΕ να διευρύνει το φάσμα των αξιόπιστων πηγών της για κρίσιμες εισροές και πρώτες ύλες. Σε μια εποχή αυξανόμενης γεωπολιτικής αστάθειας, οι συμφωνίες αυτές μας συνδέουν στενότερα με στρατηγικά σημαντικούς εταίρους, παρέχοντας μια κοινή πλατφόρμα για την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και την αντιμετώπιση κοινών παγκόσμιων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού του βασιζόμενου σε κανόνες παγκόσμιου εμπορικού συστήματος.
Και οι δύο συμφωνίες επιβεβαιώνουν την κοινή μας δέσμευση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την πολυμερή προσέγγιση και τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Θα ενισχύσουν επίσης τη δέσμευσή μας σε βασικά ζητήματα όπως η βιώσιμη ανάπτυξη, το διακρατικό οργανωμένο έγκλημα και η μετανάστευση.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Οισυμφωνίες μας με τη Mercosur και το Μεξικό αποτελούν σημαντικά ορόσημα για το οικονομικό μέλλον της ΕΕ. Συνεχίζουμε να διαφοροποιούμε το εμπόριό μας, να προωθούμε νέες συνεργασίες και να δημιουργούμε νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Οι επιχειρήσεις της ΕΕ και ο αγροδιατροφικός τομέας της ΕΕ θα αποκομίσουν αμέσως τα οφέλη των χαμηλότερων δασμών και του χαμηλότερου κόστους, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Η ΕΕ είναι ήδη ο μεγαλύτερος εμπορικός συνασπισμός στον κόσμο και οι συμφωνίες αυτές θα εδραιώσουν τη θέση αυτή.»
Πρωτοφανείς εξαγωγικές και επενδυτικές ευκαιρίες της ΕΕ στη Mercosur
Η συμφωνία με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη (συμφωνία εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur) θα δημιουργήσει τη μεγαλύτερη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών στον κόσμο, καλύπτοντας μια αγορά άνω των 700 εκατομμυρίων καταναλωτών. Οι επιχειρήσεις της ΕΕ θα απολαμβάνουν το πλεονέκτημα του πρωτοπόρου, επωφελούμενες από χαμηλότερους δασμούς σε μια περιοχή όπου οι περισσότερες άλλες χώρες αντιμετωπίζουν υψηλούς δασμούς και άλλους φραγμούς στο εμπόριο.
Εκτιμάται ότι η συμφωνία μπορεί να αυξήσει τις ετήσιες εξαγωγές της ΕΕ προς τη Mercosur έως και κατά 39 % (49 δισ. EUR) στηρίζοντας περισσότερες από 440.000 θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Θα μειώσει τους συχνά απαγορευτικούς δασμούς Mercosur για τις εξαγωγές της ΕΕ, μεταξύ άλλων για βασικά βιομηχανικά προϊόντα, όπως τα αυτοκίνητα (επί του παρόντος 35 %), τα μηχανήματα (14-20 %) και τα φαρμακευτικά προϊόντα (έως 14 %).
Η συμφωνία θα διευκολύνει τις εταιρείες της ΕΕ να επενδύουν σε βασικές αλυσίδες εφοδιασμού, μεταξύ άλλων για κρίσιμες πρώτες ύλες και συναφή αγαθά, με υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και της εργασίας. Αυτό μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην προώθηση του πράσινου και του ψηφιακού οικονομικού μετασχηματισμού και των δύο περιφερειών, διασφαλίζοντας παράλληλα προβλέψιμες και σταθερές αλυσίδες εφοδιασμού.
Νέες ευκαιρίες για εξαγωγές τροφίμων, ισχυρές άμυνες για τους γεωργούς της ΕΕ
Οι εξαγωγές αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ στη Mercosur αναμένεται να αυξηθούν κατά σχεδόν 50 %, καθώς η συμφωνία μειώνει τους υψηλούς δασμούς σε βασικά αγροδιατροφικά προϊόντα της ΕΕ, ιδίως στον οίνο και τα οινοπνευματώδη ποτά (έως 35 %), στη σοκολάτα (20 %) και στο ελαιόλαδο (10 %). Η συμφωνία θα στηρίξει επίσης την αύξηση των εξαγωγών παραδοσιακών, υψηλής ποιότητας αγροδιατροφικών προϊόντων της ΕΕ. Θα θέσει επίσης τέλος στον αθέμιτο ανταγωνισμό από τα προϊόντα της Mercosur που μιμούνται αυθεντικά προϊόντα της ΕΕ, προστατεύοντας 344 γεωγραφικές ενδείξεις της ΕΕ.
Η συμφωνία παρέχει πλήρη και ολοκληρωμένη προστασία για όλες τις ευαισθησίες της ΕΕ στον γεωργικό τομέα. Πρώτον, περιορίζει τις προτιμησιακές εισαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής από τη Mercosur σε ένα κλάσμα της παραγωγής της ΕΕ (για παράδειγμα, 1,5 % για το βόειο κρέας και 1,3 % για τα πουλερικά). Δεύτερον, θεσπίζει ισχυρές διασφαλίσεις για την προστασία των ευαίσθητων ευρωπαϊκών προϊόντων από κάθε επιβλαβή αύξηση των εισαγωγών από τη Mercosur. Υπό την έννοια αυτή, η Επιτροπή προτείνει να συμπληρωθεί η συμφωνία με νομική πράξη που θα θέτει σε εφαρμογή το κεφάλαιο περί διμερών διασφαλίσεων της ΕΜΚΣ. Η πράξη αυτή, η οποία πρόκειται να εκδοθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αποσκοπεί ιδίως στην προστασία των πλέον κρίσιμων και ευαίσθητων γεωργικών τομέων της ΕΕ, αναγνωρίζοντας τις ανησυχίες των Ευρωπαίων γεωργών. Η Επιτροπή θα αντιμετωπίσει το ζήτημα με τις χώρες της Mercosur με σκοπό τη διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής της συμφωνίας.
Η Επιτροπή θα προωθήσει ορισμένες συνοδευτικές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για την πιθανή ευθυγράμμιση των προτύπων παραγωγής για τα φυτοφάρμακα και την καλή μεταχείριση των ζώων που ισχύουν για τα εισαγόμενα προϊόντα. Σύμφωνα με το όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα, η Επιτροπή θα δρομολογήσει σύντομα εκτιμήσεις επιπτώσεων για τα θέματα αυτά.
Η ΕΜΚΣ δεν τροποποιεί τις υγειονομικές και φυτοϋγειονομικές (ΥΦΠ) απαιτήσεις της ΕΕ για τις εισαγωγές. Τα πρότυπά μας για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων θα εξακολουθήσουν να ισχύουν για όλα τα προϊόντα στην αγορά της ΕΕ —είτε παράγονται εδώ είτε εισάγονται. Σύμφωνα με τη φιλοδοξία που ορίζεται στο όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα, η Επιτροπή εντείνει επίσης τους ελέγχους των εισαγωγών στο πλαίσιο του ΚΕΕ αυξάνοντας τον αριθμό των λογιστικών και άλλων ελέγχων σε τρίτες χώρες και ενισχύοντας τους επιτόπιους ελέγχους.
Τέλος, η πρόταση για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) μετά το 2027 περιλαμβάνει ειδικό προϋπολογισμό ύψους τουλάχιστον 300 δισ. ευρώ για τη στήριξη του εισοδήματος, διασφαλίζοντας ότι οι γεωργοί της ΕΕ εξακολουθούν να λαμβάνουν ισχυρό και σταθερό εισόδημα. Η Επιτροπή εισάγει επίσης το νέο ενιαίο δίχτυ ασφαλείας για μέτρα αντιμετώπισης κρίσεων, με συνολική ικανότητα 6,3 δισ. ευρώ — διπλασιάζοντας ουσιαστικά το τρέχον γεωργικό αποθεματικό. Αυτή η ενισχυμένη στήριξη θα συμβάλει στην προστασία των γεωργών μας σε περιόδους διαταραχών της αγοράς και αυξανόμενης γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Άνοιγμα της μεξικανικής αγοράς στις εξαγωγές της ΕΕ
Η νέα συμφωνία θα στηρίξει περαιτέρω την οικονομική ανάπτυξη και θα τονώσει την ανταγωνιστικότητα και των δύο πλευρών. Το Μεξικό είναι ένας από τους μακροβιότερους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ και ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος στη Λατινική Αμερική, με την αρχική συμφωνία να χρονολογείται από το 2000. Η ΕΕ εξάγει αγαθά και υπηρεσίες αξίας άνω των 70 δισ. ευρώ στο Μεξικό κάθε χρόνο στο πλαίσιο της υφιστάμενης εμπορικής συμφωνίας, στηρίζοντας πάνω από 630.000 θέσεις εργασίας στην ΕΕ.
Το Μεξικό είναι χώρα καθαρής εισαγωγής τροφίμων και, ως εκ τούτου, η συμφωνία θα ωφελήσει σημαντικά τους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων της ΕΕ. Η εκσυγχρονισμένη συμφωνία ΕΕ-Μεξικού θα καταργήσει τους εναπομείναντες απαγορευτικούς δασμούς στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων διατροφής της ΕΕ προς το Μεξικό, όπως το τυρί, τα πουλερικά, το χοιρινό κρέας, τα ζυμαρικά, τα μήλα, οι μαρμελάδες, καθώς και η σοκολάτα και το κρασί. Η κατάργηση αυτών των δασμών, οι οποίοι επί του παρόντος φθάνουν το 100 % σε ορισμένες εξαγωγές της ΕΕ, θα καταστήσει τα γεωργικά προϊόντα της ΕΕ πολύ πιο ανταγωνιστικά στο Μεξικό. Επιπλέον, οι απλούστερες διαδικασίες θα καταστήσουν φθηνότερη για τους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων διατροφής την πώληση του προϊόντος τους στη μεξικανική αγορά. Η συμφωνία επεκτείνει επίσης την προστασία από την απομίμηση σε 568 εμβληματικά παραδοσιακά υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά τρόφιμα και ποτά (γεωγραφικές ενδείξεις).
Η εκσυγχρονισμένη συμφωνία θα παράσχει εξαιρετικά σημαντική πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, ωφελώντας έτσι τις στρατηγικές βιομηχανίες στην Ευρώπη, καθώς το Μεξικό είναι κορυφαίος πάροχος φθορίου (που χρησιμοποιείται σε ευρύ φάσμα χημικών, χαλυβουργικών και κεραμικών διεργασιών), βισμούθιου (που χρησιμοποιείται για φαρμακευτικά προϊόντα και καλλυντικά) και αντιμονίου (που χρησιμοποιείται, για παράδειγμα, ως επιβραδυντικό φλόγας, μπαταρίες μολύβδου-οξέος, γυαλί και κεραμικά).
Η εκσυγχρονισμένη συμφωνία θα ενισχύσει τη δέσμευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη, το έγκλημα, τη μετανάστευση και την ισότητα των φύλων. Προωθεί και προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, την πολυμερή προσέγγιση και την ασφάλεια και διευκολύνει τη στρατηγική συνεργασία σε βασικά ζητήματα, όπως η ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τις αλυσίδες εφοδιασμού, η διασφάλιση κρίσιμων πρώτων υλών και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Επόμενα βήματα
Η ΕΜΚΣ και η συμφωνία πολυμερούς εταιρικής σχέσης απαιτούν χωριστή έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη πριν από την έναρξη ισχύος τους. Οι προτάσεις της Επιτροπής για σύναψη και υπογραφή περιλαμβάνουν δύο παράλληλες νομικές πράξεις για κάθε συμφωνία:
- τη συμφωνία εταιρικής σχέσης ΕΕ-Mercosur (EMPA) και την εκσυγχρονισμένη συνολική συμφωνία ΕΕ-Μεξικού (MGA), με την επιφύλαξη χωριστής κύρωσης από όλα τα κράτη μέλη· και
- δύο ενδιάμεσες εμπορικές συμφωνίες (iTA), μία για τη Mercosur και μία για το Μεξικό, οι οποίες καλύπτουν μόνο τα τμήματα της EMPA και της MGA που εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΕΕ και πρόκειται να εγκριθούν μέσω της διαδικασίας κύρωσης μόνο από την ΕΕ —δηλαδή, με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ. Οι iTA θα λήξουν όταν τεθούν σε ισχύ η EMPA και η MGA.
