«Αν η ζωή ήταν παιχνίδι Guitar Hero, οι προηγούμενες γενιές έπαιζαν στην πίστα για αρχαρίους. Εμείς οι millennials και οι Gen Z παίζουμε στο προχωρημένο επίπεδο, σε μια χαλασμένη τηλεόραση».
Με αυτή την εικόνα, η Βίβιαν Του –πρώην trader της Wall Street, σήμερα influencer και συγγραφέας του Rich AF– περιγράφει στο CNBC την πραγματικότητα για τους νέους.
Η ίδια κατάφερε να γίνει εκατομμυριούχος στα 27 της. Όμως, όπως τονίζει, οι «συμβουλές» που μας σερβίρουν εδώ και δεκαετίες δεν έχουν καμία σχέση με τη σημερινή οικονομία. Και κυρίως, μας κάνουν κακό.
1. «Απλώς άλλαξε δουλειά για να βγάλεις περισσότερα»
Ακούγεται εύκολο. Στην πράξη, όμως, είναι σχεδόν αδύνατο. Αν μεγάλωσες σε μια εργατική οικογένεια στην Απαλαχία, δουλεύεις σε μια μικρή πόλη και δεν έχεις δίκτυο γνωριμιών, πώς ακριβώς θα φτάσεις στη Google;
Οι δουλειές δεν είναι απλά μισθοί. Είναι τοπικές, πολιτισμικές, κομμάτι της ταυτότητάς μας. Το να πεις σε κάποιον «σήκω και φύγε για μια καλύτερη καριέρα» δεν είναι πάντα ρεαλιστικό — ούτε δίκαιο.
2. «Βρες φθηνότερο σπίτι! Βάλε συγκάτοικους!»
Μα ποιο φθηνότερο σπίτι; Οι τιμές έχουν εκτοξευθεί παντού. Οι ιδιοκτήτες ζητούν όλο και περισσότερα, οι μεσίτες γίνονται όλο και πιο δύσπιστοι, οι τράπεζες ζητούν τέλειο πιστωτικό σκορ.
Και το σημαντικότερο: η ιδιοκατοίκηση ήταν πάντα το «όχημα» δημιουργίας μεσαίας τάξης. Όταν λες στους νέους να μην επενδύσουν στη στέγη τους, τους στερείς μια βασική δίοδο προς τον πλούτο.
Εξάλλου, οι περισσότεροι ήδη συγκατοικούν. Ένας στους τρεις νέους 18-34 ζει ακόμη με τους γονείς του.
3. «Μείωσε τα καπουτσίνο και τα τοστ
Ο μεγαλύτερος μύθος. Το brunch δεν μάς κρατά φτωχούς· ο πληθωρισμός το κάνει. Οι μικρές απολαύσεις δεν είναι ο λόγος που οι νέοι δεν μπορούν να αγοράσουν σπίτι ή να ξεχρεώσουν φοιτητικά δάνεια.
Όταν οι τιμές αυξάνονται πιο γρήγορα από τους μισθούς, η πραγματική αιτία είναι δομική, όχι το καφέ της γειτονιάς.
4. «Χαλάρωσε, τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία»
«Ψέμα», λέει η Του. Η διάσημη μελέτη του 2010 που έλεγε ότι η ευτυχία αυξάνεται μέχρι τις 75.000 δολάρια και μετά «σταματά» έχει καταρριφθεί. Νέα έρευνα του 2021 δείχνει ότι η ευτυχία συνεχίζει να ανεβαίνει όσο ανεβαίνουν τα εισοδήματα.
Το «χαλάρωσε» αγνοεί επίσης το βάρος των τραυμάτων που κουβαλούν οι νέες γενιές: 9/11, κρίση του 2008, Brexit, Covid, την κατάρρευση τραπεζών, ακόμη και σκάνδαλα τύπου FTX. Μέσα σε αυτή την αβεβαιότητα, το να θέλεις χρήματα για σταθερότητα και ασφάλεια δεν είναι «κακομάθεια» — είναι επιβίωση.
Ο νέος χρηματοοικονομικός ρεαλισμός
Η Βίβιαν Του δεν λέει ότι το να βγάλεις χρήματα είναι εύκολο. Ούτε ότι όλοι μπορούν να γίνουν εκατομμυριούχοι στα 27. Α
λλά φωνάζει ότι οι «συμβουλές» που έρχονται από άλλη εποχή πρέπει να καταρρεύσουν. Γιατί κρατούν ολόκληρες γενιές εγκλωβισμένες.
«Η πραγματικότητα μας είναι διαφορετική», τονίζει. «Και ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να κρίνουμε τον εαυτό μας με όρους που δεν ισχύουν πια».
