Από το control freak μέχρι τον εκνευριστικά αισιόδοξο και από τον άνθρωπο που δεν έχει όρια μέχρι αυτόν που δεν έχει ικανότητες, οι προϊστάμενοι αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την καλή, ή όχι, λειτουργία μιας ομάδας εργαζομένων.
Όσο καλή κι αν είναι η ομάδα, για να λειτουργήσει εύρυθμα και αποδοτικά χρειάζεται την σωστή κεφαλή. Που συχνά όμως δεν συμπεριφέρεται σωστά δημιουργώντας αρνητικό κλίμα και προβλήματα στην ομάδα.
«Τα κακά αφεντικά δεν γεννιούνται. Τα κακά αφεντικά γίνονται», λέει η Μίτα Μάλλικ, συγγραφέας του βιβλίου «The Devil Emails at Midnight: What Good Leaders Can Learn From Bad Bosses» που έχει εργαστεί ως executive manager σε Unilever και Johnson & Johnson.
Στο βιβλίο της η Μάλλικ συγκεντρώνει 13 τύπους κακών αφεντικών, τονίζοντας ωστόσο ότι όλοι μπορούν να βελτιωθούν αρκεί να είναι ειλικρινείς απέναντι στον εαυτό τους.
Οι 13 τύποι κακών αφεντικών
1. Ο διάβολος που στέλνει email πάντα τα μεσάνυχτα
Ο τύπος που σε πλημμυρίζει με email με επείγουσες εργασίες, χωρίς περιεχόμενο, τα μεσάνυχτα.
Η Μάλλικ προτείνει στους υπεύθυνους να βρίσκουν «χώρο» για την ομάδα τους κατά τις εργάσιμες ώρες και εάν εργάζονται ως αργά, να προγραμματίζουν την αποστολή mail και να είναι σαφείς ότι οι απαντήσεις μπορούν να περιμένουν μέχρι το πρωί.
2. Αυτός που βγάζει παρατσούκλια
Ο τύπος που χρησιμοποιεί διάφορους χαρακτηρισμούς για τους συνεργάτες του. Η Μάλλικ αναφέρεται σε ένα διευθυντή που την φώναζε Μοχάμεντ επειδή το μικρό της όνομα είναι Μαντχουμίτα. Μάλιστα ακολούθησαν και άλλοι το παράδειγμά του, με αποτέλεσμα η ίδια τελικά να παραιτηθεί.
Η συγγραφέας συμβουλεύει τους επικεφαλής να μαθαίνουν και να χρησιμοποιούν σωστά τα ονόματα των εργαζομένων τους, να καταλήγουν σε κανόνες που ισχύουν για όλη την ομάδα και εντοπίζουν έγκαιρα τις μικροεπιθετικές συμπεριφορές.
3. Αυτός που θέλει ένα… υπνάκο
Ο τύπος που κοιμάται συστηματικά στις συσκέψεις, αναθέτει τα πάντα σε άλλους και δεν κρατάει μυστικό το πόσο μισεί τη δουλειά του.
Για την Μάλλικ, οι ηγέτες πρέπει να είναι προνοητικοί όσον αφορά την αποσύνδεση από την εργασία, είτε πρόκειται για δική τους είτε για κάποιου άλλου, με πρόβλεψη για feedback, «χώρο» για ειλικρίνεια και ανάπτυξη ενός σχεδίου βελτίωσης με σαφή λογοδοσία.
4. Αυτός που αγαπά το στενό μαρκάρισμα
Ο τύπος του μικρομάνατζμεντ, που επιμένει να του κοινοποιούν σε κάθε email, εστιάζει σε μικρές λεπτομέρειες και ξανακάνει συνεχώς τις εργασίες της ομάδας, ακόμα και όταν δεν χρειάζεται.
Η Μάλλικ προειδοποιεί ότι η αυτή η πρακτική δεν ευνοεί την καλλιέργεια εμπιστοσύνης στην ομάδα. Αντ’ αυτού, συνιστά να δίνεται έμφαση στα αποτελέσματα και να αξιοποιείται η γνώση που προκύπτει μέσα από τα λάθη.
5. Αυτός που πάσχει από το σύνδρομο του Λευκού Κουνελιού
Το αφεντικό που μετατρέπει κάθε εργασία σε κρίση.
Η Μάλλικ συνιστά να ορίζεται ρητά τι σημαίνει επείγον. Το πλαίσιό της- Καθορισμός, Προτεραιότητα, Προστασία- βοηθά τους ηγέτες να παραμένουν συγκεντρωμένοι και να αποφεύγουν την εξάντληση των ομάδων τους.
6. Η «Μέδουσα»
Το αφεντικό που φωνάζει και επιπλήττει το προσωπικό.
«Ο φόβος σκοτώνει την επικοινωνία, την εμπιστοσύνη και την καινοτομία», σύμφωνα με την Μάλλικ που προτρέπει τους προϊσταμένους να σταματήσουν να εξισώνουν το αίσθημα φόβου με την αναγνώριση εξουσίας και αντ’ αυτού να δημιουργούν ασφαλείς χώρους όπου οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι τους ακούν και τους σέβονται.
7. Ο μεγάλος υποκριτής
Ο τύπος που άλλα λέει κι άλλα κάνει. Η Μάλλικ δίνει το παράδειγμα ενός διευθυντή, ο οποίος αφού του ανακοίνωσε πως η ίδια είναι έγκυος, της ανέθετε εκ νέου τα project της, της έβαζε εμπόδια και της ζητούσε επειγόντως πράγματα όσο εκείνη βρισκόταν σε άδεια. Και όλα αυτά ενώ πλάσαρε τον εαυτό του ως σύμμαχο των εργαζόμενων μητέρων.
8. Ο συμπαθητικός, αλλά…
Ο τύπος που είναι πάντα ευγενικός και χαμογελαστός. Είναι ιδιαίτερα αγαπητός αλλά και εντελώς ανίκανος. Δεν έχει ιδέα πώς να κάνει τη δουλειά και αναθέτει τα πάντα στους άλλους.
Η Μάλλικ τονίζει ότι η ευγένεια και η καλοσύνη δεν υποκαθιστούν την ικανότητα. Προτείνει σε όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες, να ζητούν βοήθεια, να εκπαιδεύονται ή ακόμα και να επανεξετάσουν αν κάνουν για να ηγούνται μιας ομάδας εργαζομένων.
9. Ο cheerleader
Ο τύπος που είναι εξαιρετικά θετικός καταλήγοντας να τρέφει ουτοπικές φιλοδοξίες και να αρνείται να δει την πραγματικότητα. Ουσιαστικά αγνοεί το μέγεθος των προκλήσεων και θέτει ανέφικτους στόχους. Κι όταν δεν τους «πιάσει» η ομάδα του, ρίχνει το φταίξιμο στους εργαζόμενους.
Η Μάλλικ προτείνει σε όλους να προσγειώνονται στην πραγματικότητα, υιοθετώντας μια γραμμή μετρημένης αισιοδοξίας αντί της «τοξικής θετικής ενέργειας». Επιπλέον, τονίζει τη σημασία του να αναγνωρίζονται οι δυσκολίες.
10. Ο κουτσομπόλης
Ο τύπος που δεν κρατάει το στόμα του κλειστό και αποκαλύπτει εμπιστευτικές πληροφορίες, διαδίδει φήμες για άλλα μέλη της ομάδας και χρησιμοποιεί τα κουτσομπολιά για να διατηρήσει την εξουσία του.
«Απλώς μην το κάνετε», προτρέπει η Μάλλικ, τονίζοντας τη σημασία του να υπάρχουν και να ακολουθούνται κανόνες που να απαγορεύουν τα κουτσομπολιά και στηρίζονται σε μια κουλτούρα διαφάνειας.
11. Ο «κλέφτης» της προσοχής
Ο τύπος που πιστώνεται ως δικό του το αποτέλεσμα της ομαδικής εργασίας.
«Οι καλοί ηγέτες μοιράζονται τα φώτα της δημοσιότητας», σημειώνει η Μάλλικ. «Οι κακοί προϊστάμενοι τα κλέβουν».
12. Ο… Τόνι Σοπράνο (χαρακτήρας από την σειρά «The Sopranos»)
Ο τύπος που θεωρεί κτήμα του τους εργαζόμενους και προδοσία κάθε προσπάθεια ανέλιξης από πλευράς τους.
«Δεν σου ανήκει η ομάδα σου», υπενθυμίζει η Μάλλικ. Οι ηγέτες πρέπει να υποστηρίζουν την ανάπτυξη, όχι να τιμωρούν τη φιλοδοξία, τονίζει.
13. Το θλιμμένο αφεντικό
Ο τύπος που συνήθως μετά από ένα προσωπικό θέμα δεν μπορεί να αφήσει τα συναισθήματά του έξω από την δουλειά.
Η Μάλλικ υπογραμμίζει ότι όλοι πρέπει να παραδέχονται την κατάστασή τους όταν δεν είναι καλά, να δίνουν χρόνο και να καλλιεργούν προσδοκίες. Η θλίψη δεν δικαιολογεί την κακή ηγεσία, αλλά το να την αγνοείς μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη, προειδοποιεί.
