Ακόμη ένα σοβαρό επεισόδιο πολιτικής αστάθειας – το τρίτο σε λίγο περισσότερο από έναν χρόνο – απειλεί να βυθίσει τη Γαλλία σε θεσμικό και οικονομικό χάος.
Ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού έθεσε αιφνιδίως την κυβέρνησή του σε ψήφο εμπιστοσύνης για τις 8 Σεπτεμβρίου. Η απόφασή του να στοιχηματίσει το πολιτικό του μέλλον στη Βουλή ήρθε σε μια στιγμή που η χώρα αντιμετωπίζει διογκούμενο δημόσιο χρέος – 114% του ΑΕΠ – και ένα έλλειμμα που αναμένεται να κινηθεί στο 5,4% φέτος.
Οικονομία υπό πίεση
Το σχέδιο του Μπαϊρού για εξοικονόμηση 44 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό του 2026 – μέσω περικοπών, πάγωμα δαπανών και ακόμη και κατάργηση δύο εθνικών αργιών – έχει πυροδοτήσει σφοδρές αντιδράσεις. Το 84% των Γάλλων δηλώνει αντίθετο, ενώ το κίνημα Bloquons Tout, με συγκρίσεις ήδη με τα Κίτρινα Γιλέκα, προαναγγέλλει διαδηλώσεις στις 10 Σεπτεμβρίου.
Οι αγορές αντέδρασαν με νευρικότητα. Το spread των 10ετών γαλλικών ομολόγων έναντι των γερμανικών Bunds ανέβηκε στις 73 μονάδες βάσης, ενώ η απόδοση των 30ετών άγγιξε υψηλό 14 ετών στο 4,42%. Οι γαλλικές τράπεζες κατέγραψαν βαριές απώλειες – η Société Générale -6,3%, η BNP Paribas -5,7% – με τους αναλυτές να συγκρίνουν την κατάσταση με το «σοκ Τρας» στη Βρετανία.
Ολοταχώς για…ΔΝΤ;
Ακόμη πιο ανησυχητικές ήταν οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Ερίκ Λομπάρ, ο οποίος προειδοποίησε ότι η Γαλλία μπορεί να χρειαστεί παρέμβαση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
«Δεν μπορώ να πω ότι αυτός ο κίνδυνος δεν υπάρχει», σημείωσε, αναφερόμενος στο βάρος των 3,3 τρισ. ευρώ χρέους και στις δαπάνες εξυπηρέτησής του (66 δισ. ευρώ), που ξεπερνούν ήδη την εκπαίδευση και την άμυνα.
Δεν θα πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε ότι μόλις τον Ιούλιο ο Μπαϊρού με δραματικό τόνο προειδοποιούσε ότι η χώρα του κινδυνεύει να βιώσει μία κρίση χρέους ανάλογη με εκείνη της Ελλάδας το 2010.
Η σύγκριση δεν ήταν τυχαία — ούτε χρονικά ασύνδετη. Ήδη από τον Νοέμβριο του 2024 ήδη οι Financial Times και άλλα διεθνή μέσα έθεταν ανοιχτά το ερώτημα: οδεύει η Γαλλία σε μια κρίση τύπου Ελλάδας; Και τούτο γιατί το κόστος δανεισμού της Γαλλίας στις αγορές — για πρώτη φορά στα χρονικά — ξεπερνούσε εκείνο της Ελλάδας, προκαλώντας σοκ.
Από την άλλη μιλάμε βεβαίως για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, αλλά και για μία τελείως διαφορετική νομισματική ένωση με μηχανισμούς προστασίας έναντι πιθανών επιθέσεων των αγορών. Το 2025 δεν είναι 2010. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας.
Πολιτικό αδιέξοδο
Το πολιτικό σκηνικό παραμένει αδιέξοδο: τρία μεγάλα μπλοκ στη Βουλή – αριστερά, δεξιά και κεντρώοι του Μακρόν – χωρίς καμία πλειοψηφία. Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν κατηγορεί τον Μπαϊρού για «δραματοποίηση» της κατάστασης, η Μαρίν Λεπέν ζητά διάλυση της Βουλής και νέες εκλογές, ενώ οι Σοσιαλιστές δεν προτίθενται να προσφέρουν στήριξη.
Δημοσκόπηση της Ifop δείχνει ότι το 63% των Γάλλων τάσσεται υπέρ της διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που απέχει μόλις 18 μήνες από το τέλος της θητείας του, έχει αποκλείσει νέες εκλογές, αλλά αν χάσει και δεύτερη κυβέρνηση σε λιγότερο από έναν χρόνο, θα βρεθεί μπροστά σε κρίσιμα διλήμματα: είτε θα αναζητήσει άλλον πρωθυπουργό για να κυβερνήσει με «κουρελιασμένη» πλειοψηφία, είτε θα υποκύψει στις πιέσεις για διάλυση της Βουλής.
Ένα φθινόπωρο κρίσεων
Με την οικονομία να ασθμαίνει, τις επιχειρήσεις να «παγώνουν» επενδύσεις εν αναμονή εξελίξεων και τα συνδικάτα να ετοιμάζονται για συγκρούσεις, η Γαλλία μπαίνει σε ένα φθινόπωρο πολιτικής και κοινωνικής καταιγίδας.
Η ψήφος εμπιστοσύνης της 8ης Σεπτεμβρίου μοιάζει περισσότερο με δημοψήφισμα για το αν η χώρα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει κατά μέτωπο το πρόβλημα του χρέους ή να βυθιστεί σε παρατεταμένη παράλυση.
Διαβάστε ακόμη:
→Οι 3 επιλογές του Εμανουέλ Μακρόν αν «πέσει» η Γαλλική κυβέρνηση
