Ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να κατηγορεί την Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, όμως η εμπορική κόντρα που φουντώνει μεταξύ Ουάσιγκτον και Νέου Δελχί έχει πολύ πιο «γήινη» αφετηρία.
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρίσκεται η αγροτική παραγωγή, και ειδικά τα γαλακτοκομικά.
Από τα μέσα Αυγούστου, οι αμερικανικοί δασμοί σε πολλά ινδικά προϊόντα θα φτάσουν το 50%. Η απάντηση του Ναρέντρα Μόντι ήταν άμεση και φορτισμένη: «Η Ινδία δεν θα συμβιβαστεί ποτέ σε ό,τι αφορά την ευημερία των αγροτών, των κτηνοτρόφων και των ψαράδων της», διακήρυξε στις 7 Αυγούστου.
Η «ιερή» βιομηχανία
Όπως εξηγεί ο Economist για τους εθνικιστές Ινδούς πολιτικούς, η αγελάδα είναι σύμβολο ιερότητας και ταυτότητας. Η γαλακτοβιομηχανία αποτελεί πεδίο εθνικής υπερηφάνειας, που συνδέεται με την «λευκή επανάσταση» της δεκαετίας του 1970 – ένα πρόγραμμα που μετέτρεψε την Ινδία στον μεγαλύτερο παραγωγό γάλακτος στον κόσμο, σήμερα με περίπου το 25% της παγκόσμιας παραγωγής.
Η εικόνα αυτή όμως, στα μάτια των εμπορικών εταίρων, είναι λιγότερο ρομαντική: ο κλάδος θεωρείται αναποτελεσματικός, υπερπροστατευμένος, ρυπογόνος και περίπλοκος λόγω δεκάδων μη δασμολογικών εμποδίων.
Δύο κόσμοι, δύο κτηνοτροφίες
Η Ινδία διαθέτει περίπου 200 εκατ. βοοειδή, από τα οποία 62 εκατ. είναι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής. Όμως ο μέσος κτηνοτρόφος έχει λιγότερα από τέσσερα ζώα και μόλις ένα εκτάριο γης. Στις ΗΠΑ, αντίθετα, υπάρχουν 24.000 γαλακτοκομικές φάρμες με μέσο όρο 390 αγελάδες η καθεμία.
Η παραγωγικότητα είναι ασύγκριτη: η μέση αμερικανική αγελάδα παράγει επταπλάσια ποσότητα γάλακτος από την ινδική.
Τα τείχη προστασίας
Η ινδική αγορά προστατεύεται από δασμούς-φρούρια: 40% για τα περισσότερα είδη βουτύρου και τυριού, 60% για το γάλα σε σκόνη. Μαζί έρχονται και μη δασμολογικά εμπόδια, όπως η απαγόρευση εισαγωγής γαλακτοκομικών από ζώα που έχουν τραφεί με ζωικά προϊόντα.
Επισήμως, το μέτρο θεσπίστηκε το 2003 για λόγους υγειονομικής ασφάλειας αλλά στην Ουάσιγκτον το θεωρούν πολιτικά φορτισμένο εμπόδιο.
Οι ΗΠΑ δεν είναι οι μόνες που διαμαρτύρονται. Η γαλακτοκομία αποτέλεσε τροχοπέδη και στις συνομιλίες με την Ε.Ε., ενώ ήταν από τα πιο ακανθώδη θέματα στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις για εμπορική συμφωνία με τη Βρετανία. Ήταν επίσης καθοριστικός λόγος για την αποχώρηση της Ινδίας από την περιφερειακή εμπορική συμφωνία RCEP το 2019.
Η πολιτική διάσταση
Οι αγρότες στην Ινδία έχουν αποδείξει ότι μπορούν να ανατρέψουν κυβερνητικά σχέδια: το 2021, μετά από μήνες διαδηλώσεων στο Νέο Δελχί, ο Μόντι υποχώρησε και απέσυρε τρεις νόμους που θα απελευθέρωναν την αγορά. Η ίδια αμετακίνητη στάση μπορεί να μπλοκάρει και τις αμερικανικές πιέσεις.
Όπως παρατηρεί Ινδός αναλυτής στον Economist, «και ο Μόντι και ο Τραμπ δηλώνουν φιλο-αγρότες, αλλά οι αγρότες τους ζουν σε εντελώς διαφορετικούς κόσμους».
Στην Ινδία, η αγελάδα παραμένει σύμβολο πολιτισμού, ταυτότητας και πολιτικής ισχύος. Στις ΗΠΑ, είναι κυρίως ζώο παραγωγής. Η διαφορά αυτή, μαζί με τις αντικρουόμενες οικονομικές προτεραιότητες, κάνει την «εκεχειρία» στο μέτωπο των γαλακτοκομικών σχεδόν αδύνατη. Και όσο οι δύο πλευρές σκληραίνουν τη στάση τους, το γάλα κινδυνεύει να γίνει το επόμενο εκρηκτικό ζήτημα στις σχέσεις Ουάσιγκτον – Νέου Δελχί.
