Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αποφάσισε την περασμένη εβδομάδα να διατηρήσει αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο, παρά τις πολιτικές πιέσεις του Λευκού Οίκου για μείωση.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι τα επιτόκια στις ΗΠΑ θα έπρεπε να κυμαίνονται στο 1% ή και χαμηλότερα, κατηγορώντας τον επικεφαλής της Fed, Τζερόμ Πάουελ, και ορισμένα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ότι δεν κάνουν τη δουλειά τους.
Ο Αμερικανός πρόεδρος πιέζει αδιάκοπα τον πρόεδρο της Fed να μειώσει τα επιτόκια, καθώς η οικονομία εισέρχεται σε μια περίοδο ευρείας αβεβαιότητας. Και παρόλο που, όπως παραδέχθηκε ο ίδιος, θα τον απομάκρυνε χωρίς δεύτερη σκέψη από την θέση του, φαίνεται ότι θα τον αφήσει να ολοκληρώσει την θητεία του για να μην προκληθεί αναταραχή στην αγορά.
Την ίδια ώρα ωστόσο έχουν δημιουργηθεί δύο συνθήκες που φαίνεται να λειτουργούν υπέρ του Τραμπ, όσον αφορά το θέμα των επιτοκίων.
Η κενή θέση στο διοικητικό συμβούλιο της Fed
Από τη μία, η αιφνίδια παραίτηση της Αντριάνα Κούγκλερ από την θέση της στο διοικητικό συμβούλιο της Fed, περίπου έξι μήνες πριν από τη λήξη της θητείας της.
Τις επόμενες μέρες ο Αμερικανός πρόεδρος θα κληθεί να επιλέξει το πρόσωπο που θα την αντικαταστήσει, επιλέγοντας ένα πρόσωπο που θα αυξήσει την πίεση στον Πάουελ για μειώσεις επιτοκίων. Ήδη άλλωστε είδαμε ότι οι αποφάσεις της Fed δεν λαμβάνονται ομόφωνα καθώς στην τελευταία συνεδρίαση σημειώθηκαν διαφωνίες από δύο αξιωματούχους, για πρώτη φορά εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες.
Ο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επιλέξει απευθείας για αντικαταστάτη της Κούγκλερ τον διάδοχο του Πάουελ, του οποίου η θητεία στην προεδρία της κεντρικής τράπεζας λήγει τον Μάιο του 2026. Αν και αυτό το σενάριο φαινόταν αρχικά επικρατέστερο, σύμφωνα με τελευταίο δημοσίευμα του Bloomberg, ο κύκλος του Τραμπ τον συμβουλεύει να ορίσει ένα άτομα που θα ολοκληρώσει την θητεία της Κούγκλερ- η οποία πρόκειται να λήξει τον Ιανουάριο του 2026- και να πάρει τον χρόνο του εξετάζοντας όλους τους υποψήφιους που θα μπορούσαν να διαδεχιούν τον Πάουελ.
Η απόφασή του αυτή θεωρείται πολύ σημαντική γιατί έχει τη δύναμη να επηρεάσει τη λειτουργία ενός θεσμού που έχει δεχθεί τα πυρά του Αμερικανού προέδρου. Το πρόσωπο που θα ορίσει θα είναι ένα από τα επτά μόνο μέλη της Fed και ίσως αποτελέσει τη μοναδική του ευκαιρία να τοποθετήσει ένα άνθρωπο που έχει επιλέξει ο ίδιος στη θέση του Πάουελ ως προέδρου την επόμενη άνοιξη, σχολιάζει η Wall Street Journal.
O θεσμικός ρόλος του Τραμπ προβλέπει να διορίζει κεντρικούς τραπεζίτες. Θα κληθεί να επιλέξει τον πρόεδρο της Fed μεταξύ των μελών του διοικητικού συμβουλίου της και δεν αναμένεται ότι θα προκύψει άλλη κενή θέση για να επιλέξει ελεύθερα τον διάδοχο του Πάουελ. Η θητεία του Πάουελ ως προέδρου λήγει τον Μάιο, αλλά η θητεία του στο διοικητικό συμβούλιο δεν λήγει πριν από το 2028. Κατά την διάρκεια της προεδρίας του Τραμπ, δεν αναμένεται επίσης να λήξει η θητεία κανενός άλλου μέλους.
«Αν θέλουν να τοποθετήσουν κάποιον στη θέση του προέδρου που δεν συμμετέχει σήμερα στο διοικητικό συμβούλιο, αυτή είναι η ευκαιρία τους», όπως το έθεσε ο Άντι Λαπεριέ από την Piper Sandler.
Το πρόσωπο που θεωρείται φαβορί για την θέση είναι ο οικονομικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου Κέβιν Χάσετ- αφού ο ίδιος ο Τραμπ δήλωσε ότι έβγαλε από την λίστα τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ.
Έρχεται μείωση επιτοκίων από τη Fed;
Από την άλλη, μετά τα στοιχεία για την απασχόληση που εξόργισαν τον Αμερικανό πρόεδρο, σε σημείο να απομακρύνει από την θέση της την επικεφαλής του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας, Έρικα ΜακΕντάρφερ, κατηγορώντας την για «μαγείρεμα», οι traders άρχισαν να στοιχηματίζουν ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ θα προχωρήσει τελικά σε μείωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου.
H Fed έχει μπροστά της μία οικονομία που παρουσιάζει ανάμεικτες ενδείξεις, αυξημένη αβεβαιότητα και ανησυχίες για στασιμοπληθωρισμό-που αποδίδονται στα στοιχεία για τις υπηρεσίες σε συνδυασμό με τα δεδομένα για την απασχόληση.
Σημαντικός παράγοντας στην απόφασή της εκτιμάται πως θα είναι η πορεία του πληθωρισμού, ειδικά αν δείξει σημάδια επιτάχυνσης. Μέχρι στιγμής πάντως τον τελευταίο χρόνο οι ΗΠΑ δεν έχουν δει μεγάλη πρόοδο στη μείωση του πληθωρισμού τον τελευταίο χρόνο. Η προσοχή θα στραφεί αναπόφευκτα έτσι (και) στον αντίκτυπο των δασμών στην ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη και πιθανώς στον πληθωρισμό ενώ ένα στοιχείο που θίγουν όλοι οι αναλυτές είναι ο κίνδυνος που ενέχει μια πρόωρη μείωση των επιτοκίων.
Με βάση αυτά, και δεδομένου ότι τα επίσημα στοιχεία στις ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι η ανεργία παρέμεινε σχετικά μέτρια, ακόμη και όταν ο ρυθμός δημιουργίας θέσεων εργασίας επιβραδύνθηκε, οικονομολόγοι από τις Morgan Stanley και Bank of America αμφιβάλλουν ότι η Fed πρόκειται προχωρήσει σε νομισματική χαλάρωση πριν από το 2026, με την BofA να τονίζει ότι ο κίνδυνος νέας επιτάχυνσης των πιέσεων στις τιμές πιθανότατα υπερτερεί αυτού της σημαντικής επιβράδυνσης στην αγορά εργασίας.
Η Société Générale μάλιστα προειδοποιεί ότι εάν τελικά προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων κινδυνεύει να τροφοδοτήσει περαιτέρω την άνοδο των μετοχών σε επίπεδα-ρεκόρ φλερτάροντας με μία φούσκα ανάλογη του dot.com.
Από την άλλη, η BofA συγκέντρωσε μια σειρά από εξελίξεις που εκτιμάει ότι θα μπορούσαν να φέρουν πιο κοντά την μείωση των επιτοκίων, όπως είναι τα μέτρια στοιχεία για τον πληθωρισμό τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ή τα εκ νέου αδύναμα στοιχεία για την απασχόληση τον Αύγουστο, ειδικά στην περίπτωση που αυξηθεί το ποσοστό ανεργίας.
