Την ώρα που η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υποτάσσεται άνευ αντίδρασης στην επιβολή δασμών 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές στις ΗΠΑ, η Κομισιόν αποφάσισε αιφνιδίως να βάλει φρένο στην εξαγορά της γερμανικής χημικής βιομηχανίας Covestro από την Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC), την κρατική εταιρεία πετρελαίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Για την ιστορία, μόλις στις 13 Μαίου η Κομισιόν είχε δώσει το πράσινο φως για την εξαγορά της Covestro- από τους κορυφαίους κατασκευαστές πλαστικών στον κόσμο με έδρα το Λεβερκούζεν- από την πετρελαϊκή εταιρεία των Εμιράτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωνε μάλιστα τότε πώς «δεν έχει ανησυχίες σχετικά με τον ανταγωνισμό. Δεν υπάρχουν σημαντικές επικαλύψεις μεταξύ των δραστηριοτήτων των δύο εταιρειών».
Η Adnoc είχε ανακοινώσει από τον περασμένο Δεκέμβριο ότι κατέχει ήδη περισσότερο από το 91% όλων των μετοχών της Covestro και η εξαγορά της γερμανικής εταιρείας επρόκειτο να ολοκληρωθεί φέτος.
Τι άλλαξε λοιπόν μέσα σε λίγους μήνες και οι Βρυξέλλες αποφάσισαν να βάλουν φρένο στην εξαγορά; «Η αραβική δημόσια εταιρεία ενδέχεται να επωφελήθηκε από κρατικές επιδοτήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτρέψουν τους ανταγωνιστές από το να υποβάλουν προσφορές για την Covestro», δήλωσε η αρμόδια Ευρωπαϊκή αρχή ανταγωνισμού, με έδρα τις Βρυξέλλες. Επιπλέον, «η γερμανική εταιρεία θα μπορούσε να λάβει κρατικές επιδοτήσεις μετά την εξαγορά, κάτι που θα στρεβλώσει την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει πλέον 90 εργάσιμες ημέρες για να διεξάγει την έρευνά της και πρέπει να λάβει την τελική απόφαση για την εξαγορά έως τις 2 Δεκεμβρίου. Η εκτελεστική επιτροπή της ΕΕ θα αναλύσει επίσης εάν αυτές οι επιδοτήσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν την επενδυτική στρατηγική της συγχωνευμένης εταιρείας και τις μελλοντικές δραστηριότητες στην ευρωπαϊκή αγορά.
Στο στόχαστρο η κρατική βοήθεια
Το ερώτημα είναι πάντως γιατί η Κομισιόν φρενάρει τις ξένες επενδύσεις στην ΕΕ, την ώρα μάλιστα που η φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε στον πρόεδρο Τραμπ για «εξαγωγή επενδύσεων» ύψους 600 δις στις Ηνωμένες Πολιτείες; Την ώρα μάλιστα που η έκθεση του Μάριο Ντράγκι κάνει λόγο για επενδυτικό κενό 800 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο, στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, η προκαταρκτική έρευνα δείχνει ότι η ADNOC και η Covestro ενδέχεται να έχουν λάβει ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν τους όρους ανταγωνισμού. Αυτές περιλαμβάνουν απεριόριστη κρατική εγγύηση και δέσμευση της ADNOC να αυξήσει το κεφάλαιό της στη γερμανική χημική εταιρεία.
Οι Βρυξέλλες υποψιάζονται ότι αυτή η βοήθεια θα επέτρεπε στην εταιρεία να προσφέρει τιμή αγοράς και οικονομικούς όρους ανώτερους από εκείνους των μη επιδοτούμενων επενδυτών, κάτι που θα μπορούσε να αποτρέψει άλλους πιθανούς αγοραστές.
Μέχρι πρόσφατα, οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί έλεγχαν τις κρατικές ενισχύσεις που χορηγούνταν από τα ίδια τα κράτη μέλη, αλλά δεν διέθεταν τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των ξένων επιδοτήσεων που ευνοούν τεχνητά μη ευρωπαϊκές εταιρείες σε εξαγορές, διαγωνισμούς ή επενδύσεις εντός της ενιαίας αγοράς.
Από τον Ιούλιο του 2023 όμως, με τον κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις, η Κομισιόν έχει την εξουσία να εξετάζει και να διορθώνει τις στρεβλώσεις που προκύπτουν από δημόσιες ενισχύσεις που χορηγούνται από κυβερνήσεις τρίτων χωρών σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.
Η κύρια αλλαγή που εισάγεται σε αυτές τις νέες κατευθυντήριες γραμμές είναι η εφαρμογή ενός υποχρεωτικού συστήματος προηγούμενης κοινοποίησης για ορισμένους τύπους συναλλαγών. Οι συγχωνεύσεις επιχειρήσεων πρέπει να κοινοποιούνται εάν τουλάχιστον ένα από τα μέρη παράγει έσοδα άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ στην ΕΕ και ο όμιλος έχει λάβει περισσότερα από 50 εκατομμύρια ευρώ σε ξένη βοήθεια τα τελευταία τρία χρόνια.
Στις δημόσιες συμβάσεις, οι εταιρείες πρέπει να δηλώνουν επιδοτήσεις εάν υποβάλλουν αίτηση για συμβάσεις αξίας άνω των 250 εκατομμυρίων ευρώ και έχουν λάβει ξένη βοήθεια άνω των 4 εκατομμυρίων ευρώ.
Στο τέλος της έρευνας, η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί δεσμεύσεις από την εταιρεία για την εξάλειψη των στρεβλώσεων, την απαγόρευση της συναλλαγής ή την έγκρισή της χωρίς αντίρρηση.
Παρουσία στην Ελλάδα
Η κρατική εταιρεία πετρελαίου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων ελέγχει πάντως και την Abu Dhabi Future Energy Company PJSC – Masdar, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως.
Η Masdar κατέχει μάλιστα το 100% της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε., μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης και της διαδικασίας εξαγοράς του υπολοίπου 30% του μετοχικού κεφαλαίου, έναντι τιμήματος 20 ευρώ ανά μετοχή.
Η Masdar απέκτησε το 70% της ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ τον Νοέμβριο του 2024 από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. και άλλους μετόχους, σε μία συμφωνία που αποτίμησε την εταιρεία στα 3,2 δισ. ευρώ – τη μεγαλύτερη ενεργειακή συναλλαγή στην ιστορία του Χρηματιστηρίου Αθηνών και μία από τις σημαντικότερες στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ε.Ε.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι μακράν ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον ενεργειακό τομέα στην Ευρώπη και ειδικά στις Ανανεώσιμες Πηγές. Η οικονομία των ΗΑΕ επιδιώκει άλλωστε να διαφοροποιηθεί γρήγορα πέρα από τα πετροδολάρια που έχει συσσωρεύσει όλα αυτά τα χρόνια.
