Η δασμολογική πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ πλήττει ιδιαιτέρως τις προοπτικές των οικονομιών των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες στην διάρκεια των προηγούμενων χρόνων είχαν αποκομίσει τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD).
Οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι περισσότερες από τις οποίες αποτελούν πλέον μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, έχουν επωφεληθεί σημαντικά από την υιοθέτηση του ελεύθερου εμπορίου μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού, ιδίως όσον αφορά τη μεταφορά τεχνολογίας που αναμόρφωσε τις οικονομίες τους.
Σήμερα, ωστόσο, η προσπάθεια του Τραμπ να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπόριο, μέσω της επιβολής δασμών, αναμένεται να επιδεινώσει τους όρους συναλλαγών για τις ως επί το πλείστον μικρές και ανοιχτές οικονομίες της περιοχής, εξήγησε σε συνέντευξή της η επικεφαλής οικονομολόγος της EBRD, Μπεάτα Γιαβόρτσικ.
Οι αμερικανικοί δασμοί για τις χώρες στις οποίες έχει δραστηριότητες η EBRD έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο στο 10% από λιγότερο από 2% που ήταν προηγουμένως. Οι χώρες μάλιστα που εξάγουν αυτοκίνητα και εξαρτήματα αυτοκινήτων, όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία, αντιμετωπίζουν δασμούς έως και 20%, ανέφερε η Γιαβόρτσικ.
Το εμπορικό σύστημα που επέβλεπε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου «προστάτευε τις μικρές χώρες από το bulling των μεγάλων χωρών», συνέχισε η οικονομολόγος. «Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι μια αλλαγή των παγκόσμιων κανόνων του παιχνιδιού και μια στροφή προς διμερείς διαπραγματεύσεις, πράγμα που φυσικά σημαίνει ότι οι μικρότερες χώρες έχουν χαμηλότερη διαπραγματευτική δύναμη».
‘Αμεσο πλήγμα
Αν και ο Τραμπ έχει στείλει νέα τελεσίγραφα, ανακοινώνοντας δασμούς 30% για την ΕΕ και για το Μεξικό, τα μοντέλα της EBRD υποθέτουν ότι οι δασμολογικοί συντελεστές θα παραμείνουν στα τρέχοντα επίπεδα και η σύνθεση των εξαγωγών δεν θα αλλάξει ως αποτέλεσμα του εμπορικού πολέμου που έχει κηρύξει ο Αμερικανός πρόεδρος.
Η τράπεζα προβλέπει πλήγμα 0,8% στο ΑΕΠ της Σλοβακίας και επιβράδυνση της οικονομίας της Ουγγαρίας κατά επιπλέον 0,4%. Το άμεσο πλήγμα σε άλλες χώρες της περιοχής θα είναι «πολύ πιο μέτριο».
Έμμεσο πλήγμα
Ωστόσο, το έμμεσο πλήγμα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο, ειδικά καθώς ο Τραμπ βάζει στο στόχαστρο τη Γερμανία, που είναι η μακράν μεγαλύτερη αγορά εξαγωγών για τις περισσότερες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Αυτό θα επιβραδύνει την περιφερειακή ανάπτυξη κατά μέσο όρο 0,8%, ανέφερε η Γιαβόρτσικ.
Οι κινήσεις του Τραμπ συνεπάγονται επίσης μεγαλύτερη πολιτική αβεβαιότητα από ό,τι είχε παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες, προειδοποίησε η Γιαβόρτσικ. Αυτή η πολιτική αβεβαιότητα βάζει εμπόδια στις επενδυτικές αποφάσεις, ενώ η μείωση των πιθανών εξαγωγικών αγορών μειώνει επίσης τα κίνητρα για την ενίσχυση των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη, εξήγησε.
Με πληροφορίες από Bloomberg
