Η αρμόδια αρχή δεοντολογίας του νορβηγικού επενδυτικού ταμείου ύψους 1,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων εξετάζει την πρακτική των ισραηλινών τραπεζών να χρηματοδοτούν τις δεσμεύσεις ισραηλινών εποίκων για την κατασκευή κατοικιών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, σε μια αναθεώρηση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποεπενδύσεις ύψους έως και 500 εκατομμυρίων δολαρίων.
Το Συμβούλιο Δεοντολογίας, ένας δημόσιος φορέας που έχει συσταθεί από το Υπουργείο Οικονομικών, αποφάσισε, ωστόσο, να μην αντιταχθεί στις επενδύσεις του Ταμείου σε πλατφόρμες διαμονής όπως η Airbnb, οι οποίες προσφέρουν ενοικιάσεις στους εβραϊκούς εποικισμούς.
Ο φορέας ελέγχει εάν οι εταιρείες στο χαρτοφυλάκιο του μεγαλύτερου επενδυτικού ταμείου στον κόσμο πληρούν τις δεοντολογικές οδηγίες που έχει ορίσει το κοινοβούλιο της Νορβηγίας.
Σε συνέντευξή του στο Reuters στις 22 Μαΐου, ο επικεφαλής του Συμβουλίου, Σβέιν Ρίτσαρντ Μπράντζαεγκ, δήλωσε ότι εξετάζει πώς οι ισραηλινές τράπεζες προσφέρουν εγγυήσεις που προστατεύουν τα χρήματα των Ισραηλινών εποίκων σε περίπτωση που η εταιρεία που κατασκευάζει το σπίτι τους στη Δυτική Όχθη κλείσει.
Εξετάζονται επίσης και άλλες πρακτικές, «αλλά αυτό είναι που μπορούμε να δούμε μέχρι στιγμής», είπε. «Αυτό είναι καλά τεκμηριωμένο». Αρνήθηκε να πει πόσο καιρό θα διαρκέσει η αναθεώρηση.
Ο Μπράντζαεγκ δεν κατονόμασε τις τράπεζες, αλλά, στο τέλος του 2024, το ταμείο κατείχε περίπου 5 δισεκατομμύρια κορώνες (500 εκατομμύρια δολάρια) σε μετοχές στους πέντε μεγαλύτερους ισραηλινούς δανειστές, σημειώνοντας αύξηση 62% σε 12 μήνες, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία.
Οι τράπεζες – Hapoalim Leumi, Israel Discount Bank, Mizrahi Tefahot Bank και First International Bank of Israel – δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Από το 2020, έχουν συμπεριληφθεί σε έναν κατάλογο εταιρειών που έχουν δεσμούς με οικισμούς στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, ο οποίος καταρτίστηκε από μια αποστολή του ΟΗΕ που αξιολογεί τις επιπτώσεις στα παλαιστινιακά δικαιώματα.
Τελευταία, η ανησυχία των επενδυτών έχει αυξηθεί σε όλο τον κόσμο λόγω της ισραηλινής επίθεσης που διήρκεσε 19 μήνες και έχει σκοτώσει περισσότερους από 50.000 Παλαιστίνιους και έχει καταστρέψει τη Λωρίδα της Γάζας σε απάντηση σε μια επίθεση των μαχητών της Χαμάς που σκότωσε περισσότερους από 1.200 Ισραηλινούς.
Περίπου 700.000 Ισραηλινοί έποικοι ζουν ανάμεσα σε 2,7 εκατομμύρια Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Πολλοί οικισμοί βρίσκονται δίπλα σε παλαιστινιακές περιοχές και ορισμένες ισραηλινές εταιρείες εξυπηρετούν τόσο Ισραηλινούς όσο και Παλαιστίνιους.
Το ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε πέρυσι ότι οι ισραηλινοί οικισμοί που χτίστηκαν σε εδάφη που κατασχέθηκαν το 1967 ήταν παράνομοι, μια απόφαση που το Ισραήλ χαρακτήρισε «θεμελιωδώς λανθασμένη», επικαλούμενο ιστορικούς και βιβλικούς δεσμούς με τη γη.
Ενοικιαζόμενα καταλύματα σε οικισμούς της Δυτικής Όχθης
Στα μέσα του 2024, το Συμβούλιο Δεοντολογίας ξεκίνησε μια νέα αναθεώρηση των επενδύσεων που συνδέονται με τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.
Εξέτασε 65 εταιρείες, αλλά συνέστησε μόνο την αλυσίδα πρατηρίων βενζίνης Paz και την εταιρεία τηλεπικοινωνιών Bezeq για εκποίηση, με αποτέλεσμα την πώληση μετοχών.
Το Συμβούλιο εξέτασε επίσης ορισμένες πολυεθνικές για να διαπιστώσει εάν οι δραστηριότητές τους στη Δυτική Όχθη πληρούσαν τις κατευθυντήριες γραμμές του.
Μεταξύ αυτών ήταν οι πλατφόρμες διαμονής, όπως οι Airbnb, Booking.com, TripAdvisor και Expedia, που κατονομάζονται στον κατάλογο του ΟΗΕ και αντιπροσωπεύουν περίπου 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις του Ταμείου.
Ωστόσο, το Συμβούλιο δεν θα συστήσει την ένταξη σε λίστα παρακολούθησης ή την εκποίηση από αυτές, δήλωσε στην κοινή συνέντευξη η Eli Ane Lund, επικεφαλής της γραμματείας του.
«Η δραστηριότητα της εταιρείας πρέπει να έχει κάποιο είδος επιρροής στις (ηθικές) παραβιάσεις», είπε. «Δεν είναι αρκετό να υπάρχει σύνδεση, πρέπει να έχει κάποια σχέση με την παράβαση, πρέπει να συμβάλλει σε αυτήν».
Συστάσεις προς την κεντρική τράπεζα
Οι συστάσεις του Συμβουλίου απευθύνονται στην κεντρική τράπεζα, η οποία δεν είναι υποχρεωμένη να τις ακολουθήσει, αλλά γενικά το κάνει.
Εάν πωληθούν επενδυτικά project, αυτό γίνεται σταδιακά για να αποφευχθεί η ευαισθητοποίηση των αγορών και η απόφαση στη συνέχεια δημοσιοποιείται.
Οι φιλοπαλαιστίνιοι ακτιβιστές λένε ότι το Συμβούλιο θέτει τον πήχη πολύ ψηλά για να προτείνει αποεπενδύσεις και ότι η νορβηγική κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει εντολή στο ταμείο να προβεί σε γενική αποεπένδυση από το Ισραήλ, όπως ακριβώς έκανε για τη Ρωσία το 2022, τρεις ημέρες μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
Ωστόσο, οι περισσότεροι βουλευτές υποστηρίζουν την προσέγγιση του Συμβουλίου και πρόκειται την Τετάρτη να εγκρίνουν επίσημα την απόφαση μιας κοινοβουλευτικής επιτροπής οικονομικών να μην διατάξει ένα μαζικό μποϊκοτάζ.
Πηγή: Reuters
