Skip to main content

Γιατί η Ευρώπη ξεμένει από σπάνιες γαίες

Ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ - Κίνας είναι ιδιαίτερα αισθητός στις πρώτες ύλες

Την ώρα που το αμερικανικό Δικαστήριο Διεθνούς Εμπορίου χαρακτήριζε «παράνομους» τους δασμούς Τραμπ, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωνε νέες κυρώσεις κατά της Κίνας: Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε τις αμερικανικές εταιρείες που προσφέρουν λογισμικό για την ανάπτυξη ημιαγωγών, να σταματήσουν να πωλούν τις υπηρεσίες τους σε κινεζικές εταιρείες.

Ο στόχος είναι να δυσκολέψει την ανάπτυξη σύγχρονων μικροτσίπ για τις ανάγκες της τεχνητής νοημοσύνης από την Κίνα.

Στην ίδια την Κίνα πάντως οι αντιδράσεις ήταν συγκρατημένες. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν χρησιμοποιήσει μέχρι στιγμής ξένο λογισμικό κυρίως για λόγους αποτελεσματικότητας και όχι λόγω έλλειψης ανεξάρτητων δυνατοτήτων έρευνας και ανάπτυξης, δήλωσε ο ειδικός στις τηλεπικοινωνίες Ξιανγκ Λιγκάνγκ στην εφημερίδα Global Times.

Θα πουν ορισμένοι:Τι νοιάζει την Ευρώπη ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας;

Πόλεμος πρώτων υλών

Και όμως! Ο εμπορικός πόλεμος είναι ιδιαίτερα αισθητός στις πρώτες ύλες, όπως εξηγεί ο Γενς Εσκελουντ, Πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της ΕΕ στην Κίνα (EUCCC), το οποίο εκπροσωπεί τα συμφέροντα των εταιρειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, από τις αρχές Απριλίου, το Πεκίνο επέβαλε περιορισμούς στις εξαγωγές επτά κρίσιμων σπάνιων γαιών και μαγνητών – σε απάντηση στους δασμούς που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος Τραμπ. «Οι αυστηρότεροι κινεζικοί έλεγχοι στις εξαγωγές σπάνιων γαιών καθίστανται σημαντικό πρόβλημα για την ευρωπαϊκή βιομηχανία. Ευρωπαίοι κατασκευαστές αντιμετωπίζουν ήδη πλήρη διακοπή της παραγωγής αυτή την εβδομάδα επειδή τους εξαντλούνται οι πρώτες ύλες.

Η Κίνα ελέγχει περίπου το 85% της παγκόσμιας δυναμικότητας κατεργασίας σπάνιων γαιών. Η Κίνα εξορύσσει επίσης, περίπου το 70% αυτών των κρίσιμων πρώτων υλών, παγκοσμίως. Ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό των επεξεργασμένων βασικών προϊόντων, όπως οι μαγνήτες σπάνιων γαιών, προέρχεται επίσης από την Κίνα.

Αυτές οι πρώτες ύλες είναι σημαντικές για πολλές βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας-από την παραγωγή ημιαγωγών υπολογιστών έως ηλεκτρικούς κινητήρες, μπαταρίες και ρότορες για ανεμογεννήτριες.Χρησιμοποιούνται επίσης στην κατασκευή αεροσκαφών και διαφόρων οπλικών συστημάτων.

Στο παρελθόν, πολλές βιομηχανικές χώρες ήταν πρόθυμες να αφήσουν την παραγωγή στην Κίνα επειδή παράγει ραδιενεργά απόβλητα. Σε ορισμένους τομείς, όπως οι βαριές σπάνιες γαίες, η Κίνα έχει πλέον μονοπώλιο.

Δασμοί και σπάνιες γαίες

Παρόλο που οι ΗΠΑ και η Κίνα συμφώνησαν σε μερική χαλάρωση των δασμών στα μέσα Μαΐου και ανέστειλαν την επιβολή πρόσθετων δασμών, οι απαιτήσεις αδειοδότησης για τις σπάνιες γαίες παραμένουν σε ισχύ.

Σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο της ΕΕ στο Πεκίνο,υπάρχει «σημαντική καθυστέρηση» στην επεξεργασία των αιτήσεων εξαγωγής από τις κινεζικές αρχές. Το Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία (IfW) υπολόγισε πρόσφατα ότι τόσο τα ευρωπαϊκά, όσο και τα αμερικανικά προϊόντα θα γίνουν σημαντικά πιο ακριβά εάν σταματήσουν οι προμήθειες από την Κίνα.

Σύμφωνα με το IfW, η οικονομική παραγωγή των ΗΠΑ θα μπορούσε να μειωθεί κατά 1,6% εάν η εμπορική σύγκρουση συνεχιστεί με υψηλούς δασμούς και από τις δύο πλευρές. Η Κίνα πρέπει επίσης να αναμένει σημαντικές απώλειες. Χρησιμοποιώντας τις αυξήσεις των δασμών ως όπλο, και οι δύο πλευρές τελικά ζημιώθηκαν, σύμφωνα και με τη δική τους εκτίμηση.

Για το λόγο αυτό επιτεύχθηκε άλλωστε μια προκαταρκτική συμφωνία στα μέσα Μαΐου: οι πρόσθετοι δασμολογικοί συντελεστές, μειώθηκαν για 90 ημέρες στο 10% για την εισαγωγή αμερικανικών προϊόντων στην Κίνα – και 30% για την εισαγωγή κινεζικών προϊόντων στις ΗΠΑ.

Οι νέες διαπραγματεύσεις έχουν προγραμματιστεί μέχρι τα μέσα Αυγούστου.

Η κορυφή του παγόβουνου

Το πρόβλημα συζητήθηκε κατά τη διάρκεια συνάντησης μεταξύ εταιρειών ημιαγωγών της ΕΕ και της Κίνας,στα μέσα της εβδομάδας.

Εκπρόσωποι του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου διαβεβαίωσαν ότι «εργάζονται σκληρά» για να καλύψουν την αυξανόμενη ζήτηση για άδειες. Ωστόσο, δεν παρείχαν συγκεκριμένες λύσεις ή χρονοδιαγράμματα.

Το Εμπορικό Επιμελητήριο της ΕΕ στο Πεκίνο, τονίζει πάντως ότι η κρίση των εξαγωγών σπανίων γαιών,είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου: μια πρόσφατη έρευνα μεταξύ των μελών του Επιμελητηρίου δείχνει σημαντική επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος.

Το 73% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα στην Κίνα είχε γίνει πιο δύσκολη το 2024.

Το 63% των ευρωπαϊκών εταιρειών ανέφεραν ότι έχασαν επιχειρηματικές ευκαιρίες λόγω ρυθμιστικών εμποδίων ή προβλημάτων πρόσβασης στην αγορά.

Ποιοι κλάδοι επηρεάζονται

Υπήρχαν μεγάλες διαφορές βέβαια μεταξύ των διαφόρων κλάδων: Ενώ επηρεάστηκαν όλες οι εταιρείες στον τομέα της ιατρικής τεχνολογίας, το ποσοστό στην αυτοκινητοβιομηχανία ήταν 39%. Μια συνάντηση μεταξύ εμπορικών εκπροσώπων της Κίνας και της ΕΕ θα πραγματοποιηθεί τις αρχές Ιουνίου στο Παρίσι.

Μια σύνοδος κορυφής ΕΕ-Κίνας έχει επίσης προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στο Πεκίνο, τον Ιούλιο.