Το Ιράν στηρίζει εδώ και χρόνια ανοιχτά τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς. Δια στόματος του θρησκευτικού ηγέτη του δεν έκρυψε τη χαρά του για τη σφαγή πάνω από 1.200 αμάχων και τις εικόνες φρίκης στο νότιο Ισραήλ θέλοντας να «φιλήσει τα χέρια εκείνων, που σχεδίασαν την επίθεση». Η Wall Street Journal μετέδωσε ότι οι τελευταίες λεπτομέρειες της επίθεσης επιβεβαιώθηκαν στη Βηρυτό σε συνάντηση στην οποία συμμετείχαν στελέχη των Φρουρών της Επανάστασης και εκπρόσωποι τεσσάρων στηριζόμενων από το Ιράν εξτρεμιστικών οργανώσεων, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, ενώ ο εκπρόσωπος της παλαιστινιακής τρομοκρατικής οργάνωσης, Γκάζι Χαμάντ, επιβεβαίωσε ο ίδιος στο BBC ότι η Χαμάς έχει τη στήριξη της Τεχεράνης.
Παρ’ όλα αυτά οι ΗΠΑ σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν ότι δεν έχουν αποδείξεις εμπλοκής και στην Ευρώπη κανείς δεν συζητά το ενδεχόμενο καν κυρώσεων. Αν το Ιράν δεν κάνει το λάθος να μπει ανοιχτά στη σύγκρουση, η Δύση δεν πρόκειται να το τιμωρήσει. Και τούτο γιατί κρατάει στα χέρια του ένα πανίσχυρο «όπλο»: Έχει τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ. Το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου και πάνω από το 25% της παγκόσμιας προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) περνάει από τα Στενά, με τις εναλλακτικές και τις δυνατότητες παράκαμψης να είναι ελάχιστες. Μόνο η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αγωγούς που μπορούν να μεταφέρουν πετρέλαιο εκτός του Περσικού Κόλπου.
Ο στενός υδάτινος διάδρομος, που συνδέει τον Περσικό Κόλπο και τον Κόλπο του Ομάν, έχει δύο ναυτιλιακές λωρίδες που έχουν πλάτος δύο ναυτικά μίλια η καθεμία. Και είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια ναυτιλία, ειδικά για το πετρέλαιο. Πράγματι, το στενό είναι το πιο σημαντικό σημείο πνιγμού πετρελαίου στον κόσμο.
Ειδικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, το Ιράν εκμεταλλεύεται την παγκόσμια εξάρτηση από τα στενά του Ορμούζ για επίδειξη δύναμης. Πριν από τέσσερα χρόνια, οι Φρουροί της Επανάστασης κατέλαβαν το δεξαμενόπλοιο Stena Impero, ιδιοκτησίας Σουηδίας, υπό βρετανική σημαία, καθώς έπλεε μέσα από το στενό. Την ίδια περίοδο, τέσσερα άλλα εμπορικά πλοία υπέστησαν ζημιές σε «επιθέσεις δολιοφθοράς» που αποδόθηκαν στο Ιράν. Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, τα τελευταία δύο χρόνια, το Ιράν έχει επιτεθεί ή έχει καταλάβει περίπου 20 εμπορικά πλοία (μεταξύ των οποίων και ελληνικών συμφερόντων).
«Η κατάσταση στη ναυτιλία στα στενά του Ορμούζ είναι πολύ τεταμένη εδώ και αρκετό καιρό», δήλωσε στο Foreign Policy ο Άντριου Λιούις, απόστρατος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. «Επιτρέψαμε στους Φρουρούς της Επανάστασης να παρενοχλούν πλοία και να διεξάγουν ασκήσεις δίπλα στη λωρίδα κυκλοφορίας και τους επιτρέψαμε να κραδαίνουν τα όπλα δίπλα σε ένα αεροπλανοφόρο. Μπορούν να κάνουν μεγάλη ζημιά σε ένα αεροπλανοφόρο; Όχι. Αλλά μπορούν να σκοτώσουν ανθρώπους».
Πετρέλαιο: Σε «εγρήγορση» οι αγορές λόγω της σύγκρουσης Ισραήλ – Χαμάς, εκτιμά ο IEA
Ο ρόλος του Ισραήλ στην ενέργεια
Δεν είναι όμως μόνο η πιθανότητα εμπλοκής του Ιράν και μπλοκαρίσματος των Στενών του Ορμούζ, που πυροδοτεί ανησυχία στην αγορά ενέργειας. Με τους άφθονους υπεράκτιους πόρους φυσικού αερίου του, το Ισραήλ ονειρευόταν από καιρό να καθιερωθεί ως σημαντικός ενεργειακός παίκτης στην Ανατολική Μεσόγειο και στις πιο φιλόδοξες στιγμές του, ακόμη και να γίνει βασικός προμηθευτής της Ευρώπης.
Στον απόηχο της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς τα προθεσμιακά συμβόλαια του φυσικού αερίου και του πετρελαίου είδαν την τιμή τους να αυξάνεται κατά 14% και 4% αντίστοιχα. Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν εν μέρει επειδή το Ισραήλ έκλεισε μια μεγάλη υπεράκτια πλατφόρμα παραγωγής, που βρίσκεται στο βεληνεκές πυραύλων της Γάζας. Καθώς οι μάχες επιδεινώθηκαν τη Δευτέρα, το Ισραήλ ζήτησε από τη Chevron να διακόψει την παραγωγή στο υπεράκτιο κοίτασμα Tamar, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ του ισραηλινού φυσικού αερίου και είναι επίσης πηγή ενέργειας για την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Υπάρχουν μεγαλύτερα ισραηλινά υποθαλάσσια κοιτάσματα, τα οποία δεν έχουν επηρεαστεί ακόμη, καθώς και μικρότερα, αλλά ο χερσαίος πόλεμος έχει ήδη υπεράκτιες επιπτώσεις.
«Το μέλλον ήταν λαμπρό για το Ισραήλ, όσον αφορά στο να καταστεί ένας περιφερειακός, ακόμη και παγκόσμιος παίκτης» στον τομέα του φυσικού αερίου, σχολιάζει ο Σοχμπετ Καρμπουτς, ειδικός σε θέματα ενέργειας στο Μεσογειακό Παρατηρητήριο Ενέργειας. Το πρόβλημα προς το παρόν είναι ότι το Ισραήλ πρόκειται να πάρει φυσικό αέριο από κάπου αλλού, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτροπή τάνκερ μεταφοράς LNG. Και αυτό σημαίνει ότι οι τιμές θα αυξηθούν πάλι στην Ευρώπη. «Εάν το ζήτημα κλιμακωθεί, το ενεργειακό σοκ θα είναι παγκόσμιο και όχι περιφερειακό» προειδοποίησε.
