Skip to main content

Κλίμα: Ο πλανήτης δεν θα συμφωνήσει ποτέ να καταργήσει το πετρέλαιο, αλλά είναι…οκ

REUTERS/Mohamed Abd El Ghany

Η συμφωνία των πλούσιων χωρών, για έναν μηχανισμό απωλειών και ζημιών και  αποζημίωση μικρών και φτωχών χωρών για κλιματικές καταστροφές, δημιουργεί νέες συμμαχίες που μπορεί να αλλάξει σχέδιασμούς και αντιρρήσεις των πετρελαιοπαραγωγικών χωρών

«Σε είκοσι χρόνια από τώρα, είναι πιθανό να βλέπουμε ακόμη παγκόσμιες συναντήσεις για το κλίμα να αποτυγχάνουν να συμφωνήσουν σε μια σταδιακή μείωση -πόσο μάλλον κατάργηση-  της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Κι αυτό είναι εντάξει – γιατί αυτό που έχει σημασία δεν είναι τα λόγια σε μια διεθνή συμφωνία, αλλά το εάν οι εκπομπές ρύπων θα μειώνονται αρκετά γρήγορα. Σε αυτό το μέτωπο, οι προοπτικές είναι αρκετά καλύτερες.»  Αυτό επισημαίνει ο αρθρογράφος του Bloombeg, David Fickling, σε ένα άρθρο με τίτλο: «Ο πλανήτης δεν θα συμφωνήσει ποτέ να καταργήσει το πετρέλαιο, αλλά είναι οκ».

Όπως τονίζει η  συμφωνία των πλούσιων χωρών για έναν μηχανισμό απωλειών και ζημιών και  αποζημίωση μικρών και φτωχών χωρών για κλιματικές καταστροφές δημιουργεί νέες συμμαχίες, και αυτό μπορεί να αλλάξει σχέδιασμούς και αντιρρήσεις.

Ένας «άβολος» στόχος»

Ο πλανήτης, αναφέρει το Bloomberg, μετά από δύο εβδομάδες διαπραγματεύσεων, κατά την διάρκεια της διάσκεψη COP27 του ΟΗΕ για το κλίμα στην Αίγυπτο, δεν κατάφερε να καταλήξει σε συμφωνία για να σταματήσει η καύση ορυκτών καυσίμων – πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακας.

Ο «προορισμός» των μηδενικών ρύπων είναι εξαιρετικά άβολος για έναν σημαντικό αριθμό μελών του ΟΗΕ.  Ο Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών (OPEC) αριθμεί 13 κράτη, με 11 ακόμη στην ευρύτερη ομάδα OPEC+.

Προσθέστε και τις χώρες εκτός OPEC+ που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, όπως η Γουιάνα, το Κατάρ και το Τουρκμενιστάν,  και έχετε έως και 50 αντιπροσωπείες, – ισοδυναμούν με το ένα τέταρτο των κρατών μελών του ΟΗΕ- για τις οποίες η δέσμευση για σταδιακή κατάργηση του πετρελαίου μοιάζει με όρκο να συρρικνώσουν τις οικονομίες τους,

Η κατάσταση με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο είναι εντελώς διαφορετική από αυτή με τον άνθρακα καθώς είναι δύσχρηστος και ακριβός στη μεταφορά του.  Μόνο μισή ντουζίνα χώρες είναι σημαντικοί εξαγωγείς. Σχεδόν κανένας το θεωρεί κεντρικό καύσιμο για την οικονομία του, όπως το πετρέλαιο. Αυτό καθιστά πολύ πιο εύκολη τη διαπραγμάτευση για μείωσή του.

Η νέα διελκυνστίδα

Αυτό μετατόπισε τις διαφωνίες στις συνομιλίες για το κλίμα μακριά από το δίπολο πλουσίων-φτωχών, σε ένα νέο δίπολο, αυτό μεταξύ εξαγωγέων και εισαγωγέων ορυκτών καυσίμων.

Για να μάθετε ποιος θα κερδίσει σε αυτόν τον αγώνα μεταξύ εισαγωγέων και εξαγωγέων, αξίζει να εξετάσετε τις επιλογές που διαθέτει κάθε ομάδα., λέει το Bloomberg. Εάν είστε μεγάλος εξαγωγέας πετρελαίου, δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική δραστηριότητα. Το πετρέλαιο έχει κάνει τη χώρα σας πλούσια (για περιπτώσεις όπως η Σαουδική Αραβία, αναμφισβήτητα έχει κάνει τη χώρα  πραγματικό κράτος). Είναι τόσο κυρίαρχο εμπόριο που οι αντίπαλοι κλάδοι έχουν μαραζώσει στη σκιά του – το φαινόμενο της Ολλανδικής Ασθένειας είναι οικείο σε πολλούς εξαγωγείς βασικών εμπορευμάτων.

Η κατάσταση για τους εισαγωγείς είναι πολύ διαφορετική. Αυτό που θέλει ο πληθυσμός σας είναι προσιτή ενέργεια και φαγητό, μαζί με τους καρπούς της ανάπτυξης που φέρνει. Εδώ και έναν αιώνα περίπου, τα ορυκτά καύσιμα ήταν ο μόνος τρόπος για να το προσφέρουν – αλλά οι καταναλωτές δεν ενδιαφέρονται πολύ αν το σκούτερ τους τροφοδοτείται με πετρέλαιο ή το κλιματιστικό τους με φυσικό αέριο, αρκεί να λειτουργεί και να μην κοστίζει πολύ .

Αυτό που είναι διαφορετικό τώρα είναι ότι υπάρχουν βιώσιμες, προσιτές εναλλακτικές πηγές ενέργειας εκεί έξω. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – και όχι ο άνθρακας ή το φυσικό αέριο – είναι ο φθηνότερος τρόπος παραγωγής νέας ενέργειας για τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού. Στις μεγάλες αγορές αυτοκινήτων, τα νέα ηλεκτρικά οχήματα κοστίζουν ήδη λιγότερο ως προς την κατοχή και τη λειτουργία τους από τα αντίστοιχα που λειτουργούν με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Ακόμη και το αέριο, το οποίο παρέχει πρώτη ύλη για τη χημική βιομηχανία, αντιμετωπίζει το φάσμα της αντικατάστασης από το πράσινο υδρογόνο πριν τελειώσει η δεκαετία.

Ανατροπές

Το μέλλον το οποίο σιγά-σιγά αποκρυσταλλώνεται θα είναι βαθιά ανατρεπτικό για τις χώρες οι οποίες εξαρτώνται περισσότερο από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων – ωστόσο τελικά οι καταναλωτές και οι εισαγωγείς είναι εκείνοι που θα αποφασίσουν σε ποιες πηγές ενέργειας θα στηριχθούν. Τα οικονομικά δεδομένα οδηγούσαν ήδη ακατάπαυστα προς εναλλακτικές λύσεις χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η προσπάθεια της Ρωσίας να χρησιμοποιήσει τις εξαγωγές ενέργειας ως όπλο έχουν προσθέσει ένα ισχυρό στοιχείο εθνικής ασφάλειας στο μείγμα.

Εκείνο το οποίο χρειάζεται ο κόσμος δεν είναι αυστηρές διεθνείς συμφωνίες, αλλά μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Πρωτοβουλίες όπως η φετινή δημιουργία του μηχανισμού απωλειών και ζημιών μπορούν τελικά να συσφίξουν τη συμμαχία μεταξύ των πλούσιων εισαγωγέων ορυκτών καυσίμων και των φτωχών κρατών, παρά τα σχέδια των πετρελαιοπαραγωγιών χωρών. Η αλλαγή η οποία απαιτείται συμβαίνει ήδη μακριά από τις αίθουσες συνεδριάσεων του Σαρμ Ελ Σέιχ – και πρόκειται να συνεχιστεί, ανεξάρτητα από την κατάσταση της διπλωματίας.

naftemporiki.gr