Η αναστολή λειτουργίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στις Ηνωμένες Πολιτείες — το πρώτο shutdown εδώ και επτά χρόνια — βρήκε τις αγορές σε κλίμα ανόδου αλλά και επιφυλακτικότητας.
Περίπου 750.000 ομοσπονδιακοί υπάλληλοι τέθηκαν σε αναγκαστική άδεια, με κόστος 400 εκατ. δολάρια ημερησίως, πάνω από 1 εκατομμύριο συνεχιζουν να εργάζονται, χωρίς να πληρώνονται, ενώ η δημοσίευση της έκθεσης για την απασχόληση του Σεπτεμβρίου ανεστάλη, στερώντας από επενδυτές και Fed ένα βασικό εργαλείο πρόβλεψης.
Δεν είναι ένα σπάνιο φαινόμενο. Οι επενδυτές έχουν «μάθει» να διαχειρίζονται τέτοιες καταστάσεις, αφού είχαμε 20 shutdown από το 1976, στην πλειονότητά τους εξαιρετικά σύντομα.
Παρόλα αυτά – αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε με ένα shutdown, το οποίο έρχεται σε περιβάλλον ακραίας πολιτικής πόλωσης και αμφισβήτησης των θεσμών, με τον Ντόναλντ Τραμπ να έχει βάλει στο στόχαστρο από την κεντρική τράπεζα έως τη στατιστική υπηρεσία.
Στο πλαίσιο αυτό τα futures των αμερικανικών δεικτών αποκαλύπτουν ότι η Wall Street θα ανοίξει με μικρή πτώση. Ελαφρά νευρικότητα επικρατεί στην Ευρώπη. Λίγο μετά το άνοιγμα των αγορών, Παρίσι, Φρανκφούρτη και Μιλάνο παρουσιάζουν ελαφρές απώλειες, ενώ στο Λονδίνο ο FTSE 100 καταγράφει οριακή άνοδο, όπως και ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600. Μεικτή ήταν η εικόνα στην Ασία, με τον Nikkei να υποχωρεί 0,8%, αλλά Χονγκ Κονγκ, Σανγκάη και Σεούλ να εξασφαλίζουν κέρδη.
Σε μια ένδειξη της στροφής στα ασφαλή καταφύγια πάντως, ο χρυσός συνέχισε την ανοδική του πορεία, αγγίζοντας νέο ρεκόρ πάνω από τα 3.900 δολάρια η ουγγιά. Δεν αποκλείεται να δούμε σύντομα το πολύτιμο μέταλλο να απογειώνεται πάνω από τα 4.000 δολάρια ανά ουγκιά.
Ένα ράλι με ανθεκτικότητα… αλλά και ρωγμές
Το 2025 μέχρι στιγμής ήταν η χρονιά των ρεκόρ για τα χρηματιστήρια. Ο Dow Jones έκλεισε στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, με άνοδο 5,2% στο καλύτερο τρίμηνο του τελευταίου έτους. Ο S&P 500 έχει ήδη καταγράψει 28 νέα ιστορικά υψηλά φέτος (+14%), ενώ ο Nasdaq ενισχύεται κατά 17%.
Η αισιοδοξία στηρίζεται στη μείωση των επιτοκίων, τη σταθερότητα των κερδών και τα φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις. Ακόμη και οι μικρότερες εταιρείες, μέσω του δείκτη Russell 2000, σημείωσαν για πρώτη φορά από το 2021 νέο ιστορικό υψηλό.
Ωστόσο, η συνεχής άνοδος έχει αρχίσει να προκαλεί ανησυχία για υπερβολές και πιθανή απότομη διόρθωση. Κάποιοι βλέπουν ομοιότητες με τη φούσκα του dot.com και άλλοι ακόμη και με το κραχ του 1929.
- Μικροεπενδυτές και meme stocks: Η Opendoor Technologies έχει εκτιναχθεί κατά 398% φέτος, σε ορισμένες ημέρες αντιπροσωπεύοντας έως και 13% του συνολικού όγκου συναλλαγών στη Wall Street.
- Η επιστροφή των SPACs: Περισσότερα από 90 SPACs συγκέντρωσαν 20 δισ. δολάρια φέτος, επίπεδα που θυμίζουν το 2021 λίγο πριν το κραχ.
- Αρχικές δημόσιες εγγραφές: Νέες εισαγωγές στο χρηματιστήριο καταγράφουν άνοδο 34% την πρώτη ημέρα διαπραγμάτευσης, το υψηλότερο ποσοστό από το 2000.
- Η φούσκα της AI: Οι «Magnificent Seven» — Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia, Tesla — αντιπροσωπεύουν πλέον το 37% της κεφαλαιοποίησης του S&P 500, ποσοστό-ρεκόρ. Και αυτό τρομάζει.
Ομόλογα και δολάριο
Οι αποδόσεις των αμερικανικών 10ετών ομολόγων υποχώρησαν στο 4,15%, με την αγορά να αποτιμά πιθανότητα 96% για νέα μείωση επιτοκίων τον Οκτώβριο και 74% για άλλη μία τον Δεκέμβριο. Ωστόσο ένα shutdown άνω των 2 εβδομάδων, θα μπορούσε να οδηγήσει το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης και πάλι στην ανιούσα.
Το δολάριο βρίσκεται σε τροχιά αποδυνάμωσης για τέταρτη μέρα. Και η πίεση στο αμερικανικό νόμισμα θα έχει συνέχεια, ειδικά εάν το shutdown διαρκέσει πολύ.
Αν και οι αγορές δεν στηρίζονται σε σαθρά θεμέλια (η αμερικανική οικονομία δείχνει ανθεκτική και η απειλή μιας ύφεσης λόγω δασμών απομακρύνεται), οι φόβοι παραμένουν. Ένα πλήγμα στην αξιοπιστία των ΗΠΑ, μία παρατεταμένη περίοδος αβεβαιότητας θα μπορούσε να είναι ο παράγοντας που θα κατεβάσει απότομα τους διακόπτες στο ράλι. Η εκτόξευση των αποτιμήσεων ενισχύει αυτό τον κίνδυνο.
