Στο Βερολίνο, ορισμένα σούπερ μάρκετ κρύβουν πλέον τις συσκευασίες του καφέ πίσω από το ταμείο ή σε κλειδωμένες προθήκες. Όχι λόγω ελλείψεων σε προμήθειες, αλλά λόγω του αυξημένου αριθμού κλοπών.
Η αιτία; η υψηλή τιμή του καφέ, εξηγούν οι Βερολινέζικες εφημερίδες. Οι τιμές των κόκκων καφέ έχουν αυξηθεί δραματικά, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης Robusta σκαρφάλωσαν στην αρχή του χρόνου πάνω από 5.700 δολάρια τον τόνο στην αγορά της Νέας Υόρκης. Έκτοτε, αν και έχουν μειωθεί σε περίπου 4.896 δολάρια για παράδοση τον Σεπτέμβριο, εξακολουθούν να είναι πολύ πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο των 1.700 δολαρίων.
Οι εξαγωγές καφέ από τη Βραζιλία-τον μεγαλύτερο παραγωγό στον κόσμο- μειώθηκαν σχεδόν κατά το ένα τέταρτο τους πρώτους επτά μήνες του τρέχοντος έτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Έτσι, οι φόβοι για ελλείψεις στην προσφορά αυξάνονται.
Η απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλει δασμό 50% στις εισαγωγές καφέ από τη Βραζιλία ήταν ένα μεγάλο σοκ, καθώς οδήγησε στην αύξηση των τιμών του καφέ.
Αυτό όχι μόνο παρέλυσε τις βραζιλιάνικες εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αλλά ανάγκασε και τους εισαγωγείς να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού σε χώρες όπως η Κολομβία, η Ονδούρα και η Γουατεμάλα, αυξάνοντας τις τιμές του καφέ παγκοσμίως¨», τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
Ο ρόλος των κερδοσκόπων
Οι κερδοσκόποι που στοιχηματίζουν όμως σε άνοδο ή πτώση των τιμών προκαλούν σημαντικές διακυμάνσεις των τιμών.
Ο Τζιουζέπε Λαβάτσα , Διευθύνων Σύμβουλος της ομώνυμης εταιρείας καφέ, θεωρεί την αγορά συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης Robusta του Λονδίνου, η οποία, μαζί με την αγορά Arabica της Νέας Υόρκης, καθορίζουν τις παγκόσμιες τιμές του καφέ, ως τους παράγοντες που επηρεάζουν την αστάθεια των τιμών.
« Τα hedge funds και άλλοι οικονομικοί κερδοσκόποι ευθύνονται για το «80%» της αύξησης των τιμών του καφέ, η οποία έχει οδηγήσει σε «απίστευτη» αστάθεια και αβεβαιότητα στην αγορά, δήλωσε ο επικεφαλής της εταιρείας καφέ Lavazza. «Παράγοντες όπως οι καταστροφές των καλλιεργειών συνέβαλαν, αλλά τα hedge funds έκαναν πραγματικά τη διαφορά», προσθέτει ο Τζιουζέπε Λαβάτσα.
Η αναλύτρια εμπορευμάτων και ειδικός σε συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, Τζούντι Γκέινς, από τη Νέα Υόρκη, συμφωνεί επίσης ότι οι κερδοσκόποι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο: «Οι κερδοσκόποι διασφαλίζουν τη ρευστότητα στις συναλλαγές. Συχνά κατηγορούνται για την αυξημένη αστάθεια των τιμών.
Άλλοι παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο: οι συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια, οι περιορισμοί στις εξαγωγές, οι κλιματικοί κίνδυνοι – και, από το τέλος του έτους, ο νέος Κανονισμός της ΕΕ για την Αποψίλωση των Δασών (EUDR), ο οποίος, σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς, «δύσκολα μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς να προκληθεί χάος».
Η κλιματική αλλαγή
Η Σόφι φον Λέμπεν του Ινστιτούτου Έρευνας για τις Κλιματικές Επιπτώσεις του Πότσνταμ (PIK) θεωρεί την κλιματική αλλαγή ως μία από τις βασικές αιτίες της τρέχουσας αβεβαιότητας. «Δεν υπάρχει κανένας μοναδικός λόγος για τον οποίο οι τιμές του καφέ αυξάνονται τόσο απότομα αυτή τη στιγμή», δήλωσε. Ενώ η τιμή του καφέ στην παγκόσμια αγορά καθορίζεται στα διεθνή χρηματιστήρια καφέ στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, αυτό που διαπραγματεύεται εκεί αντανακλά μια σύνθετη αλληλεπίδραση της παγκόσμιας ζήτησης, των περιφερειακών καιρικών φαινομένων, των γεωπολιτικών παραγόντων και των κλιματικών τάσεων.
«Πέρυσι, για παράδειγμα, υπήρξαν ακραία καιρικά φαινόμενα στο Βιετνάμ και τη Βραζιλία – δύο από τους σημαντικότερους παραγωγούς καφέ στον κόσμο. Στο Βιετνάμ, αρχικά υπήρξε μεγάλη ξηρασία και στη συνέχεια υπήρξαν ασυνήθιστα έντονες βροχοπτώσεις. Στη Βραζιλία, η ξηρασία δεν ήταν τόσο σοβαρή όσο φοβόντουσαν». Τις τελευταίες εβδομάδες, οι τιμές έχουν αυξηθεί ξανά – κυρίως λόγω των κακών μετεωρολογικών προβλέψεων στη Βραζιλία και των πιθανών περιορισμών στις εξαγωγές».
Η ευαισθησία του φυτού του καφέ
Αυτό οφείλεται επίσης στην ευαισθησία του φυτού του καφέ. «Ο καφές καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά γύρω από τον Ισημερινό. Το φυτό είναι εξαιρετικά ευαίσθητο – χρειάζεται ένα σταθερό, ζεστό, υγρό κλίμα, με καλά κατανεμημένες βροχοπτώσεις. Ακόμη και μικρές αποκλίσεις στη θερμοκρασία ή τις βροχοπτώσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο στην απόδοση και την ποιότητα».
Η κλιματική έρευνα δείχνει επίσης σαφώς ότι στο μέλλον, οι ξηρασίες, τα κύματα καύσωνα και οι έντονες βροχοπτώσεις θα αυξηθούν σε πολλές περιοχές καλλιέργειας καφέ – με άμεσες συνέπειες για την παγκόσμια προσφορά.
Παραγωγή καφέ στη νότια Ευρώπη
Υπάρχουν πάνω από 130 γνωστές ποικιλίες καφέ παγκοσμίως – αλλά μόνο δύο, η Arabica και η Robusta, καλλιεργούνται σήμερα εμπορικά. «Αυτή η βιοποικιλότητα είναι ένας θησαυρός που εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε πολύ λίγο», λέει η φον Λέμπεν. «Πολλά από αυτά τα είδη απειλούνται με εξαφάνιση, αλλά θα μπορούσαν να είναι κρίσιμα όσον αφορά την αναπαραγωγή νέων ποικιλιών που μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τη ζέστη, την ξηρασία ή τις ασθένειες».
Ταυτόχρονα, στην Ευρώπη βρίσκονται σε εξέλιξη αρχικά πιλοτικά προγράμματα καλλιέργειας και παραγωγής καφέ, ιδιαίτερα στην Ισπανία και τη νότια Ιταλία.
Προς το παρόν πάντως, δεν αναμένεται μείωση των τιμών του καφέ. Και επειδή γίνεται ολοένα και πιο ακριβός, αναστατώνοντας επίσης την παγκόσμια αγορά.
Η Coca-Cola για παράδειγμα, θέλει να ξεφορτωθεί την Costa Coffee, η αμερικανική Keurig Dr Pepper ανακοίνωσε την πρόθεσή της να αγοράζει την ολλανδική JDE Peet’s και είναι πιθανό να ακολουθήσουν και άλλες συμφωνίες.
Διαβάστε ακόμη
Νέα μεγάλη άνοδος 30% στις διεθνείς τιμές του καφέ
