Μπορεί ο χρυσός να καλπάζει ασταμάτητα ως το απόλυτο καταφύγιο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι επενδυτές είναι σε πανικό. Οι ρευστοποιήσεις σε μετοχές και ομόλογα κράτησαν λίγο. Παρά τη διαρκή κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, χθες είχαμε και πάλι εικόνα ανάκαμψης. Τι συμβαίνει τελικά;
Σύμφωνα με τον στρατηγικό αναλυτή Tom Essaye της Sevens Report, η αντίδραση της αγοράς στον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν δεν είναι αποτέλεσμα απλώς αδιαφορίας, αλλά μιας βαθύτερης εκτίμησης των ισορροπιών: ότι το ρίσκο είναι μεν υπαρκτό, αλλά διαχειρίσιμο — και προσωρινό.
Η πεποίθηση πολλών επενδυτών είναι πως το Ισραήλ δεν θα προχωρούσε σε τόσο ριψοκίνδυνη επιχείρηση εάν δεν ήταν βέβαιο για την υπεροχή του. Η στρατιωτική υποδομή του Ιράν έχει δεχτεί σοβαρό πλήγμα, ενώ η ικανότητά του να ανταποδώσει ουσιαστικά περιορίζεται όχι μόνο από το τεχνολογικό χάσμα, αλλά και από το βάρος των μακροχρόνιων κυρώσεων.
Σταθερές εν τω μεταξύ παρέμειναν, μετά την αρχική εκτίναξή τους, και οι τιμές του πετρελαίου. Όπως σημειώνει ο Essaye, η αμερικανική αγορά ενέργειας είναι πλέον αυτάρκης: οι ΗΠΑ είναι καθαρός εξαγωγέας πετρελαίου, χάρη στην επανάσταση του fracking, ενώ η Σαουδική Αραβία διατηρεί επαρκή πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα. Οπότε, ακόμη κι αν οι εξαγωγές του Ιράν διακοπούν πλήρως, ο αντίκτυπος στις διεθνείς τιμές είναι πολύ μικρότερος απ’ ό,τι στη δεκαετία του 1970.
Η «κόπωση δασμών» και το φαινόμενο TACO
Ένα δεύτερο μέτωπο που θα μπορούσε να πυροδοτήσει ανησυχία είναι ο εμπορικός πόλεμος του προέδρου Τραμπ. Η ρητορική κλιμακώνεται, οι δασμοί απειλούν να επιστρέψουν μαζικά, αλλά οι επενδυτές έχουν αποκτήσει… ανοσία. Ο Essaye το αποδίδει σε φαινόμενο «κόπωσης δασμών», με τους επαγγελματίες να παρακολουθούν με σκεπτικισμό τα πολλαπλά τελεσίγραφα του Λευκού Οίκου.
Η φράση «Trump Always Chickens Out» — ή αλλιώς TACO — έχει καθιερωθεί στην αργκό της Wall Street, ως ένδειξη ότι η αγορά θεωρεί πως οι απειλές του προέδρου δεν υλοποιούνται σχεδόν ποτέ. Το επόμενο κρίσιμο ορόσημο είναι η 9η Ιουλίου, όταν λήγει το προσωρινό πάγωμα επιβολής νέων δασμών. Μέχρι τότε, η αντίδραση αναμένεται υποτονική, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Market Watch.
Τα ελλείμματα δεν σοκάρουν πια κανέναν
Παρά το γιγαντιαίο έλλειμμα των ΗΠΑ και την υπερδιόγκωση του δημόσιου χρέους, οι επενδυτές συνεχίζουν να αγοράζουν αμερικανικά ομόλογα. Η απόδοση του 30ετούς υποχώρησε κάτω από το όριο του 5%, παρά το νέο πακέτο φοροαπαλλαγών και δαπανών που εξετάζει η Γερουσία.
Ο Essaye θυμίζει ότι στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου το 2022, η αγορά τιμώρησε άμεσα τις ανεδαφικές εξαγγελίες της κυβέρνησης Τρας. Όμως στις ΗΠΑ, η εμπιστοσύνη στο δολάριο, στην Fed και στο status quo παραμένει ισχυρή — προς το παρόν. Σήμα αφύπνισης θα ήταν, κατά τον Essaye, αν η απόδοση του 10ετούς υπερβεί το 5%.
Η επιλεκτική αδιαφορία της αγοράς
«Αν ένας πόλεμος στη Μέση Ανατολή δεν ρίχνει την τιμή της Apple, τότε τι θα το κάνει;» αναρωτιέται εύστοχα το MarketWatch. Οι επενδυτές παραμένουν αισιόδοξοι εν μέρει γιατί έχουν μάθει να διαχειρίζονται τον «θόρυβο». Τα τελευταία πέντε χρόνια —από την πανδημία έως τον πληθωρισμό του 2022— η οικονομία των ΗΠΑ έχει δείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα.
Ακόμη και αν οι δείκτες μεταποίησης είναι απογοητευτικοί, ακόμη κι αν η αβεβαιότητα για τη νομισματική πολιτική παραμένει, τίποτα από όλα αυτά δεν θεωρείται αρκετό για να αλλάξει δραματικά τη βραχυπρόθεσμη εικόνα.
Ενα «μετρημένο στοίχημα» που μπορεί να πάει στραβά
Παρά τα παραπάνω, δεν λείπουν οι προειδοποιήσεις. Ο Russ Mould της AJ Bell μιλά στο CNBC για υποτιμημένο γεωπολιτικό ρίσκο, ενώ ο David Roche της Quantum Strategy υπογραμμίζει ότι αυτή η σύγκρουση δεν είναι απλώς άλλη μία αεροπορική επιχείρηση του Ισραήλ: είναι ένας ανοιχτός, διαρκής πόλεμος, με απρόβλεπτη έκβαση.
Αναλυτές της Deutsche Bank σημειώνουν ότι, ιστορικά, οι αγορές αντιδρούν αρχικά με πτώση 6% σε τέτοιους κραδασμούς, αλλά συνήθως ανακάμπτουν εντός τριών εβδομάδων. Ωστόσο, εάν η σύγκρουση περάσει σε άλλο επίπεδο —με αμερικανική εμπλοκή ή αποκλεισμό στα Στενά του Ορμούζ— τότε ο κίνδυνος για τις αγορές θα είναι υπαρξιακός.
Η φαινομενική αδιαφορία των αγορών δεν είναι προϊόν άγνοιας ή αφέλειας. Είναι ένα υπολογισμένο στοίχημα ότι η σύγκρουση θα παραμείνει ελεγχόμενη, ότι οι βασικοί παίκτες δεν έχουν συμφέρον να οδηγηθούν σε γενικευμένο πόλεμο, και ότι το ενεργειακό αποτύπωμα του Ιράν δεν αρκεί για να τινάξει τον πλανήτη στον αέρα.
Το στοίχημα όμως αυτό είναι εύθραυστο. Και αν σπάσει, η διόρθωση μπορεί να είναι απότομη και οδυνηρή.
