Μπορεί να είναι το πιο σκληρό υλικό στον κόσμο, αλλά τα διαμάντια αποδεικνύονται εξαιρετικά ευάλωτα στην επιθετική εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ.
Η απόφαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να επιβάλει δασμό 10% στις εισαγωγές επεξεργασμένων διαμαντιών απειλεί ευθέως έναν κλάδο που ήδη δοκιμάζεται σκληρά.
Οι ΗΠΑ απορροφούν πάνω από το 50% της παγκόσμιας ζήτησης για επεξεργασμένα διαμάντια, καθιστώντας τον αμερικανικό δασμό ένα κρίσιμο πλήγμα. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή: αν η 90ήμερη αναστολή που ανακοίνωσε ο Τραμπ λήξει χωρίς συμφωνία, αναμένονται ακόμα υψηλότεροι δασμοί.
«Η βιομηχανία διαμαντιών βρίσκεται σε μια τέλεια καταιγίδα παγκοσμίως, και οι δασμοί είναι απλώς το τελευταίο πλήγμα», δήλωσε στο CNBC η Κάρεν Ρέντμιστερς, CEO του Antwerp World Diamond Centre, του ιστορικού οργανισμού που εκπροσωπεί 1.400 επιχειρήσεις στο διαμαντένιο district της Αμβέρσας.
Πολυεθνική διαδρομή – Πολυεπίπεδος κίνδυνος
Η εφοδιαστική αλυσίδα των διαμαντιών είναι εξαιρετικά σύνθετη. Από τα ορυχεία της Μποτσουάνα και της Νότιας Αφρικής, στα χρηματιστηριακά hubs της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης, έπειτα στα κέντρα κοπής και στίλβωσης και τελικά στις βιοτεχνίες κοσμημάτων, τα διαμάντια διασχίζουν πολλαπλά σύνορα πριν φτάσουν στις βιτρίνες. Η πολυπλοκότητα αυτή τα καθιστά εξαιρετικά ευαίσθητα σε οποιαδήποτε διαταραχή στο διεθνές εμπόριο.
Παρότι χρυσός και χαλκός εξαιρούνται από τους αμερικανικούς δασμούς, η βιομηχανία πιέζει να εξαιρεθούν και τα διαμάντια. «Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι τα ακατέργαστα διαμάντια είναι πρώτη ύλη», σημειώνει η Ρέντμιστερς. «Δεν κυκλοφορείς με ένα στιλβωμένο διαμάντι στο χέρι — είναι ενσωματωμένο σε δαχτυλίδι ή σκουλαρίκι».
Η επανάσταση των εργαστηριακών διαμαντιών
Πολύ πριν τους δασμούς, ο κλάδος αντιμετώπιζε ήδη έναν βαθύτερο σεισμό: την είσοδο των εργαστηριακών διαμαντιών (lab-grown diamonds). Χημικά πανομοιότυπα με τα φυσικά, δεν διακρίνονται με γυμνό μάτι και κοστίζουν έως και 80% λιγότερο.
Σύμφωνα με τη μελέτη Real Weddings 2025 της The Knot, πάνω από το 50% των Αμερικανών ζευγαριών που αρραβωνιάστηκαν το 2024 επέλεξαν εργαστηριακό διαμάντι στο δαχτυλίδι τους.
Ορόσημο αποτέλεσε το 2021 η απόφαση της Pandora –της μεγαλύτερης κοσμηματοβιομηχανίας στον κόσμο– να σταματήσει εντελώς τη χρήση φυσικών διαμαντιών. «Πριν 18 μήνες, στις ΗΠΑ, τα εργαστηριακά διαμάντια ξεπέρασαν σε όγκο τα φυσικά. Από τότε, η τάση ενισχύεται διαρκώς», δήλωσε ο CEO της εταιρείας, Αλεξάντερ Λασίκ.
«Με αυτό το μοντέλο αξίας, μπορούμε να προσφέρουμε διαμάντια σε περισσότερους ανθρώπους. Δεν μειώνεται απαραίτητα ο συνολικός όγκος — αυξάνεται η πρόσβαση».
Πτώση τιμών και αναζήτηση σταθερότητας
Το τίμημα για τη βιομηχανία των φυσικών διαμαντιών είναι βαρύ: από το ιστορικό υψηλό του Μαρτίου 2022, οι τιμές έχουν υποχωρήσει σχεδόν 60%.
Κάποιοι αναλυτές ωστόσο βλέπουν σημάδια εξισορρόπησης. «Η διαφορά τιμής μεταξύ των δύο τύπων διαμαντιών ίσως φτάνει σε σημείο όπου οι καταναλωτές αρχίζουν να τα αντιλαμβάνονται ως διαφορετικά προϊόντα», υποστηρίζει ο ανεξάρτητος αναλυτής Πολ Ζίμνισκι.
«Όταν μπορείς να πάρεις ένα εργαστηριακό διαμάντι 4 καρατίων με μερικές χιλιάδες δολάρια, ενώ το φυσικό κοστίζει εκατοντάδες χιλιάδες, η διαφορά γίνεται εμφανής».
Η De Beers, κολοσσός της βιομηχανίας, αντί να επενδύσει στο ανερχόμενο κομμάτι των LGD, αποσύρεται. Ανακοίνωσε το κλείσιμο της θυγατρικής Lightbox, του brand εργαστηριακών διαμαντιών, θέλοντας να εστιάσει εξ ολοκλήρου στα φυσικά διαμάντια.
«Η σταθερή πτώση της αξίας των εργαστηριακών διαμαντιών στην αγορά κοσμημάτων ενισχύει τη διαφοροποίησή τους από τα φυσικά», τόνισε ο CEO της εταιρείας, Άλ Κουκ. Η κίνηση έρχεται την ώρα που η De Beers αναζητά αγοραστή, καθώς η μητρική της, Anglo American, προχωρά σε πώληση.
Όμως η μάχη για το μέλλον του διαμαντιού δεν θα κριθεί μόνο στις τιμές ή τους δασμούς. Όπως λέει ο Ζίμνισκι: «Το διαμάντι είναι μια συναισθηματική αγορά. Δεν είναι πρακτική επιλογή. Οι άνθρωποι θέλουν την ιστορία πίσω από τη δημιουργία. Αν πρόκειται να πληρώσουν σημαντικά παραπάνω για ένα φυσικό διαμάντι, πρέπει να είναι βέβαιοι ότι είναι πράγματι φυσικό. Αυτή πρέπει να είναι η προτεραιότητα του κλάδου».
