Πόσες φορές έχουμε ακούσει ότι «η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας είναι ο τουρισμός»; Μια φράση που μπορεί να ακούγεται ωραία, αλλά στην πραγματικότητα κρύβει την μεγάλη αλήθεια: μια χώρα χωρίς παραγωγή είναι μια χώρα ευάλωτη. Και η Ελλάδα, εδώ και δεκαετίες, έχει αφήσει τη βιομηχανία της να ξεθωριάσει.
Από τη δόξα στην παρακμή
Κλωστοϋφαντουργίες, ναυπηγεία, εργοστάσια ηλεκτρικών συσκευών – ολόκληροι κλάδοι που στήριξαν γενιές εργαζομένων χάθηκαν από τον χάρτη. Ο διεθνής ανταγωνισμός, το ακριβό ρεύμα, η έλλειψη στρατηγικής και η βιασύνη να στραφούμε στις υπηρεσίες μας οδήγησαν στην αποβιομηχάνιση. Το αποτέλεσμα; Μια οικονομία που εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τον τουρισμό και την κατανάλωση.
Γιατί το ζήτημα επιστρέφει σήμερα;
Η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία μας έδειξαν με τον πιο σκληρό τρόπο τι σημαίνει να μην παράγεις τα απαραίτητα: από φάρμακα και τρόφιμα, μέχρι πρώτες ύλες και ενέργεια. Και ξαφνικά, η λέξη reindustrialization δεν είναι ακαδημαϊκή. Είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
Πώς πρέπει να είναι η νέα βιομηχανία;
Όχι, δεν θα γυρίσουμε στα εργοστάσια καμινάδας του ’70. Η βιομηχανία του μέλλοντος πρέπει να είναι πράσινη, ψηφιακή και εξωστρεφής.
- Να στηρίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην κυκλική οικονομία.
- Να αξιοποιεί την τεχνολογία: ρομποτική, αυτοματοποίηση, τεχνητή νοημοσύνη.
- Να παράγει προϊόντα που μπορούν να σταθούν διεθνώς: από τρόφιμα υψηλής ποιότητας, μέχρι φάρμακα και ναυπηγική τεχνολογία.
Τα αγκάθια
Η αλήθεια είναι σκληρή: η ενέργεια παραμένει ακριβή, η γραφειοκρατία «σκοτώνει», οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ασφυκτιούν από έλλειψη χρηματοδότησης και οι νέοι επιστήμονες συνεχίζουν να φεύγουν στο εξωτερικό. Αν αυτά δεν λυθούν, η επαναβιομηχάνιση θα μείνει ένα ωραίο σύνθημα σε powerpoint.
Το στοίχημα
Η Ελλάδα έχει στα χέρια της μια μεγάλη ευκαιρία: τα ευρωπαϊκά κονδύλια για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και τη γεωγραφική της θέση ως κόμβο στη Μεσόγειο. Το θέμα είναι αν θα τολμήσουμε να κάνουμε επιτέλους σοβαρή βιομηχανική πολιτική ή αν θα ξαναχαθεί η στιγμή.
Γιατί η αλήθεια είναι μία: χωρίς βιομηχανία, η Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι μια οικονομία μισή. Και σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, αυτό δεν είναι απλώς πρόβλημα – είναι κίνδυνος!
Ευάγγελος Μαργκέλης, Commercial & development Director, BSS | Building Solid Success
