Τις προϋποθέσεις για τα ομαδικά ασφαλιστήρια ώστε να εξισωθούν με τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης εξετάζει η αρμόδια επιτροπή που έχει συσταθεί.
Ηλικιακό όριο στις προϋποθέσεις λήψης της παροχής και για τα ομαδικά ασφαλιστήρια, έτσι
ώστε να εξισωθούν με τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) και να ισορροπήσει κάπως ο β’ πυλώνας ασφάλισης.
Αυτή είναι μια από τις προτάσεις που εξετάζεται από την αρμόδια επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί από εκπροσώπους του υπουργείου Εργασίας και της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ),
που είναι ο επίσημος ελεγκτής των ΤΕΑ.
Στο πλαίσιο αυτό, και με δεδομένο ότι ήδη από την τελευταία νομοθετική παρέμβαση (ν.5078/23 αρ. 13) έχουν τεθεί σχετικές προϋποθέσεις για τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης, το σχέδιο που βρίσκεται υπό επεξεργασία επιδιώκει την ανάλογη παρέμβαση και για τα ομαδικά ασφαλιστήρια.
Σε αυτή τη φάση ισχύουν τέσσερις προϋποθέσεις λήψης της συνταξιοδοτικής παροχής μόνο
για τα ΤΕΑ. Αυτές είναι οι εξής:
α) Η συνταξιοδότηση από τον κύριο φορέα ασφάλισης, ή
β) Η ηλικία των 62 ετών, ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης στο ΤΕΑ. Πρόκειται για το σημερινό ελάχιστο ηλικιακό όριο για τη λήψη πλήρους σύνταξης από τον κύριο φορέα ασφάλισης. Το συγκεκριμένο όριο μπορεί να τροποποιηθεί – διαμορφωθεί εκ νέου, αν αυξηθούν τα όρια ηλικίας. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα ισχύει το νέο ηλικιακό όριο, όπως αυτό θα διαμορφωθεί.
γ) Η ηλικία των 55 ετών με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης στο ΤΕΑ ή ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης αν η εργασιακή σχέση τερματίζεται λόγω οικειοθελούς αποχώρησης με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη.
δ) Ο τερματισμός της εργασιακής σχέσης χωρίς τη βούληση του εργαζομένου.
Στις συζητήσεις που έχουν γίνει στην αρμόδια επιτροπή εξετάζεται το ενδεχόμενο ανάλογες
προϋποθέσεις να εισαχθούν για τα ομαδικά ασφαλιστήρια.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι εφεξής για να λάβει κάποιος την παροχή από ένα ομαδικό ασφαλιστήριο, θα πρέπει να έχει συμπληρώσει για παράδειγμα, το 55ο έτος ηλικίας, όπως ισχύει και για τα ΤΕΑ.
Είναι πιθανό το συγκεκριμένο όριο να αυξηθεί και για τις δύο περιπτώσεις (ΤΕΑ και ομαδικά
ασφαλιστήρια) στα 60 έτη.
Επίσης, εξετάζεται το ενδεχόμενο είτε να μειωθεί η δεύτερη παράμετρος της συγκεκριμένης υποχρέωσης (20 έτη ασφάλισης) είτε ακόμα και να εξαλειφθεί, καθώς διαπιστώθηκε πως στην πράξη (ως προϋπόθεση λήψης της παροχής) πολύ δύσκολα καλύπτεται από τους ασφαλισμένους.
Ξεχωριστή σημασία έχει και το πεδίο της δημιουργίας πολυεργοδοτικών ΤΕΑ. Εκεί, δύο χρόνια μετά τη λειτουργία του ισχύοντος νόμου, φαίνεται πως δεν υπήρξε θετική ανταπόκριση από
την αγορά.
Το σκέλος της επιβολής πλαφόν στις εισφορές (έως 20% επί των ακαθάριστων αποδοχών του μισθού) λειτούργησε ως αντικίνητρο προώθησης της διαδικασίας. Το ίδιο συνέβη και
με την επιβολή φορολογίας της παροχής (5% – 20% ανάλογα με τα έτη ασφάλισης).
Προβλήματα
Ακόμα και η διάταξη που ορίζει πως οι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν την ηλικία των 62 ετών ή των 55 ετών με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης στο ΤΕΑ και συνεχίζουν να απασχολούνται δύνανται, σε περίπτωση προγραμμάτων συνταξιοδοτικών παροχών των οποίων τα μέλη φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο, να λάβουν, κατόπιν αιτήσεώς τους, ως προκαταβολή, το 50% της αξίας του λογαριασμού τους κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης,
δεν έδωσε την αναμενόμενη ώθηση στον β’ πυλώνα ασφάλισης.
Το κυριότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα πολυεργοδοτικά ΤΕΑ είναι το όριο των 100 ατόμων για τη σύστασή τους.
Παράλληλα -και αυτό ισχύει για όλα τα ΤΕΑ- η ύπαρξη υψηλών λειτουργικών δαπανών για να τεθούν σε εφαρμογή επίσης αποτελεί ένα αντικίνητρο σε σύγκριση με τα ομαδικά ασφαλιστήρια.
Στο σχέδιο νόμου που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και αναμένεται να είναι έτοιμο στα τέλη της τρέχουσας ή στις αρχές της επόμενης χρονιάς εκτιμάται ότι θα μπορούν να γίνουν παρεμβάσεις σε όλα τα ανωτέρω πεδία.
Άλλωστε, παραμένει ως κεντρικός στόχος η αξιοποίηση των ΤΕΑ στη λογική της δημιουργίας
μιας πρόσθετης, επαγγελματικής σύνταξης για τους σημερινούς ασφαλισμένους – εργαζόμενους, αυριανούς συνταξιούχους.
Σε αυτό το πλαίσιο, συζητείται και η πρόταση που έχει υποβληθεί για τη δημιουργία ενός Εθνικού Παρατηρητηρίου για την Επαγγελματική Ασφάλιση ή ακόμα καλύτερα ενός Εθνικού Συμβουλίου Επαγγελματικής Ασφάλισης.
Εκεί θα μπορούν να συμμετέχουν εκπρόσωποι του β’ πυλώνα ασφάλισης, αλλά και εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Συνδυαστικά με τη δημιουργία πλατφόρμας συνταξιοδοτικών πληροφοριών, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να ελέγχουν σε «πραγματικό χρόνο» τις συνταξιοδοτικές προοπτικές που θα
έχουν από τα προγράμματα όπου ενδεχομένως έχουν ενταχθεί (ομαδικά ασφαλιστήρια ή ΤΕΑ).
Αντικίνητρα για δημιουργία νέων ΤΕΑ
Κοινή συνισταμένη των παρεμβάσεων που ετοιμάζονται είναι ότι το νέο φορολογικό καθεστώς, όπως θεσμοθετήθηκε στα τέλη του 2023, λειτούργησε ως αντικίνητρο για τη δημιουργία νέων ΤΕΑ.
Στο β’ τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), καταγράφηκε αύξηση 3,8%, στα 2,639 δισ. ευρώ για τη συνολική αξία του ενεργητικού των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. Πρόκειται για αύξηση 96 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Όμως, ειδικοί της αγοράς εκτιμούν ότι η συγκεκριμένη ανοδική τάση θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν είχαν προκύψει και άλλα ΤΕΑ, διαδικασία που την τελευταία διετία έχει παγώσει.
Ακριβέστερα, σύμφωνα με την ΤτΕ, οι συνολικές καταθέσεις των ΤΕΑ, κατά το β’ τρίμηνο του 2025, αυξήθηκαν 25 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο, φτάνοντας στα 103 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα, η αξία των τοποθετήσεων των Ταμείων σε χρεωστικούς τίτλους ανήλθε στο 1,16 δισ. ευρώ.
Επίσης, οι συνολικές τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια έφτασαν στα 902 εκατ. ευρώ, από 843 εκατ. ευρώ που ήταν τρεις μήνες νωρίτερα.
Ωστόσο, αμετάβλητη παρέμεινε το β’ τρίμηνο, στα 423 εκατ. ευρώ, η αξία των τοποθετήσεων σε μετοχές.
