Πυρ ομαδόν από Φορείς, επαγγελματίες της αγοράς, αλλά και απλούς πολίτες, προκάλεσε το εργασιακό νομοσχέδιο, που έως σήμερα και για 21 μέρες βρισκόταν στη δημόσια διαβούλευση.
Υπήρξε καταιγισμός από σχόλια που είχαν φτάσει τα 11.896 λίγο πριν ολοκληρωθεί η διαδικασία, με τη συντριπτική πλειονότητα εξ αυτών να είναι ιδιαιτέρως επικριτικά για την επιλογή της Κυβέρνησης να επαναρρυθμίσει εκ νέου τις εργασιακές σχέσεις.
Από αυτά τα 237 αφορούσαν ειδικά το σκέλος της διαβούλευσης και εμπεριείχαν την κριτική που ασκήθηκε, ακόμα και ανά άρθρο, καθώς υπήρξαν φορείς, όπως ο Σύλλογος Εργαζομένων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, που ασχολήθηκαν επισταμένα με όλες τις παραμέτρους του σχεδίου νόμου.
Ασφαλώς και την μερίδα του λέοντος στις διατάξεις που σχολιάζονται δυσμενώς, είναι η πρόθεση της Κυβέρνησης να θεσμοθετήσει τις 13 ώρες εργασίας, σε έναν εργοδότη. Έντονη κριτική ασκείται όμως και στο πεδίο της υπερωριακής απασχόλησης, με ειδική αναφορά στον κίνδυνο απόλυσης, ακόμα και στις fast track προσλήψεις, στις ώρες ανάπαυσης και στην ίδια την χρήση της Ψηφιακής Κάρτας που αμφισβητείται η επάρκειά της, ως προς την καταβολή των υπερωριών.
Η «Ν» συγκέντρωσε τις 11 κυριότερες διαφωνίες που εκφράστηκαν στο πεδίο της δημόσιας διαβούλευσης, οι οποίες είναι οι εξής:
Κόκκινη κάρτα
*Εργασία 13 ώρες ημερησίως σε έναν εργοδότη: Η συγκεκριμένη διάταξη θεωρείται ότι οδηγεί στην πλήρη εξάντληση και διάλυση κάθε έννοιας προσωπικής και οικογενειακής ζωής. Όπως τονίζει ο Σύλλογος Εργαζομένων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας το γεγονός ότι η διάταξη έως τώρα εφαρμοζόταν σε δύο εργοδότες σήμαινε (θεωρητικά) ότι ο εργαζόμενος διατηρούσε το δικαίωμα της επιλογής.
Τώρα, η υπερωριακή εργασία σε έναν εργοδότη, μετατρέπεται σε υποχρέωση. Γίνεται μάλιστα ειδική αναφορά στο γεγονός ότι το νομοσχέδιο επισημαίνει πως «η άρνηση του εργαζόμενου να εργαστεί υπερωριακά δεν αποτελεί λόγο απόλυσης μόνο όταν δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη». Στο πεδίο της εργασίας όμως, τονίζεται ότι «είναι άνισες οι σχέσεις μεταξύ των δύο μερών, δηλαδή οι εργοδότες είναι οι ισχυροί και οι εργαζόμενοι οι αδύναμοι.
Ειδικά ως προς το επιχείρημα ότι το συγκεκριμένο μέτρο το ζήτησαν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, γίνεται λόγος μέχρι και για «λαθροχειρία της Κυβέρνησης» η οποία χαρακτηρίζεται εξοργιστική, αφού χρησιμοποιείται ως άλλοθι για τις συγκεκριμένες πολιτικές «η κατάσταση φτωχοποίησης στην οποία έχουν οδηγήσει τον κόσμο της εργασίας με τους χαμηλούς μισθούς και την ανεξέλεγκτη ακρίβεια, η οποία καθιστά σχεδόν αναγκαστική την 13ωρη εργασία προκειμένου να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες επιβίωσης».
Κίτρινες κάρτες
Κατάτμηση άδειας: Ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) διαπιστώνει ότι το δικαίωμα που θα δίνει εφεξής ο νόμος στον εργαζόμενο να αιτείται επιμερισμό της άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, περιορίζει την εργοδοτική ευελιξία και δύναται να επιφέρει μείζονα ζητήματα, ιδίως σε βιομηχανίες συνεχούς λειτουργίας.
Υπερωριακή απασχόληση και στην εκ περιτροπής εργασία: Εκτιμάται ότι με τη διάταξη αυτή, οι εργοδότες θα μπορούν να προσλαμβάνουν εργαζόμενους που θα δουλεύουν μόνο τις ημέρες που υπάρχει φόρτος εργασίας και μέχρι εξάντλησης, με διάλυση κάθε δυνατότητας προγραμματισμού της ζωής τους.
Διευθέτηση χρόνου εργασίας: Εφεξής θα μπορεί ο εργοδότης να πραγματοποιεί τη διευθέτηση σε εβδομαδιαία βάση, σε συνεννόηση με το σωματείο ή ακόμα και με ατομική συμφωνία με τον εργαζόμενο. Στην πραγματικότητα όμως εκτιμάται ότι θα επιβάλλεται η 10άωρη απασχόληση, με την επισήμανση ότι πρόκειται για μια αλλαγή προς το χειρότερο.
Ψηφιακή Κάρτα: Τα τρία μονά «χτυπήματα» κάθε μήνα ανά εργαζόμενο, που επιτρέπεται να γίνονται, προκαλούν ανησυχία. Ο ΣΦΕΕ προτείνει ο εργαζόμενος να αιτιολογεί γραπτώς την όποια έλλειψη σήμανσης της ψηφιακής κάρτας του και αυτή να φυλάσσεται από την επιχείρηση και να προσκομίζεται σε περίπτωση ελέγχου. Ταυτόχρονα, άλλοι φορείς εργαζομένων διαπιστώνουν ότι η καταγραφή του ωραρίου απασχόλησης σε πραγματικό χρόνο, δεν μεταφράζεται απαραιτήτως σε καταβολή των υπερωριών που προκύπτουν, ανά εργαζόμενο. Σε άλλα σχόλια τονίζεται ότι οι μονές σημάνσεις ακυρώνουν την ίδια την χρήση της ψηφιακής κάρτας.
Κατά παραγγελία συμβάσεις: Η πλέον χαρακτηριστική αναφορά για τις κατά παραγγελία συμβάσεις εργασίας, έγινε από το Σωματείο Εργαζομένων της Eurobank. Ονοματίζονται ως «απόλυτη παραφωνία στο σώμα του εργασιακού δικαίου». Τονίζεται ότι δεν υπάρχει κανένας νομοθετικός περιορισμός και δεν αποκλείεται η ευκαιριακή εργασία να λάβει γενικευμένη μορφή από διάφορες επιχειρήσεις και ιδίως στον ευρύ, αναπτυγμένο οικονομικό τομέα της παροχής υπηρεσιών. Πρόκειται για διάταξη που θεσπίστηκε από το 2023 (ν.5053) και ζητείται η κατάργησή του. Οι fast track ή μηδενικών ωρών προσλήψεις, όπως λέγονται οδηγούν τους εργαζόμενους στη διαδικασία της αναμονής και της άμεσης αποδοχής των όρων εργασίας που θα τους παρουσιάζονται.
Απολύσεις: Γίνεται λόγος για κίνδυνο fast track απολύσεων και μάλιστα χωρίς αποζημίωση. Αν ένας εργαζόμενος απουσιάσει συνολικά πέντε ημέρες από την εργασία του χωρίς άδεια (δύο ημέρες μετά την ειδοποίηση του εργοδότη, η οποία γίνεται στις τρεις μέρες αδικαιολόγητης απουσίας) θεωρείται καταγγελία της σύμβασης από την πλευρά του εργαζόμενου. Έτσι, ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να προβεί σε οικειοθελή αποχώρηση του εργαζόμενου χωρίς την υπογραφή του.
Κατάργηση εισφορών για προσαυξήσεις σε υπερωριακή απασχόληση, νυχτερινή εργασία και εργασία σε αργίες: Οι υπερωρίες γίνονται έτσι πιο φτηνές για τους εργοδότες οδηγώντας σε μια λογική εξουθένωσης των εργαζομένων, αντί προσλήψεων. Επίσης, μειώνονται τα έσοδα προς τον ΕΦΚΑ, ενώ και οι εργαζόμενοι στη λήξη του εργασιακού τους βίου, κινδυνεύουν να λάβουν αισθητά μικρότερες συντάξεις, από εκείνες που θα ανέμεναν.
Ημερήσια ανάπαυση: Η Ένωση Ξενοδόχων Ηρακλείου εγείρει θέμα ανατροπής της 11άωρης ημερήσιας ανάπαυσης. Συγκεκριμένα προτείνει μετά το οκτάωρο, ανάπαυση για τρεις ώρες και εν συνεχεία απασχόληση για άλλες τέσσερις ώρες, πάντα με συναίνεση του εργαζόμενου. Τονίζεται ότι πρόκειται για πάγιο αίτημα των ξενοδοχείων, που έχει ήδη συμπεριληφθεί σε κάποιες συλλογικές συμβάσεις, ώστε να μειωθεί το συνεχόμενο 11ωρο ανάπαυσης, σε 8 ώρες συνεχούς ανάπαυσης με όρους και προϋποθέσεις.
Κατάργηση βιβλίου κανονικών αδειών: Επισημαίνεται ότι η αντικατάσταση αυτού με την απογραφική αναγγελία της κανονικής άδειας κατά τον επόμενο της χορήγησης μήνα, μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα σχετικά με τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και τον έλεγχο της επιθεώρησης εργασίας. Όπως τονίζεται έχει παρατηρηθεί στην πράξη, εκούσια ή ακούσια, λανθασμένη υποβολή απογραφικών αναγγελιών στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Επίσης, δεν θα είναι δυνατό να ελεγχθεί η απασχόληση και η αμοιβή σε ημέρα κανονικής άδειας ούτε και η διαπίστωση ή η διεκδίκηση δικαιωμάτων από παράνομη καταγγελία σύμβασης εργασίας (απόλυση) κατά τη διάρκεια της ετήσιας κανονικής άδειας.
Χρόνος προετοιμασίας εργαζόμενου: Πρόκειται για τα 10 και τα 30 λεπτά που εισάγεται στο νομοσχέδιο. Τονίζεται ότι ο εθνικός νομοθέτης εισάγει την φράση «χρόνος προετοιμασίας» κατά τον οποίο ο εργαζόμενος βρίσκεται στη διάθεση του εργοδότη. Τέτοιος όρος όμως δεν υπάρχει ούτε σε σχετική ευρωπαϊκή οδηγία. Άρα ο «χρόνος προετοιμασίας» θεωρείται χρόνος εργασίας, εφόσον ο εργαζόμενος βρίσκεται στη διάθεση του εργοδότη, με συνέπεια να περιορίζεται η προσωπική του ελευθερία προς όφελος του εργοδότη.
Επόμενα βήματα μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης είναι να επιλέξει το υπουργείο Εργασίας, αν και ποιες παρεμβάσεις θα ενσωματώσει στο τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου, από τα σχόλια που έχουν καταγραφεί. Ο προγραμματισμός θέλει μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου να ενταχθεί το τελικό κείμενο στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, ώστε λίγες μέρες μετά να τεθεί προς ψήφιση από την Ολομέλεια.
