Σειρά αλλαγών με κίνητρα για την αύξηση της προσφοράς ακινήτων περιλαμβάνονται στο πακέτο των παρεμβάσεων που ανακοινώθηκε από την Κυβέρνηση.
Ορισμένα από αυτά τίθενται ήδη σε εφαρμογή από φέτος, όπως η επιστροφή ενός ενοικίου στα τέλη Νοεμβρίου. Η λίστα εμπλουτίζεται μέσω επέκτασης σειράς μέτρων τα οποία έληγαν στο τέλος του έτους αλλά και αλλαγές κυρίως στο σκέλος της φορολογίας σε μία προσπάθεια να ανοίξουν τα χιλιάδες ακίνητα που παραμένουν κλειστά.
Στα μέτρα που επεκτείνονται στο 2026 περιλαμβάνονται:
- Απαλλαγή φόρου εισοδήματος για 3 έτη για κενές κατοικίες. Το συγκεκριμένο μέτρο καλύπτει τα μισθώματα κατοικιών έως 120 τ.μ. οι οποίες ήταν κενές ή χρησιμοποιούνταν για βραχυχρόνια μίσθωση και στη συνέχεια πέρασαν σε νέα μίσθωση για τουλάχιστον τρία έτη, με συμβόλαια που υπογράφονται μέχρι το τέλος του 2026. Βασική αρχή της τριετούς φοροαπαλλαγής είναι ότι το κλειστό ακίνητο που δίδεται για μακροχρόνια μίσθωση θα πρέπει να παραμένει μισθωμένο για τρία συνεχή χρόνια. Αν το ακίνητο εκκενωθεί, έστω και για μία μέρα, η απαλλαγή διακόπτεται από το έτος που δημιουργήθηκε το κενό και οι ιδιοκτήτες υποχρεούνται να επιστρέψουν όλους τους φόρους που γλίτωσαν, μαζί με ενδεχόμενες προσαυξήσεις.
- Αναστολή ΦΠΑ στις νέες οικοδομές. Επεκτείνεται για μια ακόμη μια χρονιά με σκοπό την αύξηση των προς διάθεση κατοικιών. Ο ΦΠΑ που αφορά τις αγοραπωλησίες νεόδμητων ακινήτων εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2006 και τέθηκε σε αναστολή από την 1η Ιανουαρίου 2020.Υπενθυμίζεται δε ότι ο φόρος υπεραξίας ακινήτων 15%, που επιβάλλεται στα κέρδη από την πώληση ακινήτου, υπολογιζόμενα ως η διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής κτήσης, έχει ανασταλεί με νομοθετική παρέμβαση έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.
- Παράταση ισχύος μείωσης του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων για τα έτη 2025 και 2026. Το μπόνους για τους ιδιοκτήτες ακινήτων ανέρχεται έως και σε 3.200 ευρώ τον χρόνο για πέντε χρόνια και δίνεται σε όσους πραγματοποιούν δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης ακινήτων (έως 16.000 ευρώ). Σημειώνεται ότι όσοι προχωρήσουν στην ανακαίνιση κλειστής κατοικία και την ενοικιάσουν εκτός από τη φοροέκπτωση θα απαλλαγούν και από τον φόρο εισοδήματος για τα ενοίκια που θα εισπράττουν για τρία χρόνια.
- Επέκταση περιορισμών στην λειτουργία νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας. Mάλιστα είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση μέχρι το τέλος του έτους να αποφασίσει την επέκταση των περιορισμών σε νέες περιοχές στην Ελλάδα όπου ο αριθμός διαθέσιμων κατοικιών είναι περιορισμένος.
- Μείωση 30% στα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες. Ένα μέτρο που αφορά περισσότερους από 470.000 φορολογούμενους. Ιδιοκτήτης με κύρια κατοικία 120 τετραγωνικών πλήρωνε σήμερα τεκμαρτό εισόδημα 5.800 ευρώ. Με τη μείωση, το τεκμήριο υποχωρεί στις 4.040 ευρώ, περιορίζοντας σημαντικά τη φορολογική επιβάρυνση, ειδικά για όσους δεν έχουν αντίστοιχο πραγματικό εισόδημα.
- Διορθώσεις στην κλίμακα φορολόγησης εισοδήματος από ενοίκια. Πιο συγκεκριμένα θεσπίζεται ενδιάμεσος συντελεστής 25% για εισόδημα από ενοίκια από 12.000 έως 24.000 ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα έως τα 12.000 εφαρμόζεται συντελεστής 15% και στη συνέχεια αυξάνεται σε 35%. Άμεσα ωφελούμενοι εκτιμώνται σε 161.587 ιδιοκτήτες ακινήτων. Το μέτρο αναμένεται να λειτουργήσει θετικά για τη φορολογική συμμόρφωση και τη συγκράτηση των τιμών των ενοικίων.
Μείωση φόρου εισοδήματος από ακίνητα
Σταδιακή κατάργηση ΕΝΦΙΑ σε οικισμούς με μικρό πληθυσμό
Με στόχο την ενίσχυση της περιφέρειας και τη θέσπιση κινήτρων για μετεγκατάσταση, από το 2026 μειώνεται κατά 50% και καταργείται από το 2027 ο ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους.
Η συγκεκριμένη παρέμβαση αφορά περίπου 2 εκατ. πολίτες με κύρια κατοικία στις περιοχές αυτές. Εξαιρούνται κατοικίες με φορολογητέα αξία άνω των 400.000 ευρώ. Το μέτρο αφορά 12.720 οικισμούς (σε σύνολο 13.586 οικισμών) της χώρας τόσο στην ηπειρωτική, όσο και νησιωτική Ελλάδα.
Κοινωνική αντιπαροχή
Στο «οπλοστάσιο» της Κυβέρνησης για προσιτή στέγη περιλαμβάνεται το πρόγραμμα της Κοινωνικής Αντιπαροχής.
Στόχος είναι η ανέγερση κατοικιών, σε πρώτη φάση, μέσω της εμπορικής αξιοποίησης ακινήτων του Δημοσίου και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ). Το μοντέλο που θα ακολουθηθεί βασίζεται στη συνεργασία του κράτους με ιδιώτες, οι οποίοι θα επενδύσουν ίδια κεφάλαια για να χτίσουν ή να ανακαινίσουν ακίνητα σε δημόσια γη, τα οποία στη συνέχεια θα διατεθούν με κοινωνικά κριτήρια.
Τα οικόπεδα θα διατίθενται σε ιδιώτες για την κατασκευή́ κατοικιών, με το 30% αυτών να παρέχεται σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Οι κοινωνικές κατοικίες θα διατίθενται με προσιτό μίσθωμα, το ανώτατο όριο του οποίου θα καθορίζει το αρμόδιο υπουργείο, ενώ δίνεται και η δυνατότητα εξαγοράς έπειτα από 10 χρόνια συνεπούς μίσθωσης.
Δικαιούχοι αναμένεται να είναι νέοι ηλικίας έως 39 ετών ή νέα ζευγάρια όπως και χαμηλόμισθοι, πολύτεκνοι ή και μονογονεϊκά νοικοκυριά, που θα μένουν στα σπίτια που θα κατασκευάζονται από τους ιδιώτες. Τα κριτήρια βάσει των οποίων θα επιλέγονται οι δικαιούχοι είναι το εισόδημα, η περιουσιακή τους κατάσταση (κινητή και ακίνητη), η οικογενειακή σύνθεση και ο αριθμός των τέκνων.
Οι ενοικιαστές και τα εξαρτώμενα μέλη τους δεν θα μπορούν να λαμβάνουν άλλα στεγαστικά επιδόματα ή να συμμετέχουν σε προγράμματα που καλύπτουν στεγαστικές ανάγκες, όπως το φοιτητικό στεγαστικό επίδομα ή η στεγαστική συνδρομή ανασφάλιστων υπερηλίκων.
Δύο ακόμα προγράμματα που παραμένουν ενεργά είναι είναι το «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» και το Σπίτι Μου 2. Το πρώτο προσφέρει επιδοτήσεις έως 10.000 ευρώ ή το 40% της δαπάνης, με την προϋπόθεση της μίσθωσης για τρία χρόνια. Το δεύτερο δίνει τη δυνατότητα σε νέους έως 45 ετών να αποκτήσουν κατοικία με άτοκα ή χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια, με το κράτος να καλύπτει μέρος του επιτοκίου.
Τέλος Νοεμβρίου η επιστροφή ενός ενοικίου
Αρχής γενομένης από φέτος και κάθε χρόνο στα τέλη Νοεμβρίου, θα επιστρέφεται ένα ενοίκιο για κύρια και φοιτητική κατοικία με ποσό έως 800 ευρώ προσαυξημένο κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
Αν υπάρχει και φοιτητική κατοικία, το συνολικό ανώτατο ποσό μπορεί να φτάσει έως 1.700 ευρώ. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε περίπου 948.000 νοικοκυριά που νοικιάζουν κύρια ή φοιτητική κατοικία.
Όσον αφορά τα εισοδηματικά κριτήρια, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τις 20.000 ευρώ για τον άγαμο, τις 28.000 ευρώ για τον έγγαμο ενώ το όριο αυξάνεται κατά 4.000 ευρώ για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος και κατά 5.000 ευρώ για κάθε παιδί. Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν μπορεί να ξεπερνά τις 120.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 20.000 ευρώ για τον ή την σύζυγο και κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο.
Η συγκεκριμένη ενίσχυση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με χρέη που έχουν βεβαιωθεί στη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπά τους, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους παρόχους.
Σημειώνεται ότι από το 2026 όλα τα μισθώματα από εκμίσθωση ή υπεκμίσθωση ακινήτων θα πρέπει να καταβάλλονται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού λογαριασμού. Διαφορετικά δεν θα εκπίπτουν οι δαπάνες για το εισόδημα που αποκτά ο εκμισθωτής, ο μισθωτής αποκλείεται από το επίδομα ενοικίου και για όσους ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα εκπίπτει ως επιχειρηματική δαπάνη.
