Το βασικό εργαλείο στήριξης της οικονομίας είναι το αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, το οποίο για το 2026 θα φτάσει τα 16,7 δισ. ευρώ ενώ για το 2025 είναι 14,6 δισ. ευρώ, ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, στα πλαίσια της παρουσίασης που έγινε στο υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειται δηλαδή για αύξηση 16,4%.
Σχετικά με την εξέλιξη του Ταμείου Ανάκαμψης, η Ελλάδα έχει λάβει μέχρι τώρα 21,3 δισ. ευρώ και παραμένει η πρώτη χώρα για τις εκταμιεύσεις προς το ΑΕΠ και είναι μέσα στις πρώτες χώρες στις φυσικές εκταμιεύσεις των πόρων.
Από το έκτο αίτημα της χώρας αναμένονται 2,1 δισ. και φτάσουμε έτσι στα 23,4 δισ. ευρώ.
Το έβδομο αίτημα της Ελλάδας, ύψους 1,7 δισ. ευρώ, αναμένεται να υποβληθεί το Νοέμβριο.
Συμπληρωματικά για το έκτο αίτημα, στο δανειακό σκέλος, αναμένονται 2,1 δισ. ευρώ και για το έβδομο αίτημα για τα δάνεια αναμένονται 1,8 δισ. ευρώ.
Για το 2025 η χώρα έχει υψηλό στόχο απορρόφησης, στα 4,9 δισ. ευρώ. «Σήμερα έχουμε ήδη φτάσει τα 2,1 δισ. ευρώ, επομένως 2,8 δισ. ευρώ θα απορροφηθούν ως τις 31/12», είπε ο κ. Παπαθανάσης. «Για του χρόνου κλείνει το κεφάλαιο με 7,2 δισ., μία τεράστια απορρόφηση», όπως ανέφερε.
«Τα έργα έχουν την τελική ημερομηνία για να υποβάλλουμε το τελευταίο, το ένατο, αίτημα, τον Σεπτέμβριο του 2026. Όμως τα έργα πρέπει να έχουν αποπληρωθεί και αυτό σημαίνει μία απορρόφηση 7,2 δισ. ευρώ το 2026», πρόσθεσε.
Τα υπόλοιπα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα για το 2026 αναμένεται να απορροφήσουν 6,2 δισ. ευρώ.
«Το συνολικό αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και οι πόροι που μπαίνουν στην οικονομία προφανώς δεν συμπεριλαμβάνουν τους πόρους που έρχονται από το δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι συμπληρωματικά ποσά και δεν συμπεριλαμβάνονται. Όπως και δεν συμπεριλαμβάνεται το συνολικό ύψος των επιδοτούμενων δανείων όχι μόνο από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας αλλά και από το δανειακό πρόγραμμα που τρέχει με το Σχέδιο της Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης», όπως είπε ο υπουργός προσθέτοντας ότι είναι σε εξέλιξη ένα πρόγραμμα για την εξωστρέφεια, ύψους 200 εκατ. ευρώ.
Οι νέες δράσεις επιχειρηματικότητας που αναμένεται να ξεκινήσουν το 2025 και να υλοποιηθούν εντός του 2026 (ΕΣΠΑ 2021-2027):
- Δράση είναι για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες εκεί που «πονάει» το εμπορικό ισοζύγιο, ύψους 50 εκατ. ευρώ
- Δράση ενίσχυσης της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ύψους 70 εκατ. ευρώ
- Δράση για τις επιχειρήσεις που θα προχωρήσουν σε επενδύσεις στην ανάπτυξη ή και παραγωγή στους τομείς των ψηφιακών τεχνολογιών, της βιοτεχνολογίας και των καθαρών και αποδοτικών ως προς την χρήση των πόρων τεχνολογιών, ύψους 50 εκατ. ευρώ
Οι νέες δράσεις επιχειρηματικότητας από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα:
Το Ταμείο Επιχειρηματικότητας- ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ θα συνεχίσει και εντός του 2026 και ενισχύεται με επιπλέον πόρους 780 εκατ. ευρώ, φτάνοντας συνολικά τα 3,3 δισ. ευρώ
- Το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ- Ταμείο Δανείων ενισχύεται με επιπλέον πόρους 240 εκατ. ευρώ
- Το ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ- Ταμείο Εγγυήσεων ενισχύεται με επιπλέον πόρους 540 εκατ. ευρώ
Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας
Οι πόροι του νέου Ταμείου κατανέμονται σε δύο διακριτά χρηματοδοτικά εργαλεία, το Ταμείο Εγγυήσεων για υφιστάμενους και νέους αγρότες και το Ταμείο Συγχρηματοδοτούμενων Μικροδανείων, τα οποία θα καλύψουν όλες τις ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής κλάδος και ο κλάδος της αγροδιατροφής.
Τα χρηματοδοτικά αυτά εργαλεία, ύψους έως 170 εκατ. ευρώ, θα λειτουργούν με συνδυασμό χρηματοδοτικών ενισχύσεων.
Ταμείο Εγγυοδοσίας DeLFI Plus
Αποτελεί τη συνέχεια του υφιστάμενου Ταμείου Εγγυοδοσίας DeLFI και είναι ένα σύγχρονο χρηματοδοτικό εργαλείο που διευκολύνει την πρόσβαση των ΜμΕ σε επενδυτικά δάνεια με ευνοϊκούς όρους. Το νέο εργαλείο, ύψους έως 500 εκατ. ευρώ, αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή στις αρχές του 2026
Patent Fund – Ταμείο Ευρεσιτεχνιών
Στόχος του Patent Fund είναι η στήριξη και ανάπτυξη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, παρέχοντάς τους κεφάλαια για την κατοχύρωση διεθνών ευρεσιτεχνιών και την εμπορική αξιοποίηση τους.
Το Ταμείο, με προϋπολογισμό ύψους 41,4 εκατ. ευρώ, φιλοδοξεί να καλύψει ένα χρόνιο χρηματοδοτικό κενό στην ελληνική αγορά, καθώς οι περισσότερες εφευρέσεις είτε παραμένουν ακατοχύρωτες είτε δεν προχωρούν ποτέ σε εμπορική εφαρμογή λόγω έλλειψης κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων σε πρώιμα στάδια.
Οι νέες δράσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Ο προϋπολογισμός του εγγυοδοτικού προγράμματος InvestEU αυξάνεται κατά 300 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η επιπλέον χρηματοδότηση κατευθύνεται αποκλειστικά στις ΜμΕ και στο εγγυοδοτικό προϊόν που τους παρέχει πρόσβαση σε δανεισμό τόσο για κεφάλαιο κίνησης όσο και για επενδύσεις σε εξοπλισμό.
Με την πρόσθετη ενίσχυση, αναμένεται να κινητοποιηθούν δάνεια ύψους 3,6 δισ.ευρώ, τα οποία θα στηρίξουν τουλάχιστον 25.000 ΜμΕ σε όλη τη χώρα.
Οι δράσεις για την Άμυνα και την Υγεία
150 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε δράσεις για την Άμυνα και την Υγεία. «Στην αναθεώρηση που έχουμε, ένας από τους άξονες στους οποίους επιθυμεί η Ευρώπη να στρέψουμε την προσοχή, πέρα από το στεγαστικό, είναι η άμυνα», ανέφερε ο υπουργός.
Προκειμένου έτσι να κινητροδοτηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς που σήμερα η δραστηριότητα στην ελληνική αγορά είναι εξαιρετικά περιορισμένη, οι επενδυτικές δαπάνες που αφορούν στους τομείς άμυνας και κατασκευής οχημάτων θα εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, κατά τον χρόνο της πραγματοποίησής τους, προσαυξημένες κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
Επιπλέον στις επενδύσεις αυτές θα δίνεται το κίνητρο της ταχείας αδειοδότησης, όπως γίνεται με τις στρατηγικές επενδύσεις.
Η έκπτωση θα αφορά για αρχικές επενδύσεις που θα εκκινήσουν τα έτη 2026, 2027 και 2028 και τους ακόλουθους τομείς:
• Κατασκευή όπλων και πυρομαχικών (ΚΑΔ 25.40)
• Κατασκευή μηχανοκίνητων οχημάτων (ΚΑΔ 29.10)
• Κατασκευή ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού για μηχανοκίνητα οχήματα (ΚΑΔ 29.31)
• Κατασκευή άλλων μερών και εξαρτημάτων για μηχανοκίνητα οχήματα (ΚΑΔ 29.32)
• Κατασκευή αεροσκαφών και συναφών μηχανημάτων (ΚΑΔ 30.30)
• Κατασκευή στρατιωτικών οχημάτων μάχης (ΚΑΔ 30.40).
Η ενίσχυση μπορεί να λάβει χώρα βάση του άρθρου 14 του Κανονισμού 651/14 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τη διαδικασία της ενίσχυσης και τους συναφείς ελέγχους προϋποθέσεων θα αναλάβει το Υπουργείο Ανάπτυξης. Οι ενισχύσεις χορηγούνται για αρχική επένδυση ανά περιοχή και αφορούν επενδυτικές δαπάνες σε ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού. Η επένδυση διατηρείται στην περιοχή όπου χορηγείται η ενίσχυση για τουλάχιστον πέντε έτη, μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης. Το συνολικό ύψος των ενισχύσεων που θα δοθούν με τη μορφή φορολογικής έκπτωσης θα ανέρχεται μέχρι τα 150 εκατ. ευρώ.
Ταμείο Καινοτομίας Φαρμάκων
Από τον Ιανουάριο του 2026 ξεκινά τη λειτουργία του το Ταμείο Καινοτομίας Φαρμάκων (γνωστό και ως Σχήμα Μεταβατικής Αποζημίωσης), το οποίο θα ενισχύσει την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες, εισάγοντας παράλληλα προσωρινούς μηχανισμούς αποζημίωσης.
Το Ταμείο Καινοτομίας Φαρμάκων, με προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ, είναι ένας μηχανισμός που δημιουργείται για την εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων στην Ελλάδα, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κανόνες.
Στόχος είναι η βελτίωση τη πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες που συχνά έχουν υψηλό κόστος, με τρόπο που να είναι προβλέψιμος και βιώσιμος για το σύστημα υγείας.
Τα φάρμακα που θα εντάσσονται στο Ταμείο θα υπόκεινται σε αυξημένη εποπτεία και θα έχουν χαμηλότερο ποσοστό Clawback. Για αυτό το σκοπό θα ενισχυθεί ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Υγείας με 50 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2026.
Παράλληλα με τα οφέλη για τους ασθενείς, η λειτουργία του ταμείου αναμένεται να αυξήσει τις επενδύσεις στην Ελλάδα για έρευνα και ανάπτυξη σε καινοτόμες θεραπείες.
Νέες παρεμβάσεις για το στεγαστικό
- Από το φορολογικό έτος 2026 θεσπίζεται ενδιάμεσος συντελεστής 25% για εισόδημα από ενοίκια από 12.000 έως 24.000 ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα έως τα 12.000 εφαρμόζεται συντελεστής 15% και στη συνέχεια αυξάνεται σε 35%.
Άμεσα ωφελούμενοι εκτιμώνται σε 161.587 ιδιοκτήτες ακινήτων, ωστόσο αυτό το μέτρο αναμένεται να λειτουργήσει θετικά για τη φορολογική συμμόρφωση και τη συγκράτηση των τιμών των ενοικίων. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 90 εκατ. ευρώ ετησίως που θα επιβαρύνει τα έτη 2027 και επόμενα.
- Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για κύριες κατοικίες σε οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους
Από το 2026 μειώνεται ο φόρος κατά 50% και από το 2027 απαλλάσσονται από τον Ε.Ν.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα ακίνητα που αφορούν κύρια κατοικία και ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα, φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας, των οποίων η κύρια κατοικία, όπως προκύπτει από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος ευρίσκεται σε οικισμούς με πληθυσμό μικρότερο των χιλίων πεντακοσίων (1.500) κατοίκων, εξαιρουμένων των οικισμών που βρίσκονται στην Περιφέρεια Αττικής (πλην της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων). Εξαιρούνται κατοικίες με συνολική φορολογητέα αξία άνω των 400.000 ευρώ.
Το μέτρο εκτιμάται ότι αφορά περίπου 1 εκατομμύριο δικαιώματα επί κατοικιών στις εν λόγω περιοχές της επικράτειας. Αφορά 12.720 οικισμούς (σε σύνολο 13.586 οικισμών) της χώρας τόσο στην ηπειρωτική, όσο και νησιωτική Ελλάδα και το ετήσιο κόστος της πλήρους απαλλαγής εκτιμάται σε περίπου 75 εκατ. ευρώ.
- Κοινωνική αντιπαροχή
Στόχος του νέου θεσμικού πλαισίου είναι η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου μέσω κινήτρων που κινητοποιούν την ιδιωτική πρωτοβουλία (π.χ. απόκτηση ποσοστού κυριότητας στο ακίνητο) για την κατασκευή σύγχρονων κατοικιών για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των πολιτών.
Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται αφενός η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας με την δημιουργία κοινωνικών κατοικιών και αφετέρου η εξασφάλιση κοινωνικής μίσθωσης με δυνατότητα εξαγοράς σε κοινωνικά ευάλωτες ομάδες.
- Από τον Νοέμβριο του 2025 και κάθε έτος επιστρέφεται ετησίως ένα ενοίκιο κύριας και φοιτητικής κατοικίας για το 80% των ενοικιαστών με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια (το μέτρο έχει ήδη θεσμοθετηθεί). Ετήσιο κόστος 230 εκατ. ευρώ.
- Επεκτείνεται και για το 2026 η απαλλαγή φόρου εισοδήματος για 3 έτη για κενές κατοικίες (που παραμένουν κλειστές τουλάχιστον 3 έτη) που θα μισθωθούν σε μακροχρόνια μίσθωση έως τέλος του 2026. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται σε 13 εκατ. ευρώ για το 2026 και 22 εκατ. ευρώ για το 2027.
- Επεκτείνεται για μια ακόμη μια χρονιά, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2026, η αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές, με σκοπό την αύξηση των κατοικιών προς διάθεση με ετήσιο κόστος 18 εκατ. ευρώ.
- ·Παρατείνεται η ισχύς της μείωσης του φόρου εισοδήματος για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων για τα έτη 2025 και 2026 (το μέτρο έχει ήδη θεσμοθετηθεί). Εκτιμώμενο ετήσιο κόστος 5 εκατ. ευρώ.
- Επεκτείνεται και για το 2026 ο περιορισμός λειτουργίας νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων στα τρία δημοτικά διαμερίσματα της Αθήνας.
