Προς παράταση για έναν ακόμη χρόνο, δηλαδή έως το τέλος του 2026, στο «πάγωμα» του ΦΠΑ στα ακίνητα προσανατολίζεται η κυβέρνηση με στόχο τη στήριξη της οικοδομής και των επενδύσεων στις κατασκευές. Οι οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ανακοινωθούν από τον πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Ο ΦΠΑ που αφορά τις αγοραπωλησίες νεόδμητων ακινήτων εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 2006 και τέθηκε σε αναστολή από την 1η Ιανουαρίου 2020.
Υπενθυμίζεται δε ότι ο φόρος υπεραξίας ακινήτων 15%, που επιβάλλεται στα κέρδη από την πώληση ακινήτου, υπολογιζόμενα ως η διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής κτήσης, έχει ανασταλεί με νομοθετική παρέμβαση έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.
Εφόσον παραμείνει “παγωμένος” ο ΦΠΑ στα ακίνητα για έναν ακόμα χρόνο, οι συναλλαγές για νεόδμητα ακίνητα θα συνεχίσουν να φορολογούνται αποκλειστικά με τον φόρο μεταβίβασης 3%, ο οποίος αποτελεί το φόρο που πληρώνει ο αγοραστής του ακινήτου. Υπολογίζεται με βάση την αντικειμενική αξία του ακινήτου ή την αξία που θα δηλωθεί εφόσον είναι μεγαλύτερη, και καταβάλλεται εφάπαξ στην εφορία πριν την υπογραφή του συμβολαίου.
Η ακύρωση των «μπόνους δόμησης» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) από το Συμβούλιο της Επικρατείας αποτέλεσε τη βασική αιτία για την κάμψη που καταγράφεται τους πρώτους μήνες του έτους στην οικοδομική δραστηριότητα. Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει αβεβαιότητα σε ολόκληρη την αγορά ακινήτων, επηρεάζοντας τόσο την επενδυτική δραστηριότητα όσο και την έκδοση νέων οικοδομικών αδειών. Το Προεδρικό Διάταγμα αναμένεται να προσδιορίζει το νέο πλαίσιο για την έκδοση οικοδομικών αδειών και να ξεκαθαρίζει το τοπίο για τις οικοδομικές άδειες που βαρύνονται με δικαστικές εμπλοκές.
Διαρκείς ανατιμήσεις στα οικοδομικά υλικά
Επιπλέον η αύξηση του κόστους κατασκευής και η συνεχής άνοδος στις τιμές των υλικών εντείνει τις πιέσεις στον συγκεκριμένο κλάδο. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για τις κατασκευές, από τις αρχές του 2020 το κόστος κατασκευής έχει αυξηθεί σημαντικά.
Αυτή η μεταβολή οφείλεται κυρίως στις αυξήσεις του κόστους υλικών, αρχικά λόγω προβλημάτων στις αλυσίδες εφοδιασμού διεθνώς και στη συνέχεια ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης, η οποία οδήγησε σε κατακόρυφη αύξηση των τιμών αρκετών πρώτων υλών και δομικών προϊόντων.
Η αύξηση του κόστους κατασκευής συνεχίστηκε το 2024, παρά την εξασθένιση των πιέσεων στις τιμές ενέργειας. Όσον αφορά το κόστος των αμοιβών εργασίας, από το 2020 έως το 2024 αυξήθηκε κατά 18%.
Η οικοδομική δραστηριότητα
Eν αναμονή και των νέων στοιχείων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή εντός της ημέρας, τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα στο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου υποχώρησε κατά 26,4% ως προς τον αριθμό αδειών, 40,6% ως προς την επιφάνεια και κατά 32,8% ως προς τον όγκο, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό τετράμηνο.
Μόνο τον Απρίλιο, οι οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί μειώθηκαν κατά 17,3% φτάνοντας τις 2.334, που αντιστοιχούν σε επιφάνεια 421.818 τετραγωνικών μέτρων (μείωση 32,2%). Όσον αφορά τις εκδοθείσες άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, στο σύνολο της χώρας, ανήλθαν σε 2.303 οικοδομικές άδειες, καταγράφοντας μείωση 17,7% που αντιστοιχούν σε επιφάνεια 416.177 τετραγωνικών μέτρων (μείωση κατά 31,2%) σε σχέση με τον Απρίλιο του 2024.
