Με «καύσιμο» τη δυναμική που αναπτύσσεται στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, η κυβέρνηση οριστικοποιεί το πακέτο της ΔΕΘ, ρίχνοντας το μεγαλύτερο βάρος από τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο του 1,5 δισ. ευρώ στον εξαρχής σχεδιασμό της φορολογικής κλίμακας.
Η αύξηση των δηλωθέντων εισοδημάτων, η οποία ήταν αυτή που οδήγησε σε υπέρβαση άνω των 900 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου στο 7μηνο, καθιστά αισιόδοξο το οικονομικό επιτελείο ότι, με τις επικείμενες ευνοϊκές αλλαγές, θα αναπτυχθεί δυναμική περαιτέρω αύξησης των δηλωθέντων εισοδημάτων. Αν αυτό συμβεί, τα κεφάλαια που θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση της ανασχεδιασμένης φορολογικής κλίμακας, θα «επιστρέψουν» σε μεγάλο βαθμό στα κρατικά ταμεία μέσα στο 2026, λόγω της αύξησης των δηλωθέντων εισοδημάτων.
Το οικονομικό επιτελείο φέρεται να καταλήγει στον πλήρη ανασχεδιασμό της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, ενώ εξετάζεται σοβαρά το ενδεχόμενο διαφοροποίησης ανάλογα με τον αριθμό των τέκνων.
Δηλαδή, έχοντας τρέξει ήδη εκατοντάδες σενάρια, ώστε να υπολογιστεί το όφελος για τους φορολογούμενους σε συνάρτηση με το δημοσιονομικό κόστος, η κυβέρνηση φέρεται να καταλήγει σε πλήρη ανασχεδιασμό και όχι σε απλές παρεμβάσεις με προσθήκες κλιμακίων ή αυξήσεις στις εκπτώσεις φόρων για τους εργαζόμενους με παιδιά. Η τελική μορφή της κλίμακας θα κρατηθεί ως «επτασφράγιστο μυστικό», με στόχο να αποκαλυφθεί από τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ.
Η ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση των εισοδημάτων εκτιμάται ότι μπορεί να επιταχύνει τον ρυθμό αύξησης των δηλωθέντων ποσών στην εφορία, αίροντας εν μέρει το ισχυρό αντικίνητρο που υπάρχει σήμερα, ειδικά για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα. Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι όφελος θα υπάρξει για όλους τους φορολογούμενους που εμφανίζουν αποδοχές πάνω από το αφορολόγητο (πρακτικά εισοδήματα πάνω από 9.000-10.000 ευρώ), με το κύριο βάρος όμως να πέφτει στην ελάφρυνση των «μεσαίων» εισοδημάτων αλλά και των οικογενειών με παιδιά.
Εκτός από τη χρηματοδότηση της νέας φορολογικής κλίμακας, το πακέτο θα περιλαμβάνει και σειρά άλλων, μικρότερου… βεληνεκούς μέτρων. Δεν θα ενσωματωθούν ουσιαστικές παρεμβάσεις για τη μείωση της έμμεσης φορολογίας, κάτι που θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στη συνολική σύνθεση των φορολογικών εσόδων της χώρας. Από τη στιγμή που θα διατεθεί ένα «γενναίο» ποσό για τη μείωση της άμεσης φορολογίας χωρίς να υπάρξει ελάφρυνση στο σκέλος της έμμεσης, θα καταγραφεί νέα αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των έμμεσων φόρων, όσον αφορά τα συνολικά φορολογικά έσοδα.
Τα έσοδα του 7μήνου
Τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το 7μηνο, που ανακοινώθηκαν χθες από το υπουργείο Οικονομικών, δείχνουν ότι έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερη δυναμική όσον αφορά τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, ο οποίος στο 7μηνο έχει υπεραποδώσει κατά περισσότερα από 900 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου. Προφανώς, ένα μέρος μπορεί να οφείλεται στην απόφαση χιλιάδων φορολογουμένων να καταβάλουν εφάπαξ τον φόρο εισοδήματος, ώστε να εκμεταλλευτούν και την έκπτωση του 2%-4%, οπότε το τελικό ποσό της «υπεραπόδοσης» θα αποτυπωθεί καλύτερα προς το τέλος του χρόνου, όταν θα έχει διαφανεί η μηνιαία είσπραξη και από την εκκαθάριση του 2025 αλλά και από τη μηνιαία παρακράτηση.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία εκτέλεσης, τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 40,434 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση στόχου κατά 2,150 δισ. ή 5,6%. Η καλή πορεία καταγράφηκε σε όλες σχεδόν τις βασικές υποκατηγορίες, με κορυφαία τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος, τα οποία έφτασαν στα 14,928 δισ. ευρώ, ενισχυμένα κατά 1,316 δισ. σε σχέση με τον στόχο. Από το ποσό αυτό, οι εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ήταν κατά 907 εκατ. υψηλότερες σε σχέση με τον στόχο, κυρίως επειδή η πλατφόρμα για την υποβολή δηλώσεων ενεργοποιήθηκε από τα μέσα Μαρτίου, με αποτέλεσμα οι δόσεις να κατανεμηθούν πιο ομοιόμορφα στη διάρκεια του έτους. Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων ξεπέρασε τον στόχο κατά 59 εκατ. ευρώ, ενώ οι λοιποί φόροι εισοδήματος ήταν αυξημένοι κατά 350 εκατ. ευρώ. Σημαντική συμβολή υπήρξε και από τον ΦΠΑ, με εισπράξεις 15,704 δισ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά 357 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Τα έσοδα από τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης ανήλθαν σε 4,158 δισ. ευρώ και ήταν ενισχυμένα κατά 87 εκατ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από τους φόρους ακίνητης περιουσίας έφτασαν στο 1,870 δισ. ευρώ, υψηλότερα κατά 90 εκατ. ευρώ από τον στόχο.
Η συνολική υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων του επταμήνου βοήθησε, ώστε το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού να ανέλθει στα 42,853 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 817 εκατ. ευρώ ή 1,9% έναντι του στόχου. Αν εξαιρεθεί όμως το γεγονός ότι στη στοχοθεσία είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη του τιμήματος ύψους 1,35 δισ. ευρώ από την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, το οποίο ακόμη δεν έχει καταβληθεί, τότε η υπέρβαση φτάνει στα 2,167 δισ. ευρώ ή 5,3%. Η ενίσχυση αυτή στα έσοδα σημειώθηκε παρά το ότι τα έσοδα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ήταν μειωμένα κατά 203 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Ουσιαστικά, η ισχυρή φορολογική επίδοση υπερκάλυψε και τις όποιες απώλειες από άλλες κατηγορίες.
Η εικόνα του Ιουλίου
Η εικόνα του Ιουλίου 2025 αποτυπώνει κάπως διαφορετική δυναμική. Τα συνολικά έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» διαμορφώθηκαν σε 8,226 δισ. ευρώ, καταγράφοντας υστέρηση κατά 85 εκατ. ευρώ ή περίπου 1% σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Η μεγαλύτερη απώλεια προήλθε από τον φόρο εισοδήματος, όπου τα έσοδα περιορίστηκαν στα 3,847 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 91 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο. Μέσα σε αυτό το ποσό, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων εμφανίστηκε μειωμένος κατά 188 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου, γεγονός που αποδίδεται στην εμπροσθοβαρή είσπραξη των προηγούμενων μηνών. Αντίθετα, οι εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων ήταν αυξημένες κατά 16 εκατ. ευρώ, ενώ οι λοιποί φόροι εισοδήματος ενισχύθηκαν κατά 81 εκατ. ευρώ. Ο ΦΠΑ κινήθηκε ανοδικά, με έσοδα 2,818 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 41 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, ενώ οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης περιορίστηκαν στα 727 εκατ. ευρώ, με μια μικρή υστέρηση 6 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα από τη φορολογία ακίνητης περιουσίας ήταν 172 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα κατά 30 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Η συνολική εικόνα των καθαρών εσόδων τον Ιούλιο ήταν τελικά θετική, καθώς ανήλθαν στα 8,472 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τον στόχο κατά 333 εκατ. ευρώ. Αυτό οφείλεται στις μεταβιβάσεις, που ανήλθαν σε 548 εκατ. ευρώ, δηλαδή 471 εκατ. ευρώ υψηλότερα από τον στόχο, εκ των οποίων τα 400 εκατ. ευρώ σχετίζονται με έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Παράλληλα, τα έσοδα από πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών ανήλθαν σε 126 εκατ. ευρώ, με μια μικρή υστέρηση, ενώ τα λοιπά τρέχοντα έσοδα περιορίστηκαν στα 240 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα κατά 66 εκατ. ευρώ. Οι επιστροφές φόρων διαμορφώθηκαν σε 673 εκατ. ευρώ, ελαφρώς μειωμένες κατά 20 εκατ. ευρώ από τον στόχο.
Χαμηλότερα οι δαπάνες από τη μεταφορά πληρωμών
Η πλευρά των δαπανών συνέβαλε επίσης στη θετική εικόνα. Στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουλίου, οι πληρωμές του κρατικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκαν σε 40,685 δισ. ευρώ, χαμηλότερες κατά 3,311 δισ. ευρώ από τον στόχο, κυρίως λόγω ετεροχρονισμών.
Μεταβιβαστικές πληρωμές ύψους 2,208 δισ. ευρώ προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης και άλλους φορείς της γενικής κυβέρνησης μετατέθηκαν χρονικά, ενώ το ίδιο συνέβη και με πληρωμές 605 εκατ. ευρώ για εξοπλιστικά προγράμματα. Εφόσον αυτά τα ποσά δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της γενικής κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους, η υπεραπόδοση στα φορολογικά έσοδα και η συγκράτηση των δαπανών δημιουργούν ισχυρή υπεραπόδοση στο πρωτογενές πλεόνασμα.
Συγκεκριμένα, το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε 7,939 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για 3,599 δισ. και πρωτογενούς πλεονάσματος 5,665 δισ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2024. Η υπέρβαση σε σχέση με τον στόχο φτάνει τα 4,34 δισ. ευρώ, ενώ, ακόμη και αν αφαιρεθούν οι επιδράσεις των ετεροχρονισμών, το πλεόνασμα εξακολουθεί να εμφανίζεται υψηλότερο κατά περίπου 1,183 δισ. ευρώ. Στο επίπεδο του συνολικού ισοζυγίου του κρατικού προϋπολογισμού, το επτάμηνο έκλεισε με πλεόνασμα 2,168 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος ήταν για έλλειμμα 1,961 δισ. και το περσινό αποτέλεσμα είχε καταλήξει σε έλλειμμα 139 εκατ. ευρώ.
