Την επόμενη μέρα της συμφωνίας Ε.Ε. – ΗΠΑ για την επιβολή δασμών 15% στους εξαγωγείς ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ καλείται να σχεδιάσει η Ευρώπη, αλλά και η Ελλάδα.
Για την ελληνική οικονομία το αποτύπωμα των δασμών σε όρους ΑΕΠ αναμένεται να είναι περιορισμένο ειδικά για φέτος, καθώς οι δασμοί θα αφορούν ουσιαστικά το τελευταίο 4μηνο του έτους.
Ακόμη όμως και σε «πλήρη ανάπτυξη» οι δασμοί δεν αναμένεται να αφήσουν αποτύπωμα μεγαλύτερο του 0,1%-0,2%. Σημαντικές θα είναι οι επιπτώσεις, βέβαια, για τις επιχειρήσεις που εξάγουν σημαντικό κομμάτι της παραγωγής τους στις ΗΠΑ.
Ακριβώς γι’ αυτές απαιτείται και ο σχεδιασμός της επόμενης μέρας, κατά την οποία θα πρέπει να αναζητηθούν μέτρα στήριξης, αλλά και βοήθεια για την αναζήτηση νέων αγορών υποδοχής των προϊόντων. Από το βήμα της Βουλής χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης ανέδειξε και την ευρύτερη διάσταση: να εκλείψουν στους κόλπους της Ε.Ε. τα κανονιστικά και διοικητικά εμπόδια που λειτουργούν στην πράξη ως «ενδοευρωπαϊκοί δασμοί». Μάλιστα, ο κ. Πιερρακάκης παρέθεσε και τα σχετικά στοιχεία: Στη μεταποίηση υπάρχουν ισοδύναμοι εσωτερικοί δασμοί της τάξεως του 45%, ενώ στις υπηρεσίες το ισοδύναμο φτάνει στο 110%.
Νέες αγορές
Για την Ελλάδα ανοίγει το κεφάλαιο αναζήτησης περισσότερων αγορών, όπως η Ινδία και οι αγορές της Μέσης Ανατολής για την υποδοχή των ελληνικών προϊόντων, υποστήριξε ο υπουργός Οικονομικών.
Πρόσθεσε δε ότι η «ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί με προσοχή τις σχετικές διαβουλεύσεις και στον βαθμό που θα το επιτρέψει το πλαίσιο της συμφωνίας θα εξεταστούν δυνατότητες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην καλύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν προϊόντα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας».
Επισημάνσεις ΣΕΒΕ και ΕΚΕ
Μουδιασμένη, αλλά και εν μέρει ανακουφισμένη υπό το πρίσμα της γνωστής ρήσης «το μη χείρον βέλτιστον», υποδέχεται η ελληνική αγορά το πλαφόν του 15% των δασμών Τραμπ για τα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Τρεις επισημάνσεις κάνει σχετικά, μιλώντας στη «Ν», ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων ΣΕΒΕ, Σίμος Διαμαντίδης. Η πρώτη, ότι το «το 15% τουλάχιστον εξασφαλίζει ότι δεν θα έχουμε εμπορικό πόλεμο». Η δεύτερη, πως «είναι το λιγότερο δυνατό κακό», και η τρίτη, ένα παραθυράκι συγκρατημένης αισιοδοξίας για τις εξελίξεις στο επόμενο διάστημα, σχετικά με το αν θα υπάρξουν κάποιες εξαιρέσεις προϊόντων, όπως τα ελληνικά, αίτημα που έχει τεθεί από τον ΣΕΒΕ σε Ελληνοαμερικανούς παράγοντες του στενού κύκλου του Αμερικανού προέδρου.
Σε δύσκολη θέση περιέρχονται, πάντως, όπως εκτιμά ο πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος (ΕΚΕ), Κώστας Αποστόλου, οι ελληνικές εξαγωγές κομπόστας στις ΗΠΑ, με βάση την εν λόγω απόφαση για δασμούς 15%, καθώς αυτό το 15% -όπως εξηγεί- θα προστεθεί στο ήδη ισχύον 17% και, εάν συνυπολογιστεί και το περίπου 12% με 14% της απώλειας του δολαρίου έναντι του ευρώ στην περίοδο της διοίκησης Τραμπ, τότε η κατάσταση γίνεται πολύ δύσκολη. Σημειωτέον ότι η αγορά των ΗΠΑ απορροφά παραδοσιακά το 20-22% των ελληνικών εξαγωγών κομπόστας (σ.σ. και η Ε.Ε. το 45%), όπως και ότι το απόθεμα της παραγωγικής χρονιάς που ολοκληρώθηκε πρόσφατα (αρχές Ιουλίου 2024-τέλη Ιουνίου 2025), δηλαδή οι ποσότητες που δεν πωλήθηκαν, σύμφωνα με τον κ. Αποστόλου, φαίνεται ότι θα είναι μεγαλύτερες από τις περσινές. «Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, είναι προφανώς καλύτερα από το να μην υπάρχει συμφωνία», καταλήγει ο πρόεδρος της ΕΚΕ.
Τι προτείνουν εξαγωγείς και Επιμελητήρια
Την ανάγκη στοχευμένης στήριξης των πιο ευάλωτων εξαγωγικών τομέων, κυρίως των αγροτοδιατροφικών, την ανακατεύθυνση προς νέες αγορές και την εφαρμογή χρηματοδοτικών εργαλείων προσαρμοσμένων στις ταμειακές ροές των επιχειρήσεων προτείνουν, μεταξύ άλλων, εξαγωγείς και Επιμελητήρια με αφορμή την εμπορική συμφωνία Ε.Ε. με ΗΠΑ.
ΠΣΕ
Εκτιμώντας ότι θα αφήσει αποτύπωμα στα ελληνικά αγροτοδιατροφικά προϊόντα, οι εξαγωγές των οποίων ανέρχονται σε 415,5 εκατ. ευρώ (νωπά και μεταποιημένα), ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Αλκιβιάδης Καλαμπόκης
Ο πρόεδρος του ΠΣΕ επισημαίνει ότι αν και οι δασμοί αποτελούν επιβάρυνση για το εξαγωγικό εμπόριο, το συμφωνηθέν ποσοστό είναι προτιμότερο σε σχέση με τις αρχικές απειλές. Η συμφωνία έχει ήδη δημιουργήσει συνθήκες για τη σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο εμπόριο, ενώ οι Έλληνες εξαγωγείς είναι έτοιμοι να προσαρμοστούν.
Μάλιστα, κληθείς να σχολιάσει τη συμφωνία στη «Ν» ο κ. Καλαμπόκης αναφέρει: «Η έξυπνη πολιτική Τραμπ οδήγησε σε μια συμφωνία η οποία μας κρατά θεωρητικά ικανοποιημένους», σημειώνοντας πως η ανησυχία για τις επιπτώσεις στις τιμές και στην αγορά παραμένει.
Η επιβολή δασμών 15% στα ευρωπαϊκά προϊόντα καθιστά αναγκαία την εξαίρεση σε κάποια ελληνικά προϊόντα, υποστηρίζει ο κ. Καλαμπόκης, διαφορετικά θα εξακολουθήσει η εξαγωγική δραστηριότητα, αλλά πιο δύσκολα, καθώς ενδιάμεσοι δασμοί, όπως στα ροδάκινα 17%, η ισοτιμία και οι νέοι δασμοί 15% διαμορφώνουν ένα νέο δυσμενέστερο τοπίο για τα ελληνικά προϊόντα.
Πέραν των παραπάνω, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΣΕ, η Ευρώπη θα πρέπει να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας και να έλθει σε συμμαχία με τον Καναδά και με ασιατικές χώρες, ώστε να υπάρξει εμπόριο μηδενικών δασμών, προκειμένου να ανοίξει νέες αγορές. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, ο κ. Καλαμπόκης αναφέρει ότι ναι μεν θα πρέπει να συνταχθεί με την Ε.Ε., ωστόσο παράλληλα θα πρέπει να καταδείξει ότι δεν είναι τα ελληνικά προϊόντα αυτά που καταστρέφουν το εμπόριο μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ.
ΕΒΕΑ
Από την πλευρά του το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών ζητά από την ελληνική κυβέρνηση να διασφαλίσει, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών θεσμών, ότι η τελική εφαρμογή της συμφωνίας δεν θα διαταράξει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών εξαγωγών και δεν θα ενισχύσει την εξάρτηση συγκεκριμένων τομέων από τρίτες αγορές.
Είναι η ώρα, τονίζεται, η χώρα μας να επενδύσει συγκεκριμένα και πιο ενεργά στη διασύνδεση με τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα να διευρύνει τις εξαγωγικές της προοπτικές σε εναλλακτικές αγορές. Σύμφωνα με το ΕΒΕΑ, το νέο δασμολογικό πλαίσιο, που προκύπτει από τη συμφωνία, δημιουργεί συνθήκες μεγαλύτερης προβλεψιμότητας, αλλά παράλληλα ενσωματώνει προκλήσεις για συγκεκριμένους τομείς της ευρωπαϊκής παραγωγής.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την προστασία εμβληματικών ελληνικών προϊόντων, όπως το ελαιόλαδο, η φέτα και τα κρασιά, τα οποία κινδυνεύουν να επιβαρυνθούν από το νέο καθεστώς. Σε αυτό το περιβάλλον, η ανάγκη για διαρκή παρακολούθηση των εξελίξεων και για ουσιαστική συμμετοχή στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών αποφάσεων καθίσταται κρίσιμη.
Παράλληλα, η ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, μέσω της αύξησης των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου και επενδύσεων σε υποδομές, ανοίγει νέες δυνατότητες για την Ελλάδα, ιδίως στους τομείς των logistics, της ναυπηγίας και της περιφερειακής ενεργειακής διασύνδεσης.
