Skip to main content

«Συνωστισμός» στις απευθείας αναθέσεις – Πώς μοιράζεται η πίτα των δημοσίων συμβάσεων

Διάθεση 4 δισ. μέσω ανοικτής διαδικασίας και δαπάνη 3,5 δισ. για έργα στο πεντάμηνο

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Ξεπέρασε τα 7,5 δισ. ευρώ το ύψος των δημοσίων συμβάσεων το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025, όπου για μια ακόμη μια φορά «κυριάρχησαν» αριθμητικά, αλλά ευτυχώς όχι σε αξία, οι συμβάσεις με απευθείας ανάθεση.

Στα θετικά των δημοσίων συμβάσεων του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος προσμετρώνται ότι τα σχεδόν 4 δισ. ευρώ (50,5%) διατέθηκαν για συμβάσεις με ανοικτή διαδικασία, καθώς επίσης και ότι οι δαπάνες για έργα ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας σε ποσοστό το 46% του συνόλου της αξίας του συμβάσεων του πενταμήνου.

Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων (ΚΗΜΔΗΣ), από τη 1/1/2025 έως τις 31/5/2025 υπογράφηκαν συνολικά 95.610 συμβάσεις συνολικής αξίας 7,76 δισ. ευρώ. Στην υπογραφή των συμβάσεων «ενεπλάκησαν» 1.570 αναθέτουσες αρχές και 29.849 ανάδοχοι.

Όπως προαναφέρθηκε, στο αριθμητικό ισοζύγιο του πενταμήνου με τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, βαρύ είναι το αποτύπωμα των απ’ευθείας αναθέσεων, οι οποίες ανέρχονται σε 70.944 επί του συνόλου των 95.610 (74,2%), που σημαίνει ότι οι τρεις στις τέσσερις συμβάσεις ανατίθενται με τον συγκεκριμένο τρόπο. Η συγκεκριμένη πρακτική, παρά τις αντιδράσεις που προκαλεί, όπως για παράδειγμα στο Ελεγκτικό Συνέδριο ή την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, τείνει να παγιωθεί τα τελευταία χρόνια, εγείροντας εύλογους προβληματισμούς για τις διαδικασίες που ακολουθούνται στη διάθεση του δημοσίου χρήματος.

Ανά είδος σύμβασης

Στις συμβάσεις του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, στην πρώτη θέση από απόψεως αξίας βρίσκονται οι συμβάσεις για έργα. Ειδικότερα, υπογράφηκαν 1.926 συμβάσεις (ποσοστό επί του συνόλου 2,01%), αξίας 3,583 δισ. ευρώ (ποσοστό 46,18% επί της συνολικής αξίας).

Στη δεύτερη θέση βρέθηκαν οι συμβάσεις για υπηρεσίες, με τον αριθμό τους να ανέρχεται στις 37.431 (ποσοστό 39,15%) και την αξία τους σε 2,23 δισ. ευρώ (ποσοστό 28,7%).

Στην τρίτη θέση βρίσκονται οι συμβάσεις για προμήθειες. Στις συγκεκριμένες συμβάσεις, ο αριθμός τους ανέρχεται στις 54.473 (ποσοστό 56,98%) και η αξία τους στο 1,82 δισ. ευρώ (ποσοστό 23,56%).

Ακολουθούν οι συμβάσεις για μελέτες, που σε αριθμό ανέρχονται σε 681 (ποσοστό 0,71%) και σε αξία στα 85,43 εκατ. ευρώ (ποσοστό 1.06%).

Στην τελευταία θέση βρίσκονται οι συμβάσεις για τεχνικές ή λοιπές συναφείς υπηρεσίες με 1.087 συμβάσεις (ποσοστό 1,14%), των οποίων η αξία ανήλθε στα 35,43 εκατ. ευρώ, «κατέχοντας» ποσοστό 0,46% επί της συνολικής αξίας των δημοσίων συμβάσεων του εξεταζόμενου πενταμήνου.

Ανά είδος διαδικασίας

Σε ό,τι αφορά την αξία και τον αριθμό των συμβάσεων ανά είδος διαδικασίας, στην κορυφή σε αξία βρίσκονται οι συμβάσεις με ανοιχτή διαδικασία και σε αριθμό οι συμβάσεις με απευθείας ανάθεση.

Ειδικότερα, στο πρώτο πεντάμηνο του έτους με ανοιχτή διαδικασία υπεγράφησαν 13.335 συμβάσεις (ποσοστό 13,9% επί του συνόλου), αξίας 3,9 δισ. ευρώ, που σε ποσοστό αντιστοιχεί στο 50,5% της συνολικής αξίας.

Ακολουθούν οι συμβάσεις με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση, οι οποίες ανήλθαν στις 2.763 (2,8%), συνολικής αξίας 1,3 δισ. ευρώ (16,7%)

Στην τρίτη θέση σε αξία, αλλά συντριπτικά πρώτες σε αριθμό, βρέθηκαν οι συμβάσεις με απευθείας ανάθεση. Συγκεκριμένα, στο πεντάμηνο, υπογράφηκαν 70.944 συμβάσεις (ποσοστό 74,2%), αξίας 1,04 δισ. ευρώ (13,4%).

Στην τέταρτη θέση βρέθηκαν οι συμβάσεις με ανταγωνιστικό διάλογο, με τον οποίο ανατέθηκαν 133 συμβάσεις (0,1%), αξίας 897,4 εκατ. ευρώ (11,6%).

Με κλειστή διαδικασία υπεγράφησαν 1.117 συμβάσεις (1,2%), αξίας 303,9 εκατ. ευρώ (3,9%).

Στην έκτη θέση βρίσκονται οι συμβάσεις χωρίς καταχώριση. Πρόκειται για 672 συμβάσεις (0,7%), αξίας 165 εκατ. ευρώ (2,1%). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει διαδικασία «χωρίς καταχώριση» και η ταξινόμηση αυτή είναι προσωρινή, καθώς, λόγω αναβάθμισης του ΚΗΜΔΗΣ, οι αναθέτουσες αρχές πιθανόν να μη βρήκαν το σωστό πεδίο ανάρτησης των συμβάσεων ή το πεδίο στο πλαίσιο αυτό να έχει καταργηθεί. Στο επόμενο διάστημα θα υπάρξει ταξινόμηση αυτών των συμβάσεων ανά είδος διαδικασίας. Πρόκειται για ένα τεχνικό θέμα, καθώς το ΚΗΜΔΗΣ αναβαθμίζεται προκειμένου να εναρμονιστεί με τα πεδία που ορίζει η εφαρμογή Enotices2 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι επόμενες ανά αξία και αριθμό διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων είναι οι εξής:

  • Διαπραγμάτευση με προηγούμενη προκήρυξη διαγωνισμού: 2.581 συμβάσεις (2,7%), αξίας 60,18 εκατ. ευρώ (0,8%)
  • Ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση: 1.004 συμβάσεις (1,1%), αξίας 29 εκατ. ευρώ (0,4%)
  • Συνοπτικός διαγωνισμός: 1.079 συμβάσεις (1,1%), αξίας 21,7 εκατ. ευρώ (0,3%)
  • Διαδικασία άρθρου 128: 1.390 συμβάσεις (1,5%), αξίας 19,5% (0,3%)
  • Διαδικασία κάτω των ορίων: 496 συμβάσεις (0,5%), αξίας 7,2 εκατ. ευρώ (0,1%)
  • Απευθείας ανάθεση (Covid-19): 133 συμβάσεις (0,1%), αξίας 7,2 εκατ. ευρώ (0,1%).
  • Σύμπραξη καινοτομίας: 40 συμβάσεις, αξίας 599.395 ευρώ
  • Διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη γνωστοποίησης (Covid-19): 2 συμβάσεις, αξίας 88.956 ευρώ.