Εν μέσω καταιγιστικών αποκαλύψεων για το οργανωμένο «φαγοπότι» που φέρεται να στήθηκε στον ΟΠΕΚΕΠΕ με εμπλοκή πολιτικών στελεχών και κομματικών παραγόντων, επικρατεί σύγχυση γύρω από το πρόστιμο των 415 εκατ. ευρώ που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση στη χώρα μας.
Το ποσό αυτό δεν αφορά το σκάνδαλο των ψεύτικων αιγοπροβάτων, των ελαιώνων σε λίμνες ή των παράνομων επιδοτήσεων που βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο της δικογραφίας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας.
Αντιθέτως, πρόκειται για διοικητικές κυρώσεις που σχετίζονται με κακοδιαχείριση και ελλιπείς ελέγχους την περίοδο 2016–2023, χωρίς τεκμήρια δόλου. Κατά συνέπεια θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή εμάς τους φορολογούμενους πολίτες.
Τι λέει το ΥΠΑΑΤ
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει διευκρινίσει ότι:
- Το πρόστιμο δεν αφορά απάτες παραγωγών, αλλά διοικητικές αδυναμίες στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων, λόγω έλλειψης προσωπικού, κτηματολογίου, βοσκοτοπικών χαρτών και άλλων κρίσιμων υποδομών.
- Υπάρχει σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στα διοικητικά πρόστιμα και στις περιπτώσεις απάτης. Τα πρώτα τα πληρώνει το κράτος, τα δεύτερα επιστρέφονται από όσους καταδικαστούν.
17 κράτη-μέλη της Ε.Ε. υπέστησαν αντίστοιχες δημοσιονομικές διορθώσεις – δεν πρόκειται για αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. - Οι παρατυπίες κατανέμονται σε δύο περιόδους: έως το 2019 (πλημμελείς διαδικασίες) και από το 2020 έως σήμερα (συνέχιση των προβληματικών πρακτικών λόγω θεσμικής ανεπάρκειας).
Το ποσό των 415 εκατ. ευρώ, εφόσον δεν μειωθεί μέσω έφεσης, θα επιδιωχθεί να κατανεμηθεί σε δόσεις.
Τι έρχεται όμως μετά
Η μεγάλη «βόμβα» δεν έχει σκάσει ακόμη. Η δικογραφία 3.000 σελίδων που έχει συντάξει η Ευρωπαία Γενική Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι αφορά πράξεις κανονικής απάτης, οργανωμένες πρακτικές παραπλάνησης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Τα στοιχεία και οι διάλογοι που έρχονται στο φως θυμίζουν πρακτικές μαφίας.
Σε αυτό το σκέλος λοιπόν ο λογαριασμός που θα έρθει ενδέχεται να είναι πολύ μεγαλύτερος – και το κρίσιμο ερώτημα είναι αν και πώς θα ανακτηθούν τα ποσά των παράνομων επιδοτήσεων.
Μιλάμε για επιδοτήσεις που καταβλήθηκαν σε ανθρώπους που δεν ήταν καν αγρότες ή σε παραγωγούς που δήλωναν πολύ περισσότερα αιγοπρόβατα ή καλλιέργειες από αυτά που στην πραγματικότητα είχαν.
Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα αν τα χρήματα αυτά υπάρχουν ακόμη ή έχουν ήδη μετατραπεί σε βίλες, SUV και offshore. Η ελληνική νομοθεσία βεβαίως δίνει τη δυνατότητα κατάσχεσης περιουσιών, εφόσον υπάρξουν τελεσίδικες αποφάσεις.
Τι μένει να φανεί
- Αν η έφεση για το πρόστιμο των διοικητικών αστοχιών θα πετύχει τη μείωσή του από τα 415 εκατ. ευρώ.
- Αν το πρόστιμο θα σπάσει σε δόσεις, ώστε να μη βαρύνει τον προϋπολογισμό ενός μόνο έτους.
- Αν οι παράνομες επιδοτήσεις θα επιστραφούν, και σε τι ποσοστό.
- Αν η πολιτική ηγεσία θα αναλάβει ευθύνες για τις χρόνιες δυσλειτουργίες που οδήγησαν στην κρίση.
Το μόνο βέβαιο είναι πως το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει βάθος, κόστος και πολιτική ουρά. Και ο απολογισμός – δημοσιονομικός και πολιτικός – μόλις ξεκινά.
