O Ioύνιος αναδεικνύεται σε έναν ιδιαίτερα ενδιαφέροντα μήνα για την χώρα μας με πολύ σημαντικές ανακοινώσεις από αποφάσεις.
Μόνο αυτή την εβδομάδα, ο ΟΟΣΑ αναμένεται να ανακοινώσει τις νέες εκτιμήσεις για τις χώρες-μέλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύσει τις συστάσεις της για τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου και τη γνωμοδότηση της στο αίτημα που έχουν καταθέσει 12 χώρες – και η Ελλάδα – για την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.
Την ίδια μέρα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, η Κομισιόν θα ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υπάρξει παράταση του Ταμείου Ανάκαμψης θέτοντας σε πλήρη εγρήγορση όσες χώρες-μέλη δυσκολεύονται να απορροφήσουν τα χρήματα που δικαιούνται.
Η ελληνική οικονομία μπορεί να μην έχει πετύχει τις καλύτερες δυνατές επιδόσεις, ωστόσο παραμένει σε θετική τροχιά και μάλιστα σε αρκετές περιπτώσεις από δημοσιονομική άποψη είναι σε πολύ καλύτερη θέση σε σχέση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες (ρυθμός ανάπτυξης, πλεονασματικό προϋπολογισμό, υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα).
Αυτό μένει να φανεί στις 4 του μηνός οπότε η Κομισιόν θα ανακοινώσει τις συστάσεις της προς τα κράτη-μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Η απόφαση για τη ρήτρα διαφυγής
Η χώρας μας, μαζί με ακόμα 12 χώρες, πριν την εκπνοή της 30ης Απριλίου υπέβαλλε το αίτημα για ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής ώστε να εξαιρεθούν οι αμυντικές δαπάνες από τα όρια αύξησης των δαπανών.
Την Τετάρτη, η Κομισιόν αναμένεται να ανακοινώσει το αποτέλεσμα της αξιολόγησης του ελληνικού αιτήματος οπότε και θα «αποκαλυφθεί» το «έτος βάσης» σύμφωνα με τον οποίο θα υπολογίζεται η αύξηση των δαπανών για την άμυνα, έως 1,5% του ΑΕΠ ετησίως. Σύμφωνα με τον κανονισμό που έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αύξηση των αμυντικών δαπανών υπολογίζεται σε σχέση με τα επίπεδα που ήταν αυτές το 2021.
Στην περίπτωση της Ελλάδος όμως το συγκεκριμένο έτος, το ύψος των δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν ιδιαίτερα υψηλό, στο 2,7% του ΑΕΠ. Επομένως το όφελος για την Ελλάδα θα ήταν πολύ μικρό. Φαίνεται ότι η Ελλάδα είναι πλέον πολύ κοντά στο να πετύχει το στόχο που είχε θέσει και ως «έτος βάσης» να οριστεί το 2024 όπου το ύψος των αμυντικών δαπανών ήταν 2,2% του ΑΕΠ. Έτσι, θα «κερδίσει» 500 εκατ. ευρώ για το 2026.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, αναβρασμός επικρατεί σε αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες καθώς η Κομισιόν αναμένεται να ξεκαθαρίσει ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα λήξει στις 31 Αυγούστου 2026, κλείνοντας κάθε πόρτα για παράταση πέρα από τη συγκεκριμένη ημερομηνία. Η απόφαση αυτή εκτιμάται ότι θα προκαλέσει έντονη απογοήτευση σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Πολωνία και η Πορτογαλία.
Καμία παράταση στο Ταμείο Ανάκαμψης
Με βάση το δημοσίευμα, η Κομισιόν θα δηλώσει ότι δεν υπάρχει νομική βάση για επέκταση της ισχύος του Ταμείου Ανάκαμψης παρά τις έντονες πιέσεις από ορισμένα κράτη μέλη. Παρόλα αυτά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να προσφέρει περισσότερη ευελιξία εντός του υφιστάμενου πλαισίου, με επιτάχυνση της αξιολόγησης των αιτημάτων αλλά και με περισσότερο χρόνο στις χώρες για να αποδείξουν ότι έχουν τηρήσει τους στόχους, χωρίς να παραβιάζονται οι υφιστάμενοι κανόνες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα καταλαμβάνει τις πρώτες θέσεις μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τις εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης. Παρόλα αυτά οι μηχανισμοί του Δημοσίου καλούνται πλέον να επιδοθούν σε ένα πραγματικό αγώνα δρόμου ώστε τα ορόσημα να ολοκληρώνονται εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί και να απορροφηθούν όλα τα χρήματα από το σκέλος των επιδοτήσεων.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα στις αρχές Μαΐου κατέθεσε το αναθεωρημένο Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» και εντός του Ιουνίου αναμένεται την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αμέσως μετά η Αθήνα σχεδιάζει να υποβάλλει το αίτημα για την εκταμίευση της έκτης δόσης, ύψους 3,9 δισ. ευρώ που αφορούν τόσο επιχορηγήσεις όσο και δάνεια.
