Η Βόρεια Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα που μπορούν να αξιοποιηθούν πλήρως για την περαιτέρω ανάπτυξη της εξαγωγικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα πορίσματα της Έρευνας Ελληνικών Εξαγωγών 2025 ΣΕΒΕ: Ευκαιρίες & Τάσεις, που παρουσίασαν στη Θεσσαλονίκη ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων-ΣΕΒΕ, Παναγιώτης Χασάπης και ο partner assurance της Grant Thornton, Χρήστος Βαργιεμέζης.
Η Κεντρική Μακεδονία με εξαγωγές ύψους περίπου 8 δισ. ευρώ αποτελεί τον «κινητήριο μοχλό» της Βόρειας Ελλάδας, με κύριο κλάδο τα τρόφιμα.
Αντίθετα, η Δυτική Μακεδονία και τα Γρεβενά καταγράφουν εξαγωγές μόλις 365 εκατ. ευρώ και 13 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, αποκαλύπτοντας τις μεγάλες ανισότητες στην περιφερειακή ανάπτυξη. Στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, οι εξαγωγές επικεντρώνονται σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για μεγαλύτερη διαφοροποίηση και ενίσχυση των μικρότερων παραγωγικών μονάδων.
Οι «πρωταγωνιστές»
Ο κλάδος των τροφίμων και ποτών ξεχωρίζει με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 11,7% από το 2019 έως το 2024, καλύπτοντας σταθερά περίπου το 50% της συνολικής αξίας εξαγωγών. Μαζί με τους κλάδους των βιομηχανικών ειδών, των χημικών και του μηχανολογικού εξοπλισμού, συνθέτουν την πιο δυναμική και τεχνολογικά εξειδικευμένη πλευρά της ελληνικής εξωστρέφειας. Σημαντική άνοδος καταγράφεται και στις εξαγωγές μηχανημάτων, που αποτυπώνει την ανάγκη για εισαγωγή κεφαλαιουχικού εξοπλισμού προς ενίσχυση της παραγωγικής βάσης.
Το πρώτο τρίμηνο του 2025, επίσης, καταγράφεται σημαντική αύξηση στις εξαγωγές τροφίμων και άλλων βασικών κατηγοριών, ενώ η μείωση 1,7% στο σύνολο οφείλεται κυρίως στην πτώση των εξαγωγών πετρελαιοειδών, όπως τονίστηκε.
Τριπλασιασμός των εξαγωγών από το 2009 έως το 2024
Από το 2009 έως το 2024, οι εξαγωγές αγαθών στην Ελλάδα αυξήθηκαν από περίπου 18 δισεκατ. ευρώ σε πάνω από 50 δισεκατ. ευρώ, σχεδόν τριπλασιάζοντας την αξία τους με κάθε μονάδα αύξησης στις εξαγωγές να αντιστοιχεί σε 0,25 μονάδες αύξησης του ΑΕΠ. «Αν η Ελλάδα βρισκόταν το 2009 στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε επίπεδο εξαγωγών, το ΑΕΠ θα ήταν κατά έξι μονάδες υψηλότερο, δηλαδή περίπου 12 δισεκατ. ευρώ περισσότερα, «κάτι που πιθανόν θα απέτρεπε την ανάγκη για τα σκληρά μέτρα και τα μνημόνια των προηγούμενων ετών», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Χασάπης.
Εμπορικό Έλλειμμα
Το εμπορικό έλλειμμα της χώρας έφτασε το 2024 τα 34 δισεκατ. ευρώ, αυξημένο κατά περίπου 2 δισεκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023, αλλά όπως τόνισαν οι ομιλητές η ισχυρή συμβολή του τομέα των υπηρεσιών μείωσε το συνολικό έλλειμμα στα 12 δισεκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι εισαγωγές της χώρας επικεντρώνονται κυρίως σε κεφαλαιουχικά αγαθά, όπως μηχανήματα και πάγιο εξοπλισμό, που ενισχύουν την παραγωγική υποδομή και τη δυνατότητα μελλοντικής ανάπτυξης. Αντίθετα, οι εισαγωγές καταναλωτικών αγαθών που δεν συνοδεύονται από παραγωγική ενίσχυση αυξάνουν την εξάρτηση και το εμπορικό έλλειμμα, με αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο.
