Skip to main content

Γιατί είναι υποτονικές οι χορηγήσεις στεγαστικών δανείων

(Alexandros Michailidis / SOOC)

Τι ζητεί η κυβέρνηση και τι απαντούν οι τράπεζες για τα επίπεδα δανειοδοτήσεων

Την ανάγκη για περισσότερες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων κατέγραψε ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης στο Φόρουμ των Δελφών.

Ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού τόνισε, σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, πως «είναι υγιείς, επεκτείνουν τα χαρτοφυλάκια δανείων για επιχειρήσεις, αλλά προβλέπουν συρρίκνωση εκείνων για τα νοικοκυριά». «Αυτό δεν είναι καλό. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων. Πρέπει να προέλθουν κεφάλαια από παντού» συμπλήρωσε.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους αναφέρουν πως τα επιτόκια είναι αυτά που καθορίζουν και την έκταση των στεγαστικών δανείων που χορηγούνται. Θεωρούν πως όταν τα επιτόκια υποχωρήσουν αισθητά, τότε η αγορά των συγκεκριμένων χορηγήσεων θα κινηθεί. Μέχρι τότε όμως θα αγοράζονται κατοικίες με ίδια κεφάλαια.

Θα περίμενε κανείς ότι το γεγονός πως έχουν απαγορευτεί τα μετρητά στα συμβόλαια θα οδηγήσει σε αύξηση ζήτησης για στεγαστικά δάνεια. Όμως κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί. Μάλιστα, αρκετοί είναι εκείνοι που εκτιμούν πως στις αγοραπωλησίες ακινήτων, παρά την απαγόρευση και τις αυστηρές ποινές, συνεχίζουν να υπάρχουν μετρητά, απλώς δεν αναφέρονται.

Οι τιμές των κατοικιών εξακολουθούν να ενισχύονται, στοιχείο το οποίο αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει σε ενίσχυση και της στεγαστικής πίστης. Ωστόσο, φραγμό φαίνεται να δημιουργεί και η οδηγία του SSM που έγινε και απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Πλαφόν στο ύψος των στεγαστικών δανείων που χορηγούν οι τράπεζες με ενέχυρο ακίνητα έθεσε η ΤτΕ και η απόφαση αυτή θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2025. Με τα όρια αυτά περιορίζεται το ύψος του δανείου στο 90% της αξίας του ακινήτου που χρησιμοποιείται ως ενέχυρο και η δόση δεν μπορεί να ξεπερνά το 50% του εισοδήματος. Τα ποσοστά μειώνονται για όσους έχουν πάρει και άλλα δάνεια, ενώ προβλέπονται και εξαιρέσεις, όπως στην περίπτωση του προγράμματος «Σπίτι μου» και των άλλων προγραμμάτων ανάλογης φιλοσοφίας που θα εκπονηθούν στο μέλλον.

Γενικότερα, στα μακροπροληπτικά αυτά προγράμματα μετράει η εξασφάλιση για το οικιστικό ακίνητο, στην οποία έχουν προχωρήσει και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες. Πρόκειται για κίνηση που λειτουργεί προληπτικά για την προστασία των δανειοληπτών από την υπερχρέωση και γενικότερα του τραπεζικού συστήματος από κόκκινα δάνεια.

Ωστόσο, συχνά αυτά τα μέτρα θα αποτελέσουν κόφτη για κάποιον που δεν έχει τρέχοντα εισοδήματα, έχει όμως διασφαλιστικές καταθέσεις, αναφέρουν πηγές της αγοράς.

Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τον δείκτη εξυπηρέτησης χρέους με βάση στοιχεία 2023 διαμορφώνεται στο 31,5%. Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο για τον δείκτη δανείου προς την αξία του υπέγγυου ακινήτου διαμορφώνεται στο 62% με στοιχεία του 2023.

Τα μέτρα αυτά ασφαλώς δεν εφαρμόζονται σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα εκταμίευσης δανείων καθ’ υπέρβαση των ανώτατων επιτρεπόμενων ορίων. Κάθε μία τράπεζα μπορεί να δώσει υψηλότερα δάνεια από τα παραπάνω ποσοστά μόνο για το 10% των χορηγήσεων που έχει εκταμιεύσει σε ένα τρίμηνο.

«Κόκκινη» κινητικότητα

Έντονη δραστηριότητα τους επόμενους 18 μήνες σε ό,τι αφορά τα κόκκινα δάνεια προανήγγειλε η Φωτεινή Ιωάννου, γενική διευθύντρια Διαχείρισης Απαιτήσεων Εταιρικής και Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας στο Φόρουμ των Δελφών, η οποία ανέφερε πως «τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφυγαν από τις τράπεζες, αλλά εξακολουθούν να είναι στους servicers». Σημείωσε, όμως, πως «πάνω από τα 3/4 των ανακτήσεων δεν θα προέλθουν από πλειστηριασμούς αλλά από διευθετήσεις».

Ο Γιώργος Ζαββός, πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, χαρακτήρισε «πραγματικό game changer τον “Ηρακλή”», καθώς σημείωσε ότι «ενίσχυσε τις τράπεζες με ρευστότητα για να ξαναβγούν στο παιχνίδι. Τους επιτρέπει να παίξουν και κοινωνικό ρόλο, βοηθώντας ή παγώνοντας τα επιτόκια.

«Θολό τοπίο» για τη μείωση των προμηθειών στις ηλεκτρονικές συναλλαγές

Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει κατά πόσο πρόθεση των τραπεζών αλλά και των εταιρειών πληρωμών είναι να μειωθούν οι προμήθειες στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, σύμφωνα με την επιταγή και του υπουργείου Οικονομικών, όπως αυτή διατυπώθηκε προχθές από τον υπουργό Κωστή Χατζηδάκη.

Σημαντικό μερίδιο σε ό,τι αφορά τις προμήθειες στις ηλεκτρονικές συναλλαγές έχουν οι τράπεζες. Για το θέμα αυτό τραπεζικά στελέχη αναφέρουν πως έχουν ήδη προχωρήσει σε μείωση των συγκεκριμένων προμηθειών στις οποίες αναφέρθηκε ο υπουργός.

Οι τρόποι με τους οποίους θα μειωθούν οι προμήθειες και θα εξαπλωθούν οι ψηφιακές πληρωμές απασχόλησαν το πάνελ με τίτλο «Keeping Pace with Rapid Innovation in the Payments Landscape».

«Είμαστε όλοι θετικοί προς την κατεύθυνση της μείωσης του κόστους προμηθειών», ανέφερε ο Νίκος Παπάδογλου, εμπορικός διευθυντής της Nexi, προσθέτοντας: «Η Ελλάδα δεν είναι η πιο ακριβή χώρα στις προμήθειες, όμως θέλουμε να βοηθήσουμε την ελληνική οικονομία».

Όπως επισήμανε, φέτος αναμένεται αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών κατά 10% και από αυτό το ποσοστό αυτές που προέρχονται από ψηφιακά πορτοφόλια θα είναι το 20%, προβλέποντας ότι «η ελληνική κοινωνία θα έχει όλο και πιο μικρές ηλεκτρονικές συναλλαγές», εκτιμώντας παράλληλα ότι στο άμεσο μέλλον το ψηφιακό χρήμα θα είναι κυρίως «tokenized» και κάποια στιγμή θα έρθει και το ψηφιακό ευρώ.

Μάλιστα, ο κ. Ιωάννης Κιτιξής, Managing Director and Country Head of Worldline Merchant Services, Greece, τόνισε: «H Ελλάδα έχει από τις χαμηλότερες προμήθειες στην Ευρώπη».

Τη μεγάλη αύξηση της διάδοσης του συστήματος IRIS ανέπτυξε η Σταυρούλα Καμπουρίδου, CEO της ΔΙΑΣ Α.Ε., σημειώνοντας ότι το σύστημα IRIS καταγράφει άνοδο με τριψήφια ποσοστά τα τελευταία τρία χρόνια.