Τον δρόμο για την ενίσχυση των επενδυτικών σχεδίων που έχουν κατατεθεί στο καθεστώς «Μεταποίηση-Εφοδιαστική Αλυσίδα» του νέου αναπτυξιακού νόμου (4887/2022) ανοίγει η έγκριση του οδηγού αξιολόγησης του εν λόγω καθεστώτος.
Η εγκριτική πράξη υπεγράφη από τον αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Νίκο Παπαθανάση και κατά συνέπεια στο αμέσως επόμενο διάστημα ξεκινά η εκπαίδευση και η εξέταση-πιστοποίηση των μελών του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών (ΕΜΠΑ), προκειμένου να προχωρήσουν άμεσα στις αξιολογήσεις των επενδυτικών σχεδίων που έχουν υποβληθεί στο καθεστώς «Μεταποίηση-Εφοδιαστική Αλυσίδα».
Υπενθυμίζουμε ότι το «Μεταποίηση-Εφοδιαστική Αλυσίδα» ήταν το πρώτο από τα 13 καθεστώτα του νέου αναπτυξιακού νόμου που προκηρύχθηκε, με συνολικό προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 75 εκατ. ευρώ αφορούσαν «κεφαλαιακές ενισχύσεις», δηλαδή επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και επιδότηση κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, και τα υπόλοιπα 75 εκατ. ευρώ ενισχύσεις με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής.
Στο εν λόγω καθεστώς ενίσχυσης κατατέθηκαν συνολικά 401 επενδυτικά σχέδια προς υπαγωγή, συνολικού προϋπολογισμού 1.004.412.060 ευρώ και βάσει των συγκεκριμένων αιτήσεων προβλέπεται η δημιουργία άνω των 3.800 νέων θέσεων εργασίας. Ωστόσο, το πόσα από αυτά θα ενισχυθούν -καθώς ο συνολικός προϋπολογισμός των 150 εκατ. ευρώ δεν επαρκεί για όλα τα επενδυτικά σχέδια- θα εξαρτηθεί από τη βαθμολογία που θα προκύψει κατά τη διαδικασία της συγκριτικής αξιολόγησης που θα ακολουθήσει.
Επισημαίνεται ότι ο οδηγός αξιολόγησης έχει ως στόχο την πλήρη υποστήριξη των αξιολογητών μέσα από μια μεθοδική αποτύπωση και συστηματοποίηση των διαδικασιών που πρόκειται να εφαρμοστούν κατά την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων. Συγκεκριμένα, καταγράφονται αναλυτικά τα βήματα και οι ενέργειες που πρέπει να εφαρμοστούν σε ακριβή αντιστοίχιση με το περιβάλλον εργασίας του νέου Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ-Αν) μέσα από το οποίο διενεργείται η αξιολόγηση.
Ορθή εφαρμογή
Βασικός σκοπός του οδηγού είναι η υποστήριξη των οργάνων αξιολόγησης, ώστε να επιτυγχάνονται η ορθή εφαρμογή του εθνικού και ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου, ο ομοιογενής τρόπος αξιολόγησης των επενδύσεων, η επιτάχυνση της διαδικασίας των αξιολογήσεων, η εξοικονόμηση πόρων.
Στον οδηγό περιγράφονται τα σημαντικότερα στοιχεία που συνθέτουν τη διαδικασία αξιολόγησης, καθώς και τα βασικότερα σημεία που αφορούν την αξιολόγηση νομιμότητας για κάθε επενδυτικό σχέδιο, την αξιολόγηση επιλεξιμότητας δαπανών και εύλογου κόστους της επένδυσης, την αξιολόγηση βιωσιμότητας του επενδυτικού σχεδίου τον έλεγχο δεικτών βαθμολογίας του επενδυτικού σχεδίου κ.ο.κ.
Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης της επιτροπής μπορεί να είναι πρόταση προς υπαγωγή ή προς υπαγωγή με διαφορετικούς όρους σε σχέση με το αίτημα υπαγωγής όπως αρχικώς υποβλήθηκε, ή πρόταση προς απόρριψη για λόγους που άπτονται του ελέγχου νομιμότητας ή και της αξιολόγησης εύλογου κόστους και του ελέγχου δεικτών βαθμολογίας.
Βάσει του παραπάνω αποτελέσματος, ακολουθείται η περαιτέρω διαδικασία της συγκριτικής αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων και καταρτίζεται προσωρινός πίνακας αποτελεσμάτων. Σημειώνεται ότι στον προσωρινό πίνακα δεν περιλαμβάνονται οι περιπτώσεις επενδυτικών φορέων οι οποίοι ενώ είχαν συμπεριλάβει στο χρηματοδοτικό τους σχήμα την τραπεζική χρηματοδότηση, εντούτοις δεν προσκόμισαν εντός της 45ήμερης προθεσμίας που προβλέπεται την επιστολή προέγκρισης δανείου.
Τα βήματα της αξιολόγησης
Η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων του καθεστώτος «Μεταποίηση-Εφοδιαστική Αλυσίδα» πραγματοποιείται από μέλη του Εθνικού Μητρώου Πιστοποιημένων Αξιολογητών (ΕΜΠΑ) και περιλαμβάνει έλεγχο πληρότητας – νομιμότητας, αξιολόγηση του εύλογου κόστους και έλεγχο δεικτών βαθμολογίας. Συγκεκριμένα:
*** Έλεγχος πληρότητας υποβληθέντων δικαιολογητικών: Αποτελεί το πρώτο στάδιο της διαδικασίας αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων που υποβάλλονται στο πλαίσιο των καθεστώτων κρατικών ενισχύσεων του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022 και πραγματοποιείται με βάση τυποποιημένο σύστημα ελέγχου πληρότητας.
*** Αξιολόγηση νομιμότητας: Περιλαμβάνει για κάθε επενδυτικό σχέδιο με ποινή αποκλεισμού τα εξής:
– Πλήρη συμμόρφωση της αίτησης υπαγωγής και του υπό έγκριση επενδυτικού σχεδίου με τις διατάξεις του ν. 4887/2022 και τους όρους της οικείας προκήρυξης.
– Τεκμηρίωση της φερεγγυότητας του φορέα του επενδυτικού σχεδίου, με την προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών, ιδίως φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, καθώς και κάθε άλλου εγγράφου που ορίζεται σχετικά.
– Τεκμηρίωση της δυνατότητας χρηματοδότησης του κόστους του επενδυτικού σχεδίου μέσω ιδίων κεφαλαίων ή με εξωτερική χρηματοδότηση, σύμφωνα με τους τρόπους που ορίζονται σχετικά.
*** Εύλογο κόστος: Η αξιολόγηση πραγματοποιείται επί τη βάσει:
– Εκτίμησης του εύλογου κόστους των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου.
– Εκτίμησης της υποβληθείσας ανάλυσης βιωσιμότητας του επενδυτικού σχεδίου.
*** Δείκτες βαθμολογίας: Ο έλεγχος πραγματοποιείται επί τη βάσει κριτηρίων που εξειδικεύονται με τη χρήση συγκεκριμένων δεικτών οι οποίοι βαθμολογούνται με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του επενδυτικού σχεδίου ή του επενδυτικού φορέα:
– Οικονομική επίδοση του φορέα, όπως δείκτες ρευστότητας, δανειακής επιβάρυνσης, αποδοτικότητας κεφαλαίων.
– Διαθέσιμα κεφάλαια μετόχου/εταίρου.
– Κάλυψη ίδιας συμμετοχής με κεφάλαια εξωτερικού.
– Δείκτες βιωσιμότητας και απόδοσης της επένδυσης.
– Δείκτες βιωσιμότητας και απόδοσης του φορέα μετά από την ολοκλήρωση της επένδυσης.
– Δημιουργούμενες θέσεις εργασίας, με έμφαση σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
– Αξιοποίηση αργούντων κτιρίων.
– Άλλα κριτήρια αναλόγως των σκοπών των καθεστώτων τα οποία εξειδικεύονται στις οικείες προκηρύξεις.
Τα σενάρια για την προκήρυξη του β’ κύκλου
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η αξιολόγηση των 401 επενδυτικών σχεδίων που κατατέθηκαν στο καθεστώς «Μεταποίηση-Εφοδιαστική Αλυσίδα» θα έχει ολοκληρωθεί έως τα μέσα Μαρτίου, ώστε ακολούθως να ανακοινωθεί ο προσωρινός πίνακας των επενδυτικών σχεδίων που πληρούν τα κριτήρια ενίσχυσης. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή υπάρχει σκεπτικισμός στο υπουργείο για το εάν ο δεύτερος κύκλος του εν λόγω καθεστώτος, πάλι με προϋπολογισμό 150 εκατ. ευρώ, προκηρυχθεί πριν ή μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του πρώτου κύκλου. Το πιθανότερο είναι ότι ο νέος κύκλος θα προκηρυχθεί πριν από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του πρώτου κύκλου, καθώς εκτιμάται ότι στο διάστημα των δύο μηνών που θα είναι ανοικτή η διαδικασία υποβολής αιτήσεων θα έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και κατά συνέπεια όσα επενδυτικά σχέδια απορριφθούν στον πρώτο, να έχουν τη δυνατότητα να επανυποβληθούν, καθώς εντός του 2023 δεν προβλέπεται να υπάρξει νέος, τρίτος κύκλος για το εν λόγω καθεστώς. Σε κάθε περίπτωση, οι οριστικές αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων θα ληφθούν τις επόμενες ημέρες.
