Στον Σταμάτη Ζησίμου
[email protected]
Παρά την πρωτιά που ήδη κατέχει με βάση το ΑΕΠ, η Ελλάδα θα μπορούσε να αποσπάσει ακόμα περισσότερα κονδύλια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (πακέτο Γιούνκερ). Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξή της στη «Ν» η Βίκυ Κεφαλά, μέλος της Επενδυτικής Επιτροπής του ΕΤΣΕ, με αφορμή την πρόσφατη δημοσιοποίηση των στοιχείων που αναδεικνύουν τη χώρα μας ως πρωταθλήτρια στην αξιοποίηση του Ταμείου με εγκεκριμένη χρηματοδότηση που ήδη ανέρχεται στα 2,7 δισ. ευρώ.
Η κ. Κεφαλά επισημαίνει ότι έως αυτή τη στιγμή έχει εγκριθεί η χρηματοδότηση για 33 ελληνικά επενδυτικά projects και εξηγεί τη διαδικασία την οποία θα πρέπει να ακολουθήσει μια ελληνική επιχείρηση για να ενταχθεί στο πρόγραμμα. Επίσης, μιλά για το InvestEU -το διάδοχο πρόγραμμα του ΕΤΣΕ-, το οποίο βάσει των εκτιμήσεων θα κινητοποιήσει τουλάχιστον 650 δισ. ευρώ σε επενδύσεις στο διάστημα 2021-2027.
– Πού αποδίδετε την πρωτιά της χώρας με βάση το ΑΕΠ στην αξιοποίηση των κονδυλιών του ΕΤΣΕ; Ποιο είναι το ύψος χρηματοδότησης και πόσες επενδύσεις μπορεί να ενεργοποιήσει;
«Σύμφωνα με στοιχεία Σεπτεμβρίου 2019, η Ελλάδα έρχεται πρώτη σε κατάταξη με βάση το ΑΕΠ της στη λήψη χρηματοδότησης μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ).
Συγκεκριμένα, από τα μέχρι ώρας εγκεκριμένα έργα, το σύνολο χρηματοδότησης μέσω του Ταμείου για τη χώρα μας ανέρχεται σε 2,7 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό, μαζί με τη συμβολή των ιδιωτών επενδυτών, εμπορικών τραπεζών και άλλων κεφαλαίων αναμένεται να κινητοποιήσει πάνω από 12 δισ. ευρώ συνολικών επενδύσεων στα έργα αυτά. Εκτός αυτού, τα εν λόγω χρηματοδοτούμενα έργα συμβάλλουν στη διατήρηση των θέσεων εργασίας και δημιουργίας νέων, στην παροχή υπηρεσιών και στην προμήθεια υλικών και εξοπλισμού από συμβούλους, υπεργολάβους και προμηθευτές.
Η θέση της χώρας μας στην κατάταξη χρηματοδότησης από το Ταμείο οφείλεται, αφενός μεν στα ποσά που έχει λάβει η Ελλάδα για κάποια μεγάλα έργα όπως ο TAP (Διαδριατικός Αγωγός) και τα Περιφερειακά αεροδρόμια και αφετέρου στο ΑΕΠ της. Με απλά λόγια, είναι διαφορετικά η επίδραση 12 δισ. ευρώ στην οικονομία της Γαλλίας και άλλη στης Ελλάδας. Άλλωστε, αυτή τη λογική έχει και η κατάταξη βάσει ΑΕΠ. Βέβαια, θα μπορούσαμε να είμαστε πρώτοι και με μεγαλύτερη χρηματοδότηση, αν είχαμε έτοιμα περισσότερα έργα και επιχειρηματικά σχέδια προς υποβολή, κάτι που ελπίζω να δούμε στο άμεσο διάστημα».
– Ποιοι τομείς παρουσιάζουν μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον; Ποια είναι τα κυριότερα ελληνικά projects που έχουν υπαχθεί στο ΕΤΣΕ;
«Οι τρεις βασικοί τομείς που στο σύνολο των χωρών-μελών της Ευρώπης φαίνεται να συγκεντρώνουν τα περισσότερα αιτήματα χρηματοδότησης είναι αυτοί της Έρευνας και της Καινοτομίας, όπως και της Ενέργειας και της Ψηφιοποιήσης.
Έργα όπως η φαρμακευτική και η τεχνολογική έρευνα ανήκουν στον πρώτο τομέα και της Έρευνας και της Καινοτομίας αποτελούν περί το 26% του συνόλου.
Στον τομέα της Ενέργειας, ο οποίος συγκεντρώνει το 18% των έργων, εμπίπτουν τα ενεργειακά και βιοκλιματικά κτίρια και τα αιολικά και ηλιακά πάρκα. Και τέλος, στον τομέα της Ψηφιοποίησης συναντάμε έργα όπως ευρυζωνικά δίκτυα, ‘fibre-to-the-home’, επενδύσεις σε εξοπλισμό και λογισμικό ψηφιακών εκτυπώσεων, κ.α., τα οποία αποτελούν το 11% του συνόλου.
Στην Ελλάδα αντίστοιχα έχουν εγκριθεί 33 συναλλαγές προς χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου, όπως είναι ο Διαδριατικός Αγωγός (TAP – Trans Adriatic Pipeline), τα Περιφερειακά Αεροδρόμια, ένα εργοστάσιο παραγωγής μπαταριών, 2 αιολικά πάρκα, η ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων υψηλών ταχυτήτων σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, οι χρηματοδοτήσεις μικρομεσαίων εταιριών μέσω ελληνικών τραπεζών (intermediated lending) μαζί και με δικά τους κεφάλαια, κ.ο.κ.».
– Πόσο εύκολο είναι για μια ελληνική επιχείρηση να λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα; Τι θα πρέπει να κάνει και που να απευθυνθεί;
Κάθε επιχείρηση που ενδιαφέρεται για χρηματοδότηση μπορεί να αποταθεί στην Τράπεζα, είτε μέσω της ιστοσελίδας της https://www.eib.org/ , είτε στο γραφείο της Αθήνας http://www.eib.org/en/infocentre/contact/offices/ue/greece.htm
Η Τράπεζα για να εγκρίνει τη χρηματοδότηση ακολουθεί συγκεκριμένες διαδικασίες και έχει συγκεκριμένες δομές και εγκριτικά όργανα, όπως την ανεξάρτητη Επενδυτική Επιτροπή στην οποία μετέχω. Σε γενικές γραμμές χρηματοδοτεί τεχνικά και οικονομικά βιώσιμα έργα, σχεδόν σε όλους τους τομείς της οικονομίας κάνοντας ενδελεχή έλεγχο (due diligence) του δανειζόμενου και των μετόχων του, του επιχειρηματικού σχεδίου του έργου, των σχετικών συμβάσεων καθώς και άλλων στοιχείων που προβλέπονται κατά περίπτωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια η Τράπεζα είναι σε θέση να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες μέσω του Ευρωπαϊκού Κόμβου Επενδυτικών Συμβουλών (ΕΚΕΣ)- European Investment Advisory Hub (EIAH), που παρέχει εξατομικευμένη συμβουλευτική στήριξη για την κατάρτιση και την ανάπτυξη επενδυτικών έργων στην ΕΕ για να συνδράμει στην όλη διαδικασία. Για να μάθει κάποιος περισσότερα για τις συμβουλευτικές υπηρεσίες και τη βοήθεια που μπορεί να έχει, μπορεί να απευθυνθεί στο https://eiah.eib.org/
Θεωρώ ότι η χώρα μας έχει πληθώρα έργων και επιχειρήσεων που θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να υποστηριχθούν με χρηματοδότηση μέσω του Ταμείου. Επίσης, με το εύρος των επιλέξιμων τομέων από μεριάς του Ταμείου, υπάρχει μεγάλο πεδίο. Τέλος, θα ήθελα να αναφέρω ότι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο που υποστηρίζεται από το Ταμείο, οι λεγόμενες Επενδυτικές Πλατφόρμες, θα είχε σημαντική επίδραση στην εξασφάλιση ιδίων κεφαλαίων για πολλά επιχειρηματικά σχέδια που μπορεί να δυσκολεύονται στην εξεύρεση αυτών, και θα μπορούσε και το κράτος να συμμετέχει στη δημιουργία τους (μέσω αναπτυξιακών ταμείων, κ.α. φορέων).
– Σε τι έχει συμβάλει το ΕΤΣΕ και πως αποτιμάται η συνεισφορά του συνολικά; Ποιές άλλες χώρες είναι ενεργές στη λήψη χρηματοδότησης;
«Η συμβολή του Ταμείου στην οικονομία των χωρών της Ευρώπης είναι σημαντική και ιδιαίτερα πολύτιμη, ειδικά στα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση που έπληξε βαριά τις επενδύσεις και την απασχόληση, όπως και την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι οι 4 χώρες οι οποίες -πάντα με βάση το ΑΕΠ τους- έρχονται πρώτες στη λήψη χρηματοδότησης από το EFSI (με σκούρο μπλε στο χάρτη) είναι η Ελλάδα, η Εσθονία, η Βουλγαρία και η Πορτογαλία, χώρες με χαμηλή επενδυτική βαθμίδα, με υψηλό πιστοληπτικό κίνδυνο για τις επιχειρήσεις τους και με μεγάλη ανάγκη για χρηματοδότηση επενδύσεων και για ενίσχυση της απασχόλησης.
Μέσω του Ταμείου έχουν ωφεληθεί περί τις 972.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη και έχει καταστεί δυνατό να κινητοποιηθούν κεφάλαια και να υλοποιηθούν έργα όπως: διευρωπαϊκοί αυτοκινητόδρομοι, αιολικά πάρκα (χερσαία και θαλάσσια), φαρμακευτική και τεχνολογική έρευνα, κοινωνικές δομές και κατοικίες, νοσοκομεία και κλινικές, πανεπιστήμια, ενεργειακά κτίρια, σιδηροδρομικά έργα και τροχαίο υλικό, έργα κυκλικής οικονομίας, έργα ύδρευσης και επεξεργασίας νερού κ.α., ενεργοποιώντας άμεσα και έμμεσα πολλαπλάσια οικονομικά οφέλη».
– Το ΕΤΣΕ, ολοκληρώνεται από άποψη υποβολής προτάσεων, το Δεκέμβριο του 2020. Τι θα ακολουθήσει;
«Παρόλο που υπολείπεται αρκετός χρόνος ως το Δεκ. του 2020 που λήγει το EFSI, το “διάδοχο” πρόγραμμα, ήδη σχεδιάζεται από την ΕΕ και βρίσκεται ήδη σε προχωρημένες διαβουλεύσεις για να τελειοποιηθούν οι λεπτομέρειες για την επιτυχή υλοποίηση του. Το InvestEU αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω τις επενδύσεις, την καινοτομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην Ευρώπη και, παρόμοια με τη λογική του EFSI, θα έχει στόχο να κινητοποιήσει τουλάχιστον 650 δισ. ευρώ σε πρόσθετες επενδύσεις στο διάστημα 2021-2027.
Θα συγκεντρώσει στο ίδιο πλαίσιο το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων και άλλα 13 χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ που επί του παρόντος παρέχουν στήριξη για επενδύσεις, καθιστώντας τη χρηματοδότηση της ΕΕ απλούστερη και αποτελεσματικότερη».
