Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
nbellos@naftemporiki.gr
Τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές που θα θωρακίζουν όλα τα έργα υποδομών έναντι της κλιματικής αλλαγής, αλλά και θα διασφαλίζουν την τήρηση του στόχου της Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καλώντας τα κράτη-μέλη να τις εφαρμόσουν στο πλαίσιο της λειτουργίας των κοινοτικών χρηματοδοτικών ταμείων.
Οι κατευθυντήριες γραμμές θα συμβάλουν στην ενσωμάτωση κλιματικών παραμέτρων στις μελλοντικές επενδύσεις και στην ανάπτυξη έργων υποδομής από κτήρια και υποδομές δικτύων έως μια σειρά δομημένων συστημάτων και περιουσιακών στοιχείων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι θεσμικοί και ιδιωτικοί Ευρωπαίοι επενδυτές θα είναι σε θέση να λαμβάνουν αποφάσεις μετά λόγου γνώσεως σχετικά με έργα που θεωρούνται συμβατά με τη συμφωνία του Παρισιού και τους στόχους της Ε.Ε. για το κλίμα.
Όπως επισημαίνει η Κομισιόν, οι κατευθυντήριες γραμμές θα βοηθήσουν την Ε.Ε. να υλοποιήσει την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, να εφαρμόσει τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα και να καταστήσει οικολογικότερες τις δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ευθυγραμμίζονται με πορεία μείωσης των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και με την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Ακολουθούν τις αρχές της «προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση» και της «μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας» και πληρούν τις απαιτήσεις που ορίζονται στη νομοθεσία για διάφορα Ταμεία της Ε.Ε., όπως το InvestEU, ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ), το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ).
Σύμφωνα με την Επιτροπή, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής έχει ήδη επιπτώσεις σε περιουσιακά στοιχεία και υποδομές με μακρά διάρκεια ζωής, όπως οι σιδηρόδρομοι, οι γέφυρες ή οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής, και οι επιπτώσεις αυτές αναμένεται να ενταθούν στο μέλλον. Για παράδειγμα, η δόμηση σε περιοχές που ενδέχεται να επηρεαστούν από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, όπως επίσης η αντοχή στη θερμότητα για τις σιδηροδρομικές γραμμές πρέπει να λαμβάνει υπόψη την προβλεπόμενη υψηλότερη μέγιστη θερμοκρασία και όχι τις ιστορικές τιμές. Κατά συνέπεια, είναι απαραίτητο να προσδιοριστούν με σαφήνεια υποδομές που είναι έτοιμες για ένα μέλλον που θα χαρακτηρίζεται από κλιματική ουδετερότητα και κλιματική ανθεκτικότητα και, κατόπιν, να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε αυτές τις υποδομές.
Οι τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν κοινές αρχές και πρακτικές για τον εντοπισμό, την ταξινόμηση και τη διαχείριση των φυσικών κλιματικών κινδύνων κατά τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την εκτέλεση και την παρακολούθηση έργων και προγραμμάτων υποδομής. Η διαδικασία διακρίνεται σε δύο πυλώνες (μετριασμός, προσαρμογή) και σε δύο φάσεις (αναλυτική εξέταση, λεπτομερής ανάλυση), ενώ η τεκμηρίωση και η επαλήθευση της θωράκισης έναντι της κλιματικής αλλαγής θεωρούνται ουσιαστικό μέρος του σκεπτικού για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων.
Για τις υποδομές με διάρκεια ζωής πέραν του 2050 οι κατευθυντήριες γραμμές ορίζουν ότι η λειτουργία, η συντήρηση και ο τελικός παροπλισμός οποιουδήποτε έργου θα πρέπει να πραγματοποιούνται με κλιματικά ουδέτερο τρόπο, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει παραμέτρους κυκλικής οικονομίας, όπως η ανακύκλωση ή η αναδιάθεση των υλικών.
Οι νέες τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές για τη θωράκιση των έργων υποδομής έναντι της κλιματικής αλλαγής προορίζονται κυρίως για φορείς υλοποίησης έργων και εμπειρογνώμονες που συμμετέχουν στην προετοιμασία έργων υποδομής.
